Nông dân Sa Pa đổi mới tư duy, chuyển sang trồng loại quả “cứu đói sa mạc”, mỗi năm thu lãi cả tỷ đồng
Nông dân tại thị xã Sa Pa (Lào Cai) chuyển sang trồng loại cây đến từ Israel, đem lại thu nhập cao, mở ra hướng phát triển bền vững cho nông nghiệp vùng cao.
Giống cây trồng mới giúp nông dân Sa Pa làm giàu
Những năm gần đây, phường Ô Quý Hồ (thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai) nổi lên là vùng chuyên canh cà chua công nghệ cao, đặc biệt là giống cà chua Israel, loại cây mang lại giá trị kinh tế vượt trội. Từ mô hình tiên phong này, không ít hộ nông dân đã vươn lên làm giàu, thay đổi diện mạo sản xuất nông nghiệp của địa phương.
Trước kia, vùng này vốn nổi tiếng với các vườn trồng hoa hồng cổ Sa Pa, được mệnh danh là “thiên đường hoa” của miền Bắc. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nhiều hộ đã chuyển đổi sang mô hình trồng cà chua để tận dụng lợi thế về khí hậu, thổ nhưỡng và nhu cầu thị trường.
Tiêu biểu như gia đình anh Nguyễn Văn Quang (Tổ 1, phường Ô Quý Hồ) đã là năm thứ 3 gắn bó với giống cà chua Israel. Anh Quang đã mạnh dạn chuyển đổi 0,6 ha đất trồng hoa hồng sang trồng cà chua trong nhà màng. Thời điểm này, vườn cà chua của gia đình anh đã phát triển tốt, cây cao khoảng 30 - 35 cm, đang trong giai đoạn leo giàn và đậu quả.
Anh Quang chia sẻ: “Chuyển sang trồng cà chua Israel cho thu nhập ổn định và cao hơn nhiều so với trồng hoa hồng. Trung bình mỗi năm, sau khi trừ chi phí, gia đình tôi thu lãi gần 1 tỷ đồng.”
Cây trồng công nghệ cao tạo thêm việc làm, đầu ra ổn định
Không chỉ đem lại lợi nhuận cho hộ trồng, mô hình cà chua Israel còn góp phần giải quyết việc làm cho nông dân lao động địa phương. Anh Má A Dê, người Mông ở xã Trung Chải, cho biết: “Tôi đã làm thuê tại vườn cà chua ở Ô Quý Hồ được 3 năm. Nhờ công việc này, tôi học thêm kỹ thuật chăm sóc cây, có thu nhập ổn định và cải thiện đời sống.”
Giống cà chua Israel bắt đầu được đưa vào thử nghiệm tại Ô Quý Hồ cách đây 5 năm. Đến nay, toàn phường đã có 17 hộ nông dân tham gia, với tổng diện tích canh tác lên tới 27 ha. Cà chua được trồng vào tháng 3, bắt đầu thu hoạch từ tháng 6 đến tháng 10 hàng năm. Quả cà chua to, đều, cây leo giàn cao, quả chín rải đều từ gốc lên ngọn.
Mặc dù yêu cầu kỹ thuật cao, phải có nhà màng che phủ và giàn dây hỗ trợ, nhưng bù lại, năng suất và chất lượng cà chua vượt trội. Mỗi cây cho thu hoạch từ 8 - 10 kg quả; trung bình 1 ha đạt trên 10 tấn quả. Giá bán tại vườn dao động 10.000 - 20.000 đồng/kg, cao hơn nhiều so với giống cà chua truyền thống. Đặc biệt, cà chua Israel được thị trường ưa chuộng, tiêu thụ rộng khắp các tỉnh, thành trong cả nước.
Bà Phạm Thị Huyền – Chủ tịch Hội Nông dân phường Ô Quý Hồ đánh giá: “Giống cà chua Israel phù hợp với thổ những, khí hậu địa phương nên đạt năng suất cao”.
Để hỗ trợ người dân, Hội Nông dân phường đã tích cực hướng dẫn bà con về kỹ thuật: từ cải tạo đất, xây dựng nhà màng, quy trình chăm sóc, đến kết nối tiêu thụ sản phẩm. Hiện nay, cà chua Israel không chỉ là giống cây trồng chủ lực, mà còn trở thành biểu tượng của sự đổi mới trong tư duy làm nông của bà con vùng cao Sa Pa.
Nhờ hướng đi này, nông dân Ô Quý Hồ không chỉ nâng cao thu nhập, mà còn góp phần phát triển một nền nông nghiệp công nghệ cao, bền vững và hiện đại ngay tại mảnh đất vùng cao.
Israel là quốc gia có tới 60% diện tích là sa mạc (theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Israel), trong đó vùng sa mạc Negev chiếm gần một nửa diện tích cả nước. Nhờ ứng dụng công nghệ canh tác nhỏ giọt (drip irrigation) — một phát minh của Israel từ những năm 1960, nông dân nơi đây đã biến đất cằn cỗi thành vùng trồng rau quả hiệu quả.
Hiện mỗi năm Israel xuất khẩu hơn 50.000 tấn cà chua tươi (theo Tổ chức Nông nghiệp Thế giới – FAO), trong đó phần lớn trồng tại các trang trại ở Negev. Cà chua ở đây có khả năng chịu hạn tốt, cho năng suất từ 100–120 tấn/ha, gấp đôi so với năng suất trung bình toàn cầu. Không chỉ cung ứng nội địa, cà chua Israel còn xuất khẩu mạnh sang châu Âu, giúp đảm bảo an ninh lương thực vùng khô hạn.