Người nông dân Nghệ An tái sinh vùng cát trắng, bí quyết làm giàu từ giống cây đặc biệt

Khi người nông dân biến đồi cằn thành vùng nguyên liệu hương bài

Trên vùng đất xã Quỳnh Thắng (tỉnh Nghệ An), nơi từng được xem là “vùng cát trắng nắng lửa”, nông dân Lê Văn Phương đã tìm ra hướng đi mới, biến những quả đồi khô cằn thành vùng nguyên liệu xanh tốt. Anh không chỉ chăn nuôi mà còn mạnh dạn trồng cây hương bài – loại cây dân dã nhưng giàu tiềm năng kinh tế, góp phần thay đổi diện mạo quê hương.

Cây hương bài (còn gọi là hương lâu, huệ rừng, dẻ quạt) là loài thực vật quen thuộc ở các tỉnh Bắc Trung Bộ. Loại cây này thường mọc hoang hoặc được trồng thành khóm, sống tốt trong điều kiện khô hạn, chịu nắng, ít sâu bệnh. Tên gọi “hương bài” xuất phát từ việc thân rễ cây được dùng làm nguyên liệu sản xuất nhang (hương), còn dáng cây lại giống những “cỗ bài” nhỏ cắm thẳng lên từ đất.

Sau khi tốt nghiệp trường trung cấp nông lâm, anh Lê Văn Phương quyết định trở về quê hương Quỳnh Thắng để lập nghiệp. Ban đầu, anh dự định chăn nuôi lợn rừng, nhưng song song với đó là khát vọng tìm kiếm một loại cây phù hợp với thổ nhưỡng khô cằn nơi đây. Sau nhiều thử nghiệm, cây hương bài đã cho kết quả vượt mong đợi.

“Lúc đầu tôi chỉ trồng thử vài trăm gốc trên đồi để quan sát, nhưng cây sinh trưởng rất tốt, chịu hạn cao, lá xanh quanh năm. Khi nhận thấy tiềm năng, tôi mở rộng diện tích, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm cho bà con trong xã cùng trồng”, anh Phương kể.

Hiện nay, gia đình anh Phương sở hữu hàng héc-ta trồng hương bài, trở thành đầu mối cung cấp giống và cây thương phẩm cho nhiều hộ dân trong vùng. Khi diện tích trồng tăng nhanh, cả xã Quỳnh Thắng hình thành một vùng nguyên liệu hương liệu tập trung, cung cấp cho các cơ sở sản xuất hương trầm trong và ngoài tỉnh.

Theo anh Phương, thời vụ trồng tốt nhất là từ tháng 7 đến tháng 12 âm lịch. Cây hương bài phát triển trong khoảng 12 tháng mới có thể thu hoạch. Khi đào rễ, người dân rửa sạch, phơi khô, bán cho thương lái hoặc cơ sở chế biến.

“Giá bán cây hương bài thương phẩm hiện rất ổn định, mỗi sào 500m² có thể cho thu nhập từ 10 – 12 triệu đồng”, anh cho biết.

Từ mô hình cá nhân đến hướng đi chung của người nông dân

Không chỉ mang lại thu nhập cho gia đình anh Phương, cây hương bài đã nhanh chóng lan rộng khắp các xóm, trở thành biểu tượng cho tinh thần đổi mới của nông dân Quỳnh Thắng. Toàn xã hiện có hàng trăm héc-ta hương bài phủ xanh triền đồi, góp phần cải thiện môi trường, giữ đất và tăng thu nhập cho người dân.

Ông Lê Văn Sơn, một hộ trồng hương bài tại xóm 1, chia sẻ: “Hầu hết các hộ trong xã đều trồng hương bài. Đây là loại cây dễ trồng, ít phải chăm sóc, không lo sâu bệnh, thu nhập ổn định quanh năm. Với nhiều gia đình, hương bài thực sự là cây xóa đói giảm nghèo”.

Theo chính quyền địa phương, cây hương bài đang mở ra hướng phát triển nông nghiệp bền vững cho vùng đất bán sơn địa này. Nhờ lợi thế khí hậu khô nóng và đất pha cát, cây phát triển tốt mà không cần đầu tư lớn. Nhiều hộ dân đã liên kết sản xuất, hình thành các nhóm hợp tác, tiến tới xây dựng thương hiệu “Hương bài Quỳnh Thắng”, vừa bảo tồn nguồn giống, vừa mở rộng thị trường tiêu thụ.

Không dừng ở cây trồng truyền thống, người dân nơi đây còn học cách kết hợp canh tác với du lịch trải nghiệm nông nghiệp, hướng đến việc đa dạng hóa sinh kế. “Chúng tôi hy vọng trong tương lai, cây hương bài không chỉ là nguồn thu nhập, mà còn trở thành thương hiệu nông sản đặc trưng của Nghệ An,” anh Phương bày tỏ.

Giữa vùng đất nắng gió, hình ảnh những ngọn đồi phủ xanh hương bài là minh chứng sống động cho tinh thần dám nghĩ, dám làm của người nông dân xứ Nghệ. Từ những gốc cây nhỏ bé ấy, một hành trình làm giàu mới đang được viết tiếp, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn và mang lại niềm tin cho những người gắn bó với đất quê.