Từ khe suối hoang sơ, nông dân Quảng Ninh dựng nên cơ ngơi khổng lồ, thu gần 1 tỷ đồng/năm

Từ hộ nghèo đến ông chủ trại cá tầm

Trước năm 2020, cuộc sống của gia đình anh Trần Văn Mạ, người Sán Chỉ ở xã Tiên Yên (Quảng Ninh), gắn liền với trồng keo và chăn nuôi nhỏ lẻ. Dù cần mẫn, gia đình vẫn không thoát khỏi cảnh nghèo. Đỉnh Khe San khi ấy chỉ là nơi anh vào rừng kiếm củi, còn ý nghĩ làm giàu dường như quá xa vời.

Một lần đi Bình Liêu, anh Mạ biết đến loài cá tầm – vốn được coi là “cá quý tộc” nhưng có thể sinh trưởng ở vùng núi mát lạnh. Anh nhận ra điều kiện khí hậu và nguồn nước đầu nguồn quanh năm mát trong ở Khe San có thể phù hợp để phát triển loài thủy sản đặc biệt này. Đầu năm 2021, giữa lúc dịch Covid-19 còn phức tạp, anh vay mượn 400 triệu đồng mua 5.000 con giống từ Sa Pa mang về nuôi.

Những ngày đầu, nhiều người cho rằng anh “liều lĩnh”. Nhưng chỉ sau một năm, lứa cá đầu tiên mang lại cho anh 300 triệu đồng, giúp gia đình thoát khỏi danh sách hộ nghèo.

“Ban đầu tôi chỉ nghĩ nuôi để đủ sống, nhưng không ngờ lại mở ra hướng đi mới”, anh nhớ lại.

Thành công không đến dễ dàng. Vụ thứ hai, đàn cá gần như chết trắng, khiến gia đình rơi vào cảnh trắng tay. Tuy nhiên, anh không bỏ cuộc mà lặn lội khắp nơi học kỹ thuật, đầu tư hệ thống lọc và dẫn nước mới để giữ ao luôn sạch và giàu oxy. Nhờ đó, đàn cá sinh trưởng nhanh, đạt trọng lượng 2–3 kg chỉ sau hơn một năm. Đến nay, trang trại của anh duy trì khoảng 5.000 con giống, sản lượng 4–5 tấn mỗi năm, doanh thu gần 1 tỷ đồng.

Sinh kế xanh lan tỏa từ Khe San

Không chỉ cải thiện đời sống của gia đình, mô hình nuôi cá tầm của anh Mạ còn trở thành điểm tham quan, học hỏi cho nhiều hộ dân quanh vùng. Một số hộ khác tại Tiên Yên đã mạnh dạn thử nghiệm nuôi cá tầm, cá hồi nhờ nguồn nước lạnh sẵn có từ khe suối. Chính quyền địa phương đánh giá đây là hướng phát triển bền vững: tận dụng lợi thế tự nhiên mà không phá rừng, ngược lại còn giúp giữ rừng và bảo vệ nguồn nước đầu nguồn.

Ông Nguyễn Văn Hiến, cán bộ xã Tiên Yên nhận xét: “Anh Mạ không chỉ thoát nghèo cho riêng mình mà còn gợi mở cách giảm nghèo bền vững cho cả cộng đồng”.

Theo ông, việc nhân rộng mô hình này có thể giúp nhiều hộ đồng bào Sán Chỉ, Dao, Tày vươn lên phát triển kinh tế ngay trên chính quê hương. Hiện Tiên Yên phối hợp với các cơ quan chuyên môn nghiên cứu hỗ trợ vốn vay, kỹ thuật để khuyến khích nhân rộng.

“Chỉ cần mỗi hộ vài ao nhỏ, sản lượng vài tấn cá/năm, cộng lại sẽ hình thành ngành hàng đặc sản, góp phần vào mục tiêu giảm nghèo bền vững”, lãnh đạo huyện cho biết.

Hình ảnh ba ao cá tầm lấp lánh ánh bạc dưới tán rừng nguyên sinh hôm nay phản chiếu sự đổi thay rõ rệt trên đỉnh Khe San. Câu chuyện của người nông dân Sán Chỉ không chỉ là hành trình thoát nghèo của một hộ gia đình, mà còn lan tỏa thông điệp dám nghĩ dám làm, biến lợi thế thiên nhiên thành sinh kế xanh. Từ nơi từng chỉ được biết đến với thác nước, Khe San nay gắn liền với câu chuyện đổi đời, gieo niềm tin rằng nông dân ở những vùng khó khăn hoàn toàn có thể vươn lên từ chính nguồn lực bản địa.