Ngôi chùa 350 năm tuổi ở Hải Dương đang lưu giữ sắc phong Thái thượng Lão quân hiếm thấy

Ngôi chùa cổ kính giữa làng quê Phù Nội

Nằm cách trung tâm thành phố Hải Dương cũ hơn 20 km về phía tây nam, chùa Vinh Quang tọa lạc trong khu dân cư Phù Nội, thị trấn Thanh Miện, trên diện tích rộng khoảng 10.000 m². Trước Cách mạng Tháng Tám 1945, làng Phù Nội có tới 3 ngôi chùa và 4 ngôi đình, trong đó Vinh Quang là chùa lớn nhất, trở thành trung tâm sinh hoạt văn hóa – tâm linh của nhiều thế hệ.

Không ai biết chính xác chùa Vinh Quang được khởi dựng từ khi nào, chỉ biết di tích này đã tồn tại nhiều thế kỷ. Sau khi xuống cấp nghiêm trọng và phải hạ giải vào năm 1982, đến năm 2004, ngôi chùa được khôi phục trên nền cũ. Đến năm 2009, chùa được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh, tiếp tục được trùng tu và mở rộng nhiều hạng mục như tam bảo, nhà tổ, nhà mẫu.

Hiện nay, chùa không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là mái ấm của 8 trẻ em bị bỏ rơi, do Đại đức Thích Thanh Lương – trụ trì từ năm 2009 – trực tiếp nuôi dưỡng. Điều đó khiến chùa Vinh Quang càng thêm ý nghĩa nhân văn, trở thành điểm tựa tâm linh và tinh thần cho cả cộng đồng.

Báu vật sắc phong – chứng tích lịch sử độc đáo

Một trong những giá trị nổi bật nhất của chùa Vinh Quang là hệ thống 13 đạo sắc phong cổ, được lưu giữ cẩn thận trong hộp gỗ chạm trổ tinh xảo. Đây là di sản quý hiếm gắn liền với lịch sử làng Phù Nội, trong đó có 5 sắc thời Lê và 8 sắc thời Nguyễn, trải dài từ thế kỷ XVII đến đầu thế kỷ XX.

Cổ nhất là đạo sắc ban ngày 11/9 năm Thịnh Đức thứ 5 (1657), dài khoảng 130 cm, rộng 50 cm, màu vàng thẫm. Đặc biệt, nội dung sắc phong không chỉ gắn với nhân thần hay tướng lĩnh như thường thấy, mà lại phong cho Thái thượng Lão quân – một vị thần tiên trong Đạo giáo. Đây là trường hợp hiếm gặp, cho thấy sự giao hòa giữa Đạo giáo du nhập và tín ngưỡng bản địa của người Việt.

Theo tư liệu trong sách Thần tích, thần sắc Hải Dương (2017), thành hoàng làng Phù Nội có hai vị: một thiên thần và một nhân thần. Vị thiên thần chính là Thái thượng Lão quân, còn gọi Lý Lão Đam. Người dân tin rằng ông có khả năng phù trợ làng xã, bảo vệ cuộc sống bình yên. Việc lưu giữ sắc phong Đạo giáo trong chùa thay vì đình càng làm tăng giá trị đặc biệt của di tích này.

Trải qua hơn 350 năm, những bản sắc phong vẫn được gìn giữ gần như nguyên vẹn, là minh chứng sống động cho lịch sử, văn hóa và đời sống tâm linh của vùng đất Hải Dương.

Chùa Vinh Quang không chỉ là nơi hành lễ, thờ tự, mà còn là bảo tàng sống lưu giữ những câu chuyện về sự giao thoa tôn giáo, tín ngưỡng qua nhiều thế kỷ. Các sắc phong cổ, cùng với kiến trúc truyền thống và đời sống gắn bó với cộng đồng, đã biến ngôi chùa thành một chứng tích quý hiếm về mối liên kết giữa Đạo giáo và tín ngưỡng bản địa.

Trong kháng chiến, chùa từng là nơi làm lớp học, trạm xá, minh chứng cho vai trò gắn bó với đời sống dân làng. Ngày nay, với sự trụ trì tận tâm của Đại đức Thích Thanh Lương, chùa không chỉ giữ vững truyền thống thờ Phật, thờ Mẫu, mà còn phát huy vai trò nhân văn trong xã hội hiện đại.

Việc bảo tồn và phát huy giá trị của chùa Vinh Quang nói chung và sắc phong cổ nói riêng là nhiệm vụ cấp thiết. Đây không chỉ là di sản của riêng Phù Nội hay Hải Dương, mà còn là một phần trong kho tàng văn hóa – tâm linh chung của cả nước.