Dự án đường sắt tốc độ cao 350km/h nối Thủ đô với một thành phố lớn có loạt đề xuất quan trọng

Hai phương án tuyến đường sắt tốc độ cao 350 km/h qua nhiều địa phương

Tập đoàn Vingroup vừa gửi đề xuất chính thức tới các cơ quan chức năng về việc đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội – Quảng Ninh với tốc độ thiết kế 350 km/h. Dự án này được định hướng không chỉ phục vụ nhu cầu vận chuyển hành khách tốc độ cao mà còn trở thành động lực phát triển hạ tầng, thu hút đầu tư, du lịch cho nhiều địa phương dọc tuyến.

Theo hồ sơ trình bày, tuyến đường sắt này có chiều dài khoảng 120,9 km, điểm đầu đặt tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (Hà Nội), điểm cuối tại khu công viên rừng phường Đại Yên (Hạ Long, Quảng Ninh). Tuyến sẽ đi qua các địa bàn quan trọng gồm Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Dương và Quảng Ninh.

Để phù hợp định hướng phát triển không gian đô thị và các cảng hàng không mới, Vingroup đề xuất hai phương án tuyến.

• Phương án thứ nhất: tuyến đi dọc đường nối cầu Tứ Liên – sân bay Gia Bình (Bắc Ninh).
• Phương án thứ hai: tuyến đi dọc đường nối cầu Tứ Liên, sau đó rẽ theo tuyến đường sắt hiện hữu qua ga Yên Viên, đi tiếp theo hành lang tuyến đường sắt đô thị số 9, vượt sông Đuống, rồi tiếp tục hướng về Bắc Ninh và Quảng Ninh.

Nếu lựa chọn phương án đi qua ga Yên Viên, tuyến đường sắt sẽ bổ sung thêm một điểm dừng quan trọng, tạo kết nối thuận tiện hơn cho hành khách các vùng phía Bắc Thủ đô.

Cơ hội phát triển liên vùng cho Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Phòng, Quảng Ninh

Dọc theo hành lang tuyến, dự án dự kiến hình thành 4 – 5 ga chính gồm: Cổ Loa, Gia Bình, Yên Tử và Hạ Long, kèm thêm ga Yên Viên nếu triển khai phương án đi qua địa điểm này. Các ga trung gian được đánh giá là những điểm nút quan trọng giúp phát huy tiềm năng của các địa phương.

Cụ thể, điểm dừng Gia Bình (Bắc Ninh) không chỉ kết nối thẳng tới sân bay quốc tế Gia Bình đang được nghiên cứu mà còn hỗ trợ quá trình hình thành các khu công nghiệp và đô thị vệ tinh.

Tại địa phận tỉnh Hải Dương cũ (nay là TP. Hải Phòng), tuyến đường sắt đi qua khu vực có tiềm năng phát triển du lịch tâm linh và công nghiệp phụ trợ, nhờ vậy tạo điều kiện đa dạng hóa ngành kinh tế địa phương. Trong khi đó, điểm cuối tại Hạ Long (Quảng Ninh) sẽ đóng vai trò cửa ngõ thu hút khách du lịch trong và ngoài nước, kết nối trực tiếp tới các tuyến cao tốc và cảng biển quốc tế.

Đại diện Bộ Xây dựng cho biết, dự án cần được nghiên cứu kỹ về sự phù hợp với quy hoạch không gian vùng, cũng như khả năng đồng bộ với tuyến đường sắt Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân hiện đã được quy hoạch từ trước nhưng đang đình hoãn vì thiếu vốn.

Khả năng kết nối mạng lưới và yêu cầu rà soát kỹ lưỡng

Theo chỉ đạo, Cục Đường sắt Việt Nam sẽ rà soát hồ sơ chi tiết, đánh giá sự cần thiết và hiệu quả của phương án do Vingroup đề xuất. Một trong các nội dung được đặc biệt quan tâm là kết nối liên vùng giữa tuyến đường sắt tốc độ cao mới với các tuyến đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị và các điểm đến du lịch, di tích lịch sử – văn hóa của Bắc Ninh, Hải Dương, Quảng Ninh.

Hiện nay, hành lang kết nối Hà Nội – Quảng Ninh từng được triển khai qua tuyến Yên Viên – Lim – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân. Tuy nhiên, dự án khởi công năm 2008 đã phải đình hoãn vào năm 2011 do thiếu vốn, khiến năng lực vận tải đường sắt khu vực này chưa phát huy như kỳ vọng. Việc bổ sung một tuyến đường sắt tốc độ cao độc lập có tốc độ khai thác vượt trội được đánh giá là cơ hội tạo bước đột phá cho phát triển kinh tế vùng, nếu các địa phương phối hợp đồng bộ.

Theo dự kiến sơ bộ, dự án cần khoảng 308 ha đất và tổng vốn đầu tư ước tính 5,4 tỉ USD, tương đương 133.175 tỉ đồng. Thời gian thực hiện dự kiến đến năm 2030. Bộ Xây dựng đề nghị cập nhật thêm các yếu tố quy hoạch mới, nhất là tác động của sân bay Gia Bình và quy hoạch không gian đô thị Bắc Ninh – TP. Hải Phòng – Quảng Ninh trong dài hạn.