Nghịch lý trong câu nói “Người chồng tệ nhất chính là Hoàng thượng” - Chẳng nhẽ vua trị vì được cả nước nhưng lại không biết cách làm chồng?

Làm vợ vua – Dưới một người, trên vạn người

Trong cấu trúc xã hội phong kiến, làm vợ vua là đạt tới đỉnh cao mà mọi phụ nữ đều ao ước. Không chỉ là vợ của người quyền lực nhất mà còn là biểu tượng của quyền uy, danh phận và sự ngưỡng vọng. Người phụ nữ bước vào cung cấm không còn là thường dân, mà là “mẫu nghi thiên hạ” được sử sách ghi tên, hậu thế cúi đầu.

Không phải lo sinh kế, không gồng gánh nuôi con, không phải tranh giành chỗ đứng ngoài xã hội. Họ có tất cả: Cung điện dát vàng, phục dịch chu đáo, danh phận vững như núi. Mỗi người con sinh ra đều mang long mạch, được nuôi dạy theo chuẩn mực đế vương. Từ bên ngoài nhìn vào, cuộc sống đó gần như hoàn hảo tuyệt đối.

Thế nên, khi nói “người chồng tệ nhất là Hoàng thượng”, phản ứng đầu tiên thường là: sao lại thế được? Làm vợ vua còn khổ thì ai sướng? Nhưng mọi vinh quang đều có một cái giá và trong trường hợp này cái giá chính là cảm xúc cá nhân bị đánh đổi hoàn toàn để đổi lấy quyền lực tập thể.

Tại sao làm vợ vua lại khổ?

Khổ không phải vì thiếu điều kiện sống mà vì vai trò của người vợ bị triệt tiêu khỏi ý nghĩa đích thực của hôn nhân.

Trong hậu cung, vợ chồng không còn là mối quan hệ gắn bó tình cảm giữa hai con người. Đó là một thiết chế. Mỗi phi tần là đại diện cho một gia tộc, một toan tính chính trị, một khối ảnh hưởng đan xen trong nội trị và ngoại giao. Việc “sủng ái” ai, cho ai sinh con, ban cho ai danh phận đều mang tính chiến lược nhiều hơn cảm xúc.

Tình yêu bị lập lịch. Gặp chồng trở thành vinh dự, chứ không phải quyền bình thường. Người phụ nữ dù là Hoàng hậu cũng không được quyền ghen tuông, giận hờn, hay đòi hỏi riêng tư. Cô phải tuân thủ lễ nghi, ăn mặc, cư xử theo quy chế cung đình. Vui buồn cũng phải vừa đủ để không phạm cung quy.

Cái khổ lớn nhất là: Họ có thể được chọn làm vợ, nhưng không bao giờ được trở thành người yêu. Và người chồng khi đứng ở vị trí quyền lực tuyệt đối không còn ai “ngang hàng” để đối thoại, để sẻ chia.

Người đó ra quyết định, ban lệnh, xử lý mọi chuyện trong sự đơn phương tuyệt đối. Trong một mối quan hệ mà không có đối thoại thì tình yêu, dù từng nồng nàn, cũng sớm thành thứ xa xỉ.

Họ có thể sống trong cung điện nhưng trái tim thì sống ngoài rìa mối quan hệ.

Vẫn còn những ông chồng như Hoàng thượng trong thời hiện đại

Điều đáng nói là: Kiểu chồng “Hoàng thượng” không chỉ tồn tại trong sách sử. Trong thời đại hiện nay, khi vai trò nam nữ đã được tái định hình đáng kể vẫn có không ít người đàn ông hành xử với vợ như một vị vua đối với thần dân.

Họ không cần hỏi ý kiến vợ khi đưa ra quyết định quan trọng. Họ cho rằng mình chu cấp đầy đủ là đã làm tròn bổn phận. Họ coi những kỳ vọng cảm xúc, những mong muốn được chia sẻ từ vợ là phiền phức, yếu đuối, “chuyện đàn bà”.

Họ đòi hỏi được tôn trọng, được yên lặng, được yêu thương vô điều kiện nhưng lại không sẵn lòng trao lại những điều đó. Họ ra lệnh thay vì trao đổi, quyết thay vì thấu hiểu. Một cách vô thức, họ tái lập mô hình “hậu cung thu nhỏ” trong chính gia đình mình: Chỉ có một trung tâm quyết định, còn người vợ quanh quẩn với vai phụ.

Và rồi như một chu kỳ đã lặp lại trong lịch sử, gia đình ấy mất kết nối, rạn nứt âm thầm, cảm xúc dần bị triệt tiêu. Người phụ nữ sống trong danh nghĩa “được yêu thương” nhưng thực chất là đang bị vô hình hóa trong chính mối quan hệ của mình.

Có thể thấy câu nói “Người chồng tệ nhất chính là Hoàng thượng” biểu đạt rõ nhất ý nghĩa thực tiễn: Bởi vì anh ta tưởng mình đang trao tất cả, nhưng lại quên rằng điều duy nhất vợ cần là một người chồng, không phải một đấng quân vương.

Hôn nhân không phải là ngôi đền quyền lực. Nó là một mái nhà nhỏ, nơi chỉ cần hai người đứng ngang nhau, nhìn về một phía.