Mỹ thử nghiệm công nghệ khai thác lithium mới, hứa hẹn tăng gấp đôi sản lượng

Lilac Solutions và tham vọng chiếm lại thị phần từ Trung Quốc

Lithium, còn gọi là “vàng trắng”, hiện là nguyên liệu thiết yếu trong sản xuất pin và xe điện. Trong bối cảnh toàn cầu tăng tốc chuyển dịch năng lượng, việc kiểm soát nguồn cung lithium trở thành cuộc đua chiến lược. Trung Quốc hiện đang xử lý hơn 2/3 lượng lithium trên thế giới, chiếm ưu thế vượt trội.

Để thu hẹp khoảng cách này, công ty khởi nghiệp Lilac Solutions đang tiên phong phát triển công nghệ Direct Lithium Extraction (DLE) – chiết xuất lithium trực tiếp. Công nghệ này được thiết kế nhằm giảm thiểu tác động môi trường, thay thế cho hai phương pháp truyền thống là khai khoáng đá rắn và bay hơi nước mặn.

Khác với cách bay hơi vốn tiêu tốn nhiều thời gian và nước, DLE sử dụng các quá trình lọc vật lý hoặc hóa chất cao cấp để tách ion lithium. Cách tiếp cận này cần ít đất, ít nước hơn và có thể triển khai nhanh chóng ở quy mô lớn. Chính phủ Mỹ cũng xem DLE là trọng tâm để nâng sản lượng trong bối cảnh nhu cầu pin xe điện bùng nổ.

Hiện tại, Lilac Solutions đang vận hành cơ sở thử nghiệm tại khu vực ven bờ hồ Muối Lớn (Great Salt Lake), bang Utah. Đây là bước đệm để công ty xây dựng nhà máy thương mại đầu tiên, dự kiến đi vào hoạt động từ nửa cuối năm 2027.

Công nghệ hạt lọc độc quyền và bước ngoặt cho sản lượng lithium Mỹ

Tháng 8/2025, Lilac Solutions công bố thử nghiệm thành công công nghệ mới với lượng nước tiêu thụ chỉ bằng 1/10 so với công nghệ truyền thống. Điểm mấu chốt nằm ở các hạt gốm độc quyền do công ty sản xuất tại Nevada, có khả năng hút ion lithium hiệu quả ngay cả trong môi trường nồng độ thấp.

Ví dụ, hồ Muối Lớn chỉ có nồng độ lithium khoảng 70 phần triệu – thấp hơn nhiều so với biển Salton ở California (200 phần triệu) hay các mỏ ở Argentina (700 phần triệu). Tuy nhiên, công nghệ của Lilac vẫn đạt hiệu suất thu hồi 87% lượng lithium với độ tinh khiết 99,97%. Điều này chứng minh sự linh hoạt vượt trội của DLE và mở ra tiềm năng khai thác tại nhiều nguồn tài nguyên khó.

Quy trình vận hành tại cơ sở thử nghiệm khá rõ ràng: Nước hồ được bơm qua hệ thống lọc để loại bỏ tạp chất; Dòng nước tiếp tục chảy qua các khoang chứa hạt gốm để hút ion lithium; Khi các hạt bão hòa, chúng được rửa bằng axit để tách lithium; Nước mặn đã qua xử lý được kiểm tra chất lượng rồi trả lại hồ, trong khi dung dịch lithium được lưu trữ để tinh chế thành lithium carbonate – nguyên liệu sản xuất pin.

Nếu kế hoạch diễn ra đúng lộ trình, nhà máy thương mại đầu tiên của Lilac Solutions có thể sản xuất 5.000 tấn lithium mỗi năm, đủ để tăng gấp đôi sản lượng của Mỹ trong vòng hai năm. Đây sẽ là bước ngoặt lớn, giúp Mỹ giảm phụ thuộc vào nhập khẩu và nâng vị thế trong chuỗi cung ứng pin toàn cầu.