Một đề xuất nóng tại dự án đường sắt cao tốc Bắc–Nam để hàng nghìn hộ dân không bị ảnh hưởng

UBND tỉnh Nghệ An vừa có văn bản gửi Bộ Xây dựng đề xuất điều chỉnh hướng tuyến đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam qua địa bàn tỉnh nhằm giảm thiểu tối đa tác động đến dân cư, cơ sở hạ tầng và các công trình văn hóa – tâm linh quan trọng.

Theo rà soát của địa phương, hướng tuyến hiện tại đang đi qua nhiều khu vực dân cư đông đúc, ảnh hưởng trực tiếp đến khoảng 2.150 hộ dân, trong đó có đến 1.942 hộ thuộc diện phải di dời để nhường chỗ cho dự án. Đáng chú ý, tuyến đường sắt cũng cắt qua nhiều tuyến đường bộ huyết mạch như Quốc lộ 48, Quốc lộ 7, Quốc lộ 7B, đường tỉnh 537, 542C và đường liên xã Hoa – Hạnh, có nguy cơ làm gián đoạn mạng lưới giao thông vận tải của tỉnh trong dài hạn.

Ngoài ra, tuyến đường sắt cao tốc còn đi qua hoặc cận kề nhiều công trình có giá trị lịch sử, văn hóa và tâm linh như Đền Làng Rào, Nhà thờ họ Lưu Đức đại tôn, Nghĩa trang liệt sĩ huyện Hưng Nguyên và đặc biệt là khu vực Nhà thờ Giáo xứ Mỹ Yên – nơi sinh sống của đông đảo đồng bào công giáo tại xã Thần Lĩnh (trước là Nghi Phương).

Trước thực trạng này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An – ông Hoàng Phú Hiền cho biết, tỉnh đã kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét lại toàn bộ hướng tuyến đoạn qua Nghệ An để hạn chế tối đa ảnh hưởng tới đời sống người dân, đảm bảo việc giải phóng mặt bằng không ảnh hưởng đến các cơ sở tôn giáo và di tích lịch sử. Đồng thời, tỉnh cũng đề nghị Ban Quản lý dự án đường sắt yêu cầu đơn vị tư vấn khảo sát thực địa kỹ lưỡng, phối hợp chặt chẽ với các sở ngành, chính quyền địa phương nhằm đề xuất giải pháp thiết kế hợp lý và khả thi hơn.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng tỉnh Nghệ An, đoạn tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn tỉnh dài 85,5km, dự kiến băng qua 18 xã, phường thuộc các huyện Hoàng Mai, Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc và Hưng Nguyên. Quá trình khảo sát cho thấy có tổng cộng 38 khu dân cư bị ảnh hưởng, với nhu cầu tái định cư cho gần 2.000 hộ dân.

Để đáp ứng yêu cầu về tiến độ, Nghệ An đang lên kế hoạch quy hoạch và xây dựng khoảng 30 khu tái định cư phục vụ công tác giải phóng mặt bằng cho dự án. Tổng diện tích các khu này vào khoảng 102 ha, với tổng kinh phí đầu tư ước tính 1.450 tỷ đồng, lấy từ nguồn vốn dự án và ngân sách địa phương. Dự kiến, một trong số các khu tái định cư sẽ được khởi công trước ngày 19/8/2025 để đảm bảo tiến độ triển khai dự án theo chỉ đạo từ Chính phủ và Bộ Xây dựng.

Việc đề xuất điều chỉnh hướng tuyến được xem là giải pháp phù hợp trong bối cảnh tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đi qua khu vực có mật độ dân cư cao, nhiều công trình hạ tầng và tôn giáo có giá trị. Đây cũng là bước đi cần thiết nhằm tạo đồng thuận xã hội, hạn chế phát sinh khiếu kiện, đồng thời đảm bảo hiệu quả lâu dài trong kết nối giao thông liên vùng.