Một cú bắt tay lớn vừa được thiết lập để thách thức Hòa Phát và Thaco tại dự án đường sắt tỷ USD

Tập đoàn Đèo Cả mới đây đã đại diện cho liên danh gồm bốn doanh nghiệp – trong đó có FECON (Việt Nam), PowerChina và SUCG (Trung Quốc) gửi văn bản tới UBND TP.HCM, bày tỏ mong muốn tham gia triển khai các dự án đường sắt đô thị tại thành phố, đặc biệt là tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương).

Liên danh này cho biết họ đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thiết bị, nhân sự và kinh nghiệm thực hiện các dự án metro. Riêng Tập đoàn Đèo Cả, từ đầu năm 2024, đã hợp tác cùng Trường Đại học Giao thông vận tải TP.HCM tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu cho hơn 200 kỹ sư nhằm chuẩn bị lực lượng kỹ thuật cho các dự án metro trong nước. Một số kỹ sư và công nhân còn được cử sang Trung Quốc thực tập và làm việc tại dự án đường sắt liên vùng Quảng Châu – Đông Quản – Thâm Quyến, nơi ứng dụng công nghệ khoan hầm TBM hiện đại.

Về năng lực thi công, liên danh khẳng định đã sẵn sàng với đầy đủ trang thiết bị và đội ngũ, bao gồm cả hệ thống máy khoan hầm TBM. Trong trường hợp được giao thực hiện tuyến metro số 2, Đèo Cả sẽ giữ vai trò điều phối tổng thể theo mô hình EPC (thiết kế – cung cấp thiết bị – thi công). Đáng chú ý, phía Đèo Cả khẳng định doanh nghiệp Việt Nam sẽ đảm nhận vai trò chủ lực về công nghệ và tổ chức thi công, nhằm từng bước làm chủ kỹ thuật, giảm lệ thuộc vào đối tác nước ngoài.

Tập đoàn này cũng cam kết toàn bộ quá trình thực hiện dự án sẽ tuân thủ chặt chẽ các quy định về kỹ thuật, an toàn, môi trường, tiến độ và minh bạch thông tin. Bên cạnh đó, liên danh đề nghị TP.HCM cân nhắc áp dụng cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 188 của Quốc hội để có thể tiến hành chỉ định thầu thay vì đấu thầu thông thường.

Cạnh tranh ngày càng nóng: THACO, Hòa Phát, Đại Dũng cũng nhập cuộc

Tuyến metro số 2 – một trong những dự án trọng điểm tại TP.HCM có tổng mức đầu tư ước tính gần 48.000 tỷ đồng. Tuyến dài hơn 11 km, trong đó khoảng 9 km đi ngầm và 2 km đi trên cao, đi qua các quận trung tâm và phía Tây thành phố như Quận 1, 3, 10, 12, Tân Bình và Tân Phú.

Ngoài nhóm do Đèo Cả dẫn đầu, nhiều doanh nghiệp lớn trong nước cũng đang thể hiện quyết tâm tham gia dự án này. Trong đó, liên danh DCH – gồm Tập đoàn Đại Dũng, Tổng Công ty Xây dựng số 1 (CC1) và Tập đoàn Hòa Phát đã gửi đề xuất lên UBND TP.HCM với mong muốn được giao vai trò tổng thầu EPC. Trong khi đó, Tập đoàn Trường Hải (THACO) cũng đã chính thức đề nghị được nghiên cứu đầu tư tuyến metro số 2.

Theo thông tin từ UBND TP.HCM, mặt bằng của toàn bộ dự án metro số 2 đã được bàn giao xong. Thành phố hiện đang hoàn tất các bước cuối cùng để khởi công dự án vào cuối năm 2025, mở ra cơ hội lớn cho các nhà đầu tư nội địa có năng lực và chiến lược bài bản.

Metro số 2 sẽ không còn sử dụng vốn vay ODA từ Đức, TP.HCM phải tự cân đối ngân sách

Trong một diễn biến mới, Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận dừng sử dụng nguồn vốn vay ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài cho dự án tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương). Theo quyết định, toàn bộ phần vốn vay nằm trong hai thỏa thuận ký với Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) vào năm 2011 – với tổng trị giá khoảng 155 triệu euro – sẽ không còn được tiếp tục giải ngân. Ngoài ra, hơn 66 triệu euro vốn viện trợ không hoàn lại từ thỏa thuận thứ hai cũng bị dừng sử dụng.

UBND TP.HCM sẽ chịu trách nhiệm quản lý phần vốn viện trợ không hoàn lại còn lại, đồng thời phải đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật hiện hành. Thành phố cũng phải chủ động bố trí nguồn ngân sách để thanh toán các khoản phí cam kết và chi phí phát sinh nếu có, theo thông báo từ phía đối tác tài trợ.

Để đảm bảo tiến độ triển khai dự án, UBND TP.HCM được yêu cầu phối hợp với Bộ Tài chính và các bên liên quan nhanh chóng thực hiện điều chỉnh thỏa thuận vay thứ hai với KfW. Đồng thời, thành phố phải chủ trì cùng Bộ Tài chính lập kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn và hàng năm, bao gồm cả phần vốn đối ứng và vốn nước ngoài, nhằm bảo đảm đủ nguồn lực cho quá trình giải ngân và thi công tuyến metro số 2 trong giai đoạn tới.