Luật mới giúp nhiều người dễ dàng tiếp cận lương hưu: Mức hưởng cụ thể ra sao?

Nới điều kiện hưởng lương hưu: Tăng cơ hội tiếp cận an sinh

Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực, mang theo hàng loạt thay đổi tích cực nhằm đảm bảo an sinh cho người lao động, trong đó đáng chú ý nhất là việc mở rộng điều kiện hưởng lương hưu. Theo quy định mới, người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) từ đủ 15 năm đã có thể được nhận lương hưu hằng tháng, thay vì phải tích lũy tối thiểu 20 năm như trước đây.

Trước khi Luật BHXH 2024 được ban hành, một trong những rào cản lớn khiến người lao động rút BHXH một lần là điều kiện tối thiểu phải đóng đủ 20 năm mới được hưởng lương hưu. Quy định này khiến nhiều người, đặc biệt là lao động lớn tuổi mới tham gia hoặc những người làm việc không liên tục, khó có khả năng tích lũy đủ thời gian đóng.

Đáp ứng yêu cầu thực tế đó, Luật BHXH sửa đổi năm 2024 đã chính thức giảm số năm đóng tối thiểu xuống còn 15 năm. Đây là điểm mới được đánh giá cao vì mở rộng cơ hội tiếp cận chế độ hưu trí cho hàng triệu lao động. Với thay đổi này, người lao động có thể linh hoạt hơn trong kế hoạch tài chính cá nhân, đồng thời tránh nguy cơ mất đi quyền lợi lâu dài nếu buộc phải rút BHXH một lần.

Theo Nghị quyết 28-NQ/TW của Trung ương về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, mục tiêu dài hạn là tiếp tục giảm yêu cầu về thời gian đóng xuống còn 10 năm, đi kèm với mức lương hưu tính toán phù hợp. Hướng tiếp cận này nhằm bao phủ rộng hơn nhóm lao động tự do, người làm nghề ngắn hạn, hoặc đã lớn tuổi mới bắt đầu tham gia hệ thống an sinh xã hội.

Quy định cụ thể về mức lương hưu theo giới tính và thời gian đóng

Không chỉ giảm điều kiện về số năm đóng, Luật BHXH 2024 cũng quy định chi tiết cách tính mức lương hưu hằng tháng, tạo sự minh bạch và công bằng cho người lao động.

Đối với lao động nam:

• Trường hợp đóng từ 15 đến dưới 20 năm, mức lương hưu được tính bằng 40% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho 15 năm đầu. Sau đó, mỗi năm đóng thêm được cộng thêm 1%, đến khi đạt 20 năm tương ứng tỷ lệ 45%.
• Nếu đóng từ 20 năm trở lên, mức hưởng khởi điểm là 45%, và mỗi năm tiếp theo được cộng 2%, tối đa là 75% mức bình quân tiền lương tháng.

Đối với lao động nữ:

• Mức lương hưu hằng tháng tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH tương ứng với 15 năm đầu. Mỗi năm đóng thêm được cộng thêm 2%, tối đa là 75%.

Như vậy, dù thời gian đóng ngắn hơn, người lao động vẫn được hưởng tỷ lệ lương hưu hợp lý. Những ai gắn bó lâu dài với hệ thống bảo hiểm vẫn có mức hưởng cao hơn, đảm bảo công bằng trong chính sách.

Lương hưu được bảo toàn, điều chỉnh định kỳ và đi kèm bảo hiểm y tế

Một điểm đặc biệt quan trọng trong chính sách lương hưu là mức hưởng sẽ không bị cố định mà được Nhà nước điều chỉnh định kỳ tùy theo tình hình kinh tế - xã hội và chỉ số giá tiêu dùng.

Ngoài khoản lương hưu nhận hằng tháng, người đang hưởng hưu trí còn được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí, do Quỹ BHXH chi trả toàn bộ chi phí mua thẻ. Điều này giúp người cao tuổi tiếp cận tốt hơn với dịch vụ y tế, đảm bảo cuộc sống ổn định và đầy đủ hơn trong giai đoạn về hưu.

Đặc biệt, nếu người lao động có thời gian đóng BHXH theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, mức lương hưu sẽ được tính trên cơ sở thời gian thực đóng tại Việt Nam, với mỗi năm tương ứng 2,25%. Đây là chính sách nhân văn, hỗ trợ nhóm lao động có thời gian làm việc ở nhiều quốc gia.

Việc mở rộng điều kiện hưởng lương hưu xuống còn 15 năm không chỉ giúp người lao động yên tâm gắn bó với BHXH mà còn góp phần giảm áp lực chi trả an sinh xã hội trong tương lai. Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, số người lựa chọn hưởng BHXH một lần có xu hướng tăng trong những năm qua, ảnh hưởng đến mục tiêu bảo hiểm toàn dân.

Luật mới kỳ vọng sẽ thu hút nhóm lao động phi chính thức, người tham gia BHXH tự nguyện, đặc biệt là nhóm lớn tuổi, tham gia và duy trì đóng BHXH đủ thời gian để có thể nhận lương hưu. Đồng thời, quy định rõ ràng, minh bạch về mức hưởng cũng giúp nâng cao niềm tin của người dân vào chính sách của Nhà nước.