Lập hóa đơn đúng có thể giúp hộ kinh doanh tránh mất cả trăm triệu

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 125/2020/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hóa đơn. Đáng chú ý, dự thảo này đề xuất tăng mạnh mức xử phạt đối với các hành vi không lập hóa đơn hoặc lập hóa đơn không đúng thời điểm, trong một số trường hợp có thể bị phạt tới 100 triệu đồng.

Theo nội dung dự thảo, khoản 2 và khoản 3 Điều 24 Nghị định 125 hiện hành sẽ được sửa đổi theo hướng phân loại mức độ vi phạm theo số lượng hóa đơn và mức độ sai phạm, đồng thời nâng khung phạt để phù hợp hơn với thực tế quản lý hóa đơn điện tử.

Cụ thể, hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm, tức lập sau hoặc trước thời điểm giao dịch theo quy định, sẽ bị xử phạt theo từng ngưỡng số lượng hóa đơn. Nếu vi phạm từ 1 đến dưới 10 số hóa đơn, mức phạt dao động từ 500.000 đồng đến 1.500.000 đồng. Mức phạt tăng dần theo số lượng vi phạm, lên đến tối đa 100 triệu đồng nếu hành vi sai phạm xảy ra với 100 hóa đơn trở lên.

Các tình huống bị xử phạt bao gồm lập hóa đơn chậm hoặc sai thời điểm khi xuất hàng khuyến mại, quảng cáo, cho tặng, trao đổi, trả thay lương, hoặc khi bán hàng hóa cung cấp dịch vụ thông thường. Một điểm mới đáng chú ý là dự thảo bổ sung rõ: hành vi xuất hàng cho vay, cho mượn, hoặc hoàn trả hàng hóa cũng thuộc diện phải lập hóa đơn và sẽ bị xử phạt nếu làm sai thời điểm.

Tương tự, hành vi không lập hóa đơn theo quy định, tức không lập hóa đơn trong các trường hợp bắt buộc, cũng sẽ bị xử phạt theo cấp độ. Vi phạm nhỏ (1–10 số hóa đơn) bị phạt từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng, trong khi trường hợp nghiêm trọng (từ 50 hóa đơn trở lên) có thể bị phạt từ 60.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.

Dự thảo cho thấy rõ quan điểm của cơ quan quản lý trong việc siết chặt kỷ luật hóa đơn điện tử, đặc biệt trong bối cảnh toàn bộ hệ thống doanh nghiệp, hộ kinh doanh đang chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử có mã. Việc lập hóa đơn không đúng thời điểm, hoặc không lập hóa đơn, có thể dẫn tới thất thoát nguồn thu ngân sách, giảm tính minh bạch trong giao dịch và gây khó khăn trong công tác quản lý thuế.

Việc phân chia các mức phạt chi tiết theo số lượng hóa đơn vi phạm giúp phản ánh đúng mức độ nghiêm trọng của hành vi, tránh tình trạng xử phạt đồng đều cho mọi trường hợp như trước đây.

Dự thảo Nghị định sửa đổi này hiện đang được Bộ Tài chính đăng tải công khai để lấy ý kiến góp ý. Sau khi hoàn thiện, nghị định mới sẽ thay thế hoặc bổ sung các quy định xử phạt cũ, và có thể tác động trực tiếp đến toàn bộ cộng đồng người kinh doanh đang sử dụng hóa đơn điện tử hiện nay.