2 chỉ vàng làm nên chuyện lớn

Ông Cô Gia Thọ sinh ngày 4/9/1958, quê quán ở Quảng Đông, Trung Quốc nhưng ông sinh ra và lớn lên tại TP. HCM, Việt Nam. Hiện tại, ông là Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Thiên Long và Công ty CP Đầu tư Thiên Long Long Thành, trong đó, Tập đoàn Thiên Long đang niêm yết trên sàn HOSE với mã chứng khoán TLG.

Từ nhỏ, doanh nhân Cô Gia Thọ đã có tuổi thơ khá cơ cực khi gia đình đông anh chị em, tới hơn 10 người. Khi còn là học sinh cấp 3, ông Thọ tạm gác lại việc học hành để đi bán vé số, thuốc lá… khắp đường phố Sài Gòn để kiếm tiền phụ giúp cha mẹ. Khi lớn hơn, ông được nhận vào làm công nhân điện cơ tại quận 6. Năm 1981, ông Thọ đến với nghề bán bút bi dạo.

Thời điểm đó, Việt Nam khá khan hiếm bút bi và chỉ có bút bi nhập từ Thái Lan – là loại bút có thể bơm mực để tái sử dụng. Nhận thấy đây là cơ hội kinh doanh tiềm năng, ông Thọ đi thu mua các bộ phận cấu tạo của bút bi về lắp ráp và bán lại.

Sau 4 năm rong ruổi bán bút bi khắp Sài Gòn, ông Cô Gia Thọ tích cóp được 2 chỉ vàng. Ông Thọ sử dụng số tiền bán vàng đó để mua một chiếc máy ép nhựa bằng tay rồi sản xuất ra chiếc bút bi đầu tiên, đặt tên là Vũ Trụ. Sau đó, ông Thọ đổi tên bút bi thành Thăng Long, cuối cùng là cái tên Thiên Long cho đến ngày nay.

Hồi mới sản xuất, ông Thọ chỉ có một cơ sở nhỏ và không có quá nhiều vốn để mở rộng nên phải làm theo kiểu “cuốn chiếu”. Trung bình 1 tuần, cơ sở sản xuất của ông sẽ cho ra 3.000 thành phẩm bút bi, sản xuất đến đâu bán luôn đến đó. Nếu hôm nay sản xuất xong thì sáng hôm sau ông sẽ mang đi bán quanh các hiệu sách, báo và thu tiền mặt tại chỗ.

Chính vì không có vốn nhiều, ông Thọ chưa dám bán “sỉ” vì ông sợ bán như vậy sẽ bị nợ hàng. Ông cho biết sau khi bán bút xong, số tiền đó sẽ được dùng để mua nguyên liệu tiếp. “Vua bút bi” Thiên Long nhớ lại: ““Cứ như thế, chịu cực dữ lắm. Vì lúc cơ sở còn nhỏ, mình làm là chính. Làm từ khâu nhập hàng, sản xuất đến bán hàng.”

Kết thúc 11 năm ròng rã, năm 1996, ông Cô Gia Thọ quyết định thành lập Công ty TNHH Sản xuất – Thương mại Thiên Long. Hành trình “chiếm trọn trái tim học sinh Việt” của Thiên Long chính thức bắt đầu.

“Ông lớn” trong lĩnh vực văn phòng phẩm

Nói về lý do quyết định kinh doanh bút bi, ông Cô Gia Thọ cho biết thời điểm đó sản phẩm này còn khá mới, chưa có cơ sở sản xuất ở Việt Nam. Ông Thọ chỉ thấy xã hội thiếu cái gì thì bán cái đó.

Từ khi có đủ khả năng thành lập công ty, ông Cô Gia Thọ mới có được nguồn thu ổn định. Đối với ông, vợ đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong suốt quá trình lập nghiệp của mình. Chính vì vợ ông Thọ có kinh nghiệm bán hàng cho một cơ sở sản xuất xà phòng do bà tự tay thành lập nên có thể hỗ trợ rất nhiều cho việc kinh doanh của chồng. Được biết, đây cũng là cơ duyên đưa 2 ông bà đến với nhau.

Ông kể lại: “Tôi thì cũng kiêm đủ việc: Ở nhà quản lý sản xuất, lấy hàng đi giao và chiều trực thu tiền đem về mua nguyên liệu làm vốn tiếp, từ đó 2 người gặp nhau, quen nhau và lấy nhau. Sau này về làm cho Thiên Long, vai trò của vợ từ hồi còn cơ sở cho đến công ty cổ phần đều nằm trong bộ phận quản lý, phụ trách mảng kinh doanh.

Tuy sau này tôi sử dụng mô hình quản lý chuyên nghiệp nhưng cũng cần sự đóng góp của vợ. Bà có thể không trực tiếp làm nhưng cố gắng hỗ trợ nhân sự trong công tác kinh doanh, giờ thì lùi về là thành viên trong HĐQT và tiếp tục hỗ trợ, tin tưởng chồng”.

Suốt quá trình phát triển, Thiên Long đã trải qua đầy đủ các mô hình kinh tế từ hộ gia đình, cá thể, cơ sở sản xuất, công ty TNHH đến Công ty CP và niêm yết trên sàn chứng khoán. Trong bối cảnh thị trường liên tục biến đổi, ông Thọ cũng tìm cách thay đổi để phù hợp hơn với nhu cầu của người tiêu dùng.

Trong kinh doanh, ông quan niệm thành công đến từ sự học hỏi và cố gắng không ngừng, bên cạnh đó cũng cần yếu tố may mắn. Ví dụ điển hình cho việc này là vào thời điểm năm 1992, khi ông Thọ đang loay hoay tìm cách xoay vốn thì cơ sở của ông được Sở Lao động Thương binh và Xã hội hỗ trợ vay vốn triệu đồng không lãi suất đối với doanh nghiệp thuê xưởng có quy mô 200 công nhân.

“Thiên thời địa lợi nhân hòa”, ông mở rộng xưởng sản xuất và thuê 200 công nhân, sau đó tăng số lượng đơn hàng rồi tiếp cận các thị trường lớn hơn. Doanh thu của Thiên Long đã dần ổn định.

Ngoài ra, năm 1993, ông Thọ tranh thủ chương trình hỗ trợ đưa doanh nhân trẻ người Hoa đi học quản trị kinh doanh ở Đài Bắc để học hỏi kinh nghiệm. Đến năm 2002, ông về Việt Nam học thêm một số lớp kinh doanh và sang Mỹ để học hỏi từ các giáo sư. Qua đó, ông Thọ bắt đầu tìm hiểu về chứng khoán và chuẩn bị hành trang đưa Thiên Long “lên sàn”.

Tháng 3/2005, ông Thọ chính thức chuyển đổi thành Công ty CP Sản xuất – Thương mại Thiên Long với số vốn điều lệ là 100 tỷ đồng. Đến năm 2010, Công ty CP Sản xuất – Thương mại Thiên Long chính thức “lên sàn” chứng khoán.

Sau hơn 40 năm thành lập, có thể nói, hầu hết học sinh Việt Nam đều biết đến thương hiệu bút bi Thiên Long. Thậm chí, hơn 90% người Việt nhận diện được thương hiệu Thiên Long theo một công bố nghiên cứu thị trường do Nielsen Việt Nam công bố trước đó. Không chỉ có sản phẩm bút bi đa dạng, Thiên Long còn mang đến nhiều loại văn phòng phẩm khác. Hiện tại, Thiên Long đang có gần 3.500 nhân viên trong và ngoài nước, sản phẩm đã “đặt chân” đến 61 quốc gia trên thế giới.

Với slogan “Sự học là trọn đời” và “Sức mạnh của tri thức”, Thiên Long đã chiếm vị trí lớn trong quá trình trưởng thành của nhiều học sinh, sinh viên. Bên cạnh đó, Thiên Long còn có các chương trình tiếp sức mùa thi được tổ chức hàng năm và ngày càng mở rộng trên toàn quốc.

Tôn trọng cấp dưới

Dù quản lý một doanh nghiệp có tới hơn 3.500 nhân viên, thế nhưng ông Cô Gia Thọ lại có một quan điểm rõ ràng “Yếu tố then chốt để tạo nên một doanh nghiệp vững mạnh chính là con người. Do đó, người đứng đầu phải có sự cảm thông, chia sẻ và tôn trọng cấp dưới”.

Theo ông, muốn nhân viên làm việc chăm chỉ, gắn bó với doanh nghiệp lâu dài thì yếu tố quan trọng nhất chính là đãi ngộ. Hơn nữa, người lãnh đạo cần biết chấp nhận lùi về sau 1 bước để đảm bảo sự tín nhiệm với cấp dưới của mình, một khi đã tín nhiệm thì lý tính cũng sẽ thành cảm tính, những gì chưa tốt vẫn có thể bỏ qua cho nhau.

Ông cho rằng: “Trường hợp có gì đó phát sinh thì phải có cách để sửa đổi và hóa giải. Anh em trong môi trường chơi với nhau 5-5, công bằng hết, thậm chí có những lúc mình sẽ phải nhường họ. Thôi bây giờ mình lấy 4 cũng được, nhường người ta 6. Mình nhận phần ít cũng được, phải có suy nghĩ cho đi trước nhận về sau”.

Tuy nhiên, không phải trường hợp nào ông Thọ cũng chấp nhận thiệt thòi bởi điều đó còn phụ thuộc vào hoàn cảnh. Ông bộc bạch "Có những trường hợp mình không lùi được. Trong tập thể cần sự lãnh đạo. Mình lùi bước cho anh em cơ hội phát huy nhưng đôi khi người lãnh đạo phải đi trước. Trong quan hệ người với người là sự cam kết, tôi là người đứng đầu thì nhất định phải là người cam kết cao nhất và mạnh nhất".

Với những nỗ lực không ngừng nghỉ cùng chiến lược kinh doanh “chậm mà chắc”, Thiên Long của doanh nhân người Việt gốc Hoa Cô Gia Thọ đã lọt top 50 Công ty niêm yết tốt nhất cho tạp chí Forbes bình chọn và được xem là "ông lớn" phát triển mạnh nhất về lĩnh vực văn phòng phẩm tại Việt Nam.