Hạ tầng giao thông ĐBSCL trên hành trình bứt phá, "bờ vui" cho đất Chín Rồng cất cánh

Bứt phá về hạ tầng

Từ nơi được coi là vùng trũng về cao tốc, đến nay mạng lưới hạ tầng giao thông kết nối tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã có sự chuyển biến tích cực và phấn đấu đến cuối năm 2025 vùng ĐBSCL có 600 km cao tốc và tới năm 2030 có ít nhất 1.300 km cao tốc, kết nối toàn diện các tỉnh trong vùng và liên thông mạnh mẽ với TP.HCM, Đông Nam Bộ và Campuchia.

Loạt dự án đang được triển khai đã và đang làm thay đổi diện mạo vùng đất châu thổ: cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ, Cần Thơ – Cà Mau, Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng, cầu Rạch Miễu 2, cảng Trần Đề (Sóc Trăng), nâng cấp sân bay Cần Thơ. Đây là những công trình không chỉ mang tính giao thông mà còn mở ra sự thay đổi căn bản về kinh tế – xã hội.

Ở cấp địa phương, sự vào cuộc cũng mạnh mẽ hơn bao giờ hết. An Giang huy động tới 47.430 tỷ đồng cho hạ tầng giai đoạn 2020 – 2025, tập trung vào đường bộ và cầu kết nối biên giới, mở rộng cửa khẩu để phát triển thương mại với Campuchia. Cần Thơ đề xuất 3 dự án chiến lược gồm Quốc lộ Nam Sông Hậu, đường ven biển và Cảng biển Trần Đề – cửa ngõ xuất khẩu mới cho toàn vùng. Hậu Giang đẩy nhanh tiến độ tuyến cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng, hiện đã đạt hơn 40% khối lượng.

Không chỉ có đường bộ, miền Tây cũng bắt đầu chú trọng phát triển đường thủy và hàng không. Cảng Trần Đề được kỳ vọng trở thành cảng nước sâu quy mô quốc gia, giảm áp lực cho các cảng phía Nam. Sân bay Cần Thơ đang trong lộ trình nâng cấp để trở thành trung tâm hàng không kết nối khu vực, thay vì chỉ là sân bay vệ tinh.

Cú hích để ĐBSCL cất cánh

Hạ tầng bứt phá đang mở ra một bức tranh phát triển mới cho miền Tây. Nếu trước đây, hàng hóa nông sản phải mất nhiều ngày, nhiều công đoạn để tới cảng biển quốc tế, thì trong tương lai, nhờ hệ thống cao tốc và cảng nước sâu, nông sản từ Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang có thể trực tiếp ra thế giới. Chi phí logistics giảm, chuỗi cung ứng khép kín, giá trị xuất khẩu tăng, đó là điều mà doanh nghiệp rất mong mỏi.

Du lịch miền Tây cũng đang chờ cú hích từ hạ tầng. Với hệ thống cao tốc, việc di chuyển từ TP.HCM đến Cần Thơ hay Cà Mau chỉ còn tính bằng giờ thay vì nửa ngày như trước. Điều này sẽ giúp du khách thuận tiện hơn khi khám phá chợ nổi, miệt vườn, rừng ngập mặn hay các lễ hội đặc trưng như đua ghe Ngo, lễ hội Óc Om Bóc. Khi “điểm nghẽn” được gỡ bỏ, tiềm năng du lịch văn hóa – sinh thái – cộng đồng miền Tây có thể bùng nổ.

Một yếu tố khác cũng vô cùng quan trọng đó là hạ tầng giao thông tạo điều kiện để giao thoa văn hóa. Miền Tây là nơi sinh sống của nhiều cộng đồng như Kinh, Khmer, Hoa, Chăm với bản sắc đa dạng. Khi kết nối được tăng cường, những giá trị này có cơ hội lan tỏa rộng hơn, trở thành tài sản mềm để phát triển kinh tế văn hóa – du lịch, đồng thời tạo sức hút đầu tư quốc tế.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, các tuyến đường ven biển còn có ý nghĩa kép khi vừa phục vụ giao thông, vừa đóng vai trò đê biển chống sạt lở và xâm nhập mặn. Hạ tầng, vì thế, không chỉ là câu chuyện kinh tế, mà còn là giải pháp sinh tồn cho vùng châu thổ trong thế kỷ XXI.

Bức tranh hạ tầng miền Tây hôm nay là sự hội tụ của nhiều yếu tố: quyết tâm chính trị, dòng vốn đầu tư và khát vọng vươn lên của người dân.

Các chuyên gia nhấn mạnh, hạ tầng mới phải gắn với quy hoạch logistics, công nghiệp chế biến, đô thị sinh thái. Chỉ khi có sự đồng bộ, ĐBSCL mới không lặp lại tình trạng “nông sản ùn ứ, cảng biển bỏ trống”. Song song đó, xu hướng hạ tầng xanh – giảm phát thải cũng cần được triển khai, biến miền Tây thành vùng đất vừa phát triển, vừa thích ứng với biến đổi khí hậu.