Giảm năm đóng bảo hiểm xã hội, lương hưu có giảm theo?
Từ ngày 1/7/2025, người lao động chỉ cần đóng BHXH tối thiểu 15 năm để đủ điều kiện nhận lương hưu. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc mức lương hưu sẽ cao hơn nếu thời gian đóng ngắn lại.
Mức tính lương hưu hiện hành: Nữ đóng ít được hưởng sớm hơn
Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2014 (hiệu lực đến hết ngày 30/6/2025), mức lương hưu hàng tháng được xác định theo tỷ lệ phần trăm của bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Cụ thể, lao động nữ được hưởng 45% mức bình quân tiền lương nếu đóng đủ 15 năm BHXH. Mỗi năm đóng thêm được cộng thêm 2%, với mức tối đa là 75% khi đóng 30 năm trở lên.
Trong khi đó, lao động nam phải đóng đủ 20 năm mới được hưởng 45% lương bình quân. Sau đó, mỗi năm đóng thêm cũng được cộng 2%, và mức tối đa 75% tương ứng với 35 năm đóng BHXH.
Như vậy, phụ nữ có lợi thế hơn về thời gian, khi chỉ cần đóng 15 năm đã có thể bắt đầu nhận lương hưu, trong khi nam giới phải chờ đến mốc 20 năm.
Từ 1/7/2025: Cùng mốc 15 năm cho cả nam và nữ
Luật BHXH 2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, với một trong những thay đổi quan trọng là rút ngắn thời gian đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm, áp dụng chung cho cả nam và nữ.
Điều này giúp xóa bỏ khoảng cách về điều kiện giữa hai giới, tạo điều kiện cho nhiều người lao động, nhất là nhóm lớn tuổi hoặc có quá trình làm việc gián đoạn, vẫn có cơ hội được nhận lương hưu khi đến tuổi nghỉ hưu.
Tuy nhiên, mốc 15 năm không áp dụng với trường hợp nghỉ hưu sớm do suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên, hoặc do làm nghề nặng nhọc, độc hại. Những trường hợp này vẫn cần đáp ứng điều kiện riêng.
Nam giới đóng dưới 20 năm được hưởng lương hưu ra sao?
Dù cùng được hưởng lương hưu sau 15 năm đóng BHXH, nhưng mức lương hưu của nam giới từ 15 đến dưới 20 năm sẽ được tính theo công thức mới, thấp hơn so với người đã đóng đủ 20 năm.
Cụ thể, nếu đóng đủ 15 năm, nam giới sẽ được hưởng 40% mức bình quân tiền lương đóng BHXH. Mỗi năm đóng thêm được cộng 1%, nghĩa là: 16 năm được 41%, 17 năm được 42%... đến 19 năm được 44%, và 20 năm sẽ đạt 45%, từ đó tiếp tục cộng dồn theo công thức cũ.
Cách tính mới giúp đảm bảo quyền lợi cho những người lao động nam có thời gian đóng BHXH ngắn, mà trước đây chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng.
Đối với nữ giới, cách tính lương hưu không thay đổi: vẫn là 45% cho 15 năm đầu, và mỗi năm sau đó cộng thêm 2% cho đến mức tối đa 75%.
Luật BHXH mới tiếp tục duy trì trợ cấp một lần khi nghỉ hưu đối với người lao động có số năm đóng vượt quá mức tối đa được tính lương hưu.
Cụ thể, với mỗi năm đóng vượt mốc 30 năm (nữ) hoặc 35 năm (nam), người lao động sẽ được nhận thêm một khoản trợ cấp bằng 0,5 tháng lương cho mỗi năm dư. Khoản này sẽ được chi trả cùng thời điểm hưởng hưu trí, góp phần khuyến khích người lao động tiếp tục làm việc và đóng BHXH dù đã đạt mức hưởng tối đa.
Việc rút ngắn thời gian đóng BHXH không làm giảm lương hưu, mà mở rộng cơ hội cho người lao động tiếp cận chế độ hưu trí. Tuy nhiên, mức hưởng vẫn phụ thuộc trực tiếp vào số năm đóng và mức tiền lương bình quân đóng BHXH.
Do đó, để được hưởng mức lương hưu cao, người lao động vẫn cần chủ động kéo dài thời gian tham gia và đóng đủ mức quy định. Việc hiểu đúng công thức tính lương hưu sẽ giúp người lao động có kế hoạch tài chính phù hợp khi bước vào tuổi nghỉ hưu.