 | Chủ nhân Nobel Kinh tế 2017: 'Con người không phải lúc nào cũng đưa ra quyết định lý trí' |
| Giáo sư Mỹ giành Nobel kinh tế 2017 |
Nobel vật lý 2019 tôn vinh nghiên cứu về vũ trụ
Một nửa giải thưởng được chia cho nhà khoa học người Mỹ gốc Canada James Peebles về "các khám phá lý thuyết về vũ trụ học vật lý" và nửa còn lại thuộc về hai khoa học gia người Thụy Sĩ Michel Mayor và Didier Queloz vì đã "phát hiện ra một ngoại hành tinh có quỹ đạo quay quanh một ngôi sao giống mặt trời".
Trong thông báo trao giải ngày 8/10, Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển cho biết "khung lý thuyết được James Peebles phát triển trong hơn hai thập kỷ, đã trở thành nền tảng cho sự hiểu biết hiện đại của chúng ta về lịch sử vũ trụ, từ Big Bang cho đến ngày nay".
Trong khi đó, vào năm 1995, Michel Mayor và Didier Queloz đã phát hiện ra hành tinh đầu tiên bên ngoài Hệ mặt trời, một ngoại hành tinh, quay quanh một ngôi sao kiểu mặt trời, 51 Pegasi.
Ông Mayor là người đầu tiên tìm ra hành tinh ngoài Hệ mặt trời 51 Pegasi. Khám phá của ông đã tác động đến lý thuyết hình thành các hệ hành tinh và mở ra hướng nghiên cứu mới trong thiên văn hiện đại.
 |
| Ảnh: Nguồn Internet |
Nhà khoa học này đã được trao nhiều giải thưởng quốc tế trong sự nghiệp nghiên cứu của mình và được nhiều đại học danh tiếng trên thế giới trao bằng giáo sư danh dự.
Năm 2018, Giải Nobel vật lý được chia đôi cho những người tạo nên hai "phát minh đột phá trong lĩnh vực vật lý laser". Hai nhà vật lý Gérard Mourou (người Pháp) và Donna Strickland (người Canada) nhận một nửa giải thưởng trị giá 1 triệu USD, trong khi nửa còn lại được trao cho nhà khoa học người Mỹ Arthur Ashkin.
Bà Strickland là phụ nữ đầu tiên đoạt giải Nobel vật lý trong 55 năm qua, kể từ khi bà Maria Goeppert-Mayer được vinh danh với công trình cấu trúc vỏ hạt nhân năm 1963.
"Các phát minh năm nay (2018) đã cách mạng hóa ngành vật lý laser. Các vật thể cực nhỏ và các quá trình có tốc độ cực nhanh giờ đây đã có thể được quan sát theo cách mới. Những công cụ cực kỳ chính xác đã mở ra nhiều lĩnh vực nghiên cứu chưa được khai phá trước đó, và vô số ứng dụng công nghiệp và y khoa" - Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đánh giá về giải thưởng năm ngoái.
Giải Nobel vật lý ra đời năm 1901 và đến nay đã được trao 112 lần cho 209 học giả và nhóm nghiên cứu trên thế giới, trong đó người duy nhất hai lần nhận giải thưởng danh giá này là John Bardeen, theo Nobel Prize.
Trong tuần này, giải Nobel công bố bắt từ giải y sinh vào hôm nay 7/10 và tiếp theo lần lượt là các giải vật lý, hóa học, văn chương, hòa bình, trong khi giải kinh tế sẽ có tên người chiến thắng vào ngày 14/10.
Riêng giải Nobel văn học, Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển năm nay sẽ trao "bù" giải năm 2018 bị hoãn.
Năm nay, mỗi giải thưởng Nobel sẽ được trao 9 triệu kronor Thụy Điển (tương đương 914.000 USD). Giải thưởng sẽ được chia đều, nếu có nhiều hơn một người được vinh danh.
Giải Nobel Hóa học 2019 vinh danh công trình nghiên cứu pin lithium-ion
Trong buổi lễ diễn ra tại Viện Karolinska ở thủ đô Stockholm (Thụy Điển), Ủy ban Nobel tuyên bố Giải Nobel Hóa học năm 2019 thuộc về ba nhà khoa học John B. Goodenough (người Mỹ), M. Stanley Whittingham (người Anh) và Akira Yoshino (người Nhật Bản) với công trình nghiên cứu và phát triển các loại pin lithium-ion.
Pin Lithium-ion (còn gọi là pin Li-ion) là loại pin được cấu tạo gồm các thành phần cơ bản là chất điện phân đóng vai trò như môi trường điện ly giữa hai cực âm và dương của pin. Phát minh quan trọng của ba nhà khoa học nói trên hiện nay rất quen thuộc với con người, đặc biệt phổ biến trong các thiết bị điện tử như điện thoại di động, xe hơi, các thiết bị giải trí, y tế, xe điện, hàng không...
Ưu điểm lớn của pin lithium-ion là có thể sạc đi sạc lại nhiều lần, mật độ năng lượng lớn (kể cả trên kích thước pin nhỏ), ít bị tự xả (giữ năng lượng lâu), thân thiện môi trường hơn so với các công nghệ cũ. Pin lithium-ion, do nhà khoa học Stanley Whittingham bắt đầu nghiên cứu từ năm 1970, lần đầu được giới thiệu với công chúng vào năm 1991.
Việc các nhà khoa học Whittingham, Goodenough và Yoshino phát triển thành công pin lithium-ion được đánh giá là "tạo ra một cuộc cách mạng về năng lượng của thế giới hiện đại và ảnh hưởng mạnh mẽ tới cuộc sống của con người".
Theo Ủy ban Nobel, pin lithium-ion đã giúp giải quyết nhiều vấn đề về năng lượng và đặt nền tảng cho "một xã hội thiết bị không dây và không sử dụng các loại nhiên liệu hóa thạch".
Nobel Hóa học là giải thứ hai được công bố trong mùa giải Nobel năm nay.
Giải Nobel Hoá học do Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển trao hàng năm để tôn vinh các nhà khoa học trong lĩnh vực hoá học. Đây là một trong 5 giải thuộc Giải Nobel được trao theo di chúc của Alfred Nobel năm 1895.
Giải Nobel Hóa học được trao lần đầu năm 1901 và tới nay đã có 180 cá nhân được vinh danh.
Trước đó, Ủy ban Nobel ngày 7/10 đã trao Giải Nobel Y học năm 2019 cho ba nhà khoa học William G. Kaelin Jr, Peter J. Ratcliffe và Gregg Semenza để vinh danh công trình nghiên cứu về phản xạ của tế báo trên cơ thể người đối với các môi trường oxy thay đổi.
Văn Khương
Phiên bản di động