Được nâng hạng sau bao năm chờ đợi, vì sao thị trường vẫn chưa “bùng nổ”?

Thông tin được giới đầu tư chờ đợi suốt nhiều năm cuối cùng cũng trở thành hiện thực: thị trường chứng khoán Việt Nam chính thức được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp. Đây là một cột mốc lịch sử, mở ra cơ hội lớn để thu hút dòng vốn hàng tỷ USD từ các quỹ đầu tư quốc tế vào Việt Nam.

Tuy nhiên, trái với kỳ vọng về một phiên “bùng nổ”, VN-Index chỉ tăng gần 13 điểm, nhiều cổ phiếu đầu ngành giao dịch giằng co, thậm chí giảm giá. Câu hỏi đặt ra là vì sao một tin tức tích cực như vậy lại không tạo nên phản ứng mạnh mẽ trên thị trường?

Kỳ vọng vượt xa thực tế khiến phản ứng thị trường hạ nhiệt

Trước hết, thị trường đã phản ứng trước khi tin chính thức được công bố. Trong đầu tư, quy luật “Buy the rumor, sell the news” - mua khi có tin đồn, bán khi tin ra gần như luôn đúng. Từ nhiều tháng trước, kỳ vọng về việc Việt Nam được nâng hạng đã lan rộng và điều đó nhanh chóng phản ánh vào giá cổ phiếu.

Suốt quý III, VN-Index tăng mạnh, vượt mốc 1.300 rồi 1.400 điểm, nhiều mã vốn hóa lớn tăng 20–40%. Khi thông tin chính thức xuất hiện, nó không còn tạo ra yếu tố bất ngờ, do phần lớn kỳ vọng đã được “chiết khấu” vào giá.

Thứ hai, kỳ vọng của nhà đầu tư cá nhân quá cao so với thực tế. Nhiều người tin rằng việc nâng hạng đồng nghĩa với dòng tiền ngoại sẽ ngay lập tức đổ vào thị trường, khiến cổ phiếu tăng trần hàng loạt.

Nhưng trên thực tế, các quỹ ETF và quỹ chủ động cần thời gian để tái cơ cấu danh mục và quy trình giải ngân có thể kéo dài hàng tháng. Một số quỹ thậm chí còn chờ Việt Nam được MSCI nâng hạng thêm một bậc mới bắt đầu đầu tư quy mô lớn. Khi kỳ vọng quá cao, phản ứng “thất vọng” là điều khó tránh.

Bên cạnh đó, áp lực chốt lời sau chuỗi tăng dài cũng góp phần khiến thị trường chững lại. Phiên 8/10 ghi nhận hoạt động bán ra mạnh mẽ của nhóm nhà đầu tư đã có lợi nhuận đáng kể từ giai đoạn trước. Khi thông tin được công bố, nhiều người xem đây là thời điểm thích hợp để hiện thực hóa lợi nhuận, khiến đà tăng bị kìm hãm.

Hiện tượng này thể hiện rõ ở các nhóm ngành được kỳ vọng hưởng lợi từ nâng hạng như ngân hàng, chứng khoán, bất động sản – giá mở cửa tăng nhưng nhanh chóng hạ nhiệt về cuối phiên.

Triển vọng dài hạn vẫn rộng mở

Yếu tố cuối cùng là dòng tiền mới chưa kịp nhập cuộc. Việc nâng hạng giúp mở ra cánh cửa cho dòng vốn quốc tế, nhưng dòng tiền lớn từ các quỹ ngoại cần thời gian chuẩn bị – từ việc điều chỉnh tỷ trọng danh mục, mở room ngoại đến hoàn thiện các thủ tục đầu tư. Trong khi đó, dòng tiền trong nước cũng có dấu hiệu thận trọng hơn sau chuỗi tăng mạnh, khiến thanh khoản cao nhưng chưa thực sự bùng nổ.

Tựu chung lại, việc thị trường không tăng mạnh sau khi FTSE nâng hạng không phải là dấu hiệu tiêu cực. Thực chất, tin tốt này đã được phản ánh vào giá từ sớm, kỳ vọng bị đẩy quá cao và dòng vốn lớn chưa kịp nhập cuộc. Đây là diễn biến rất quen thuộc với các thị trường trưởng thành, nơi giá cổ phiếu thường phản ứng trước khi sự kiện diễn ra chứ không phải sau đó.

Với nhà đầu tư, điều quan trọng là nhìn xa hơn một phiên giao dịch “dưới kỳ vọng”. Việc được FTSE Russell nâng hạng vẫn là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu sự công nhận quốc tế đối với thị trường chứng khoán Việt Nam.

Trong trung và dài hạn, sự kiện này sẽ góp phần thu hút dòng vốn toàn cầu, cải thiện tính minh bạch, nâng cao chuẩn quản trị doanh nghiệp và thúc đẩy thanh khoản. Những tác động tích cực này sẽ dần được phản ánh trong thời gian tới, không chỉ trong một phiên, mà trong cả hành trình phát triển bền vững của thị trường.