Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam mang tin vui bất ngờ đến cả nước
Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam không chỉ nâng cấp hạ tầng giao thông quốc gia, mà còn tạo ra niềm vui này trên khắp các tỉnh thành.
Nhu cầu lao động kỹ thuật cao quy mô chưa từng có
Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam với tổng mức đầu tư hơn 67 tỉ USD không chỉ là một công trình hạ tầng trọng điểm, mà còn hứa hẹn trở thành động lực lớn tạo ra việc làm trên phạm vi toàn quốc. Theo Cục Đường sắt Việt Nam, giai đoạn 2025 – 2030, ngành đường sắt sẽ cần khoảng 338.000 lao động ở nhiều vị trí khác nhau.
Trong đó, chỉ riêng giai đoạn khởi công, hơn 9.200 nhân sự quản lý dự án và gần 13.000 chuyên gia tư vấn sẽ được tuyển dụng. Quá trình thi công các đoạn tuyến ưu tiên cần thêm 70.000 – 80.000 lao động trực tiếp, từ công nhân kỹ thuật đến lái máy, thợ hàn, thợ lắp đặt thiết bị điện – tín hiệu.
Đặc biệt, khi vận hành toàn tuyến, đường sắt cao tốc Bắc – Nam dự kiến đòi hỏi gần 20.000 lao động chuyên trách cho các công đoạn điều độ, vận hành đoàn tàu, giám sát an toàn, bảo trì cơ sở hạ tầng và hỗ trợ hành khách.
Đây là một quy mô nhân lực chưa từng có tiền lệ trong lịch sử phát triển ngành đường sắt Việt Nam. Theo các chuyên gia nhân sự, không chỉ số lượng lớn, mà yêu cầu trình độ kỹ thuật, kỷ luật lao động và kỹ năng an toàn của lực lượng lao động cũng sẽ được nâng lên tiêu chuẩn quốc tế.
Tạo cơ hội cho lao động địa phương và nâng cao chất lượng nhân lực
Một trong những điểm được đánh giá tích cực nhất của dự án là khả năng lan tỏa cơ hội việc làm về tận các địa phương. Toàn tuyến đường sắt cao tốc trải dài nhiều tỉnh, thành phố. Mỗi công trường, bến ga, trạm điều hành đều cần một lực lượng nhân sự tại chỗ.
Theo thống kê sơ bộ của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR), các tỉnh có đoạn tuyến đi qua sẽ ưu tiên tuyển dụng lao động địa phương, góp phần chuyển dịch cơ cấu việc làm từ nông nghiệp sang công nghiệp – dịch vụ. Không chỉ có công nhân xây dựng, dự án cũng cần hàng nghìn kỹ sư vận hành thiết bị, nhân viên tín hiệu, chuyên viên điều hành giao thông, bảo trì và chăm sóc khách hàng.
Bên cạnh đó, dự án cũng thúc đẩy quá trình chuẩn hóa đào tạo nghề. Trong tháng 6 vừa qua, Trường Cao đẳng Đường sắt đã khai giảng khóa học đầu tiên về đường sắt tốc độ cao, với hơn 200 công nhân, kỹ thuật viên theo học. Dự kiến trong vòng 5 năm tới, nhiều chương trình đào tạo mới về điều độ, lái tàu tốc độ cao, quản lý an toàn, kỹ thuật hầm và cầu cạn sẽ được triển khai đồng loạt.
Theo ông Trần Thiện Cảnh – Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam năng lực đào tạo hiện tại chưa đáp ứng hết nhu cầu, nhưng chính phủ đang hoàn thiện Đề án phát triển nguồn nhân lực đường sắt, dự kiến đến năm 2030 sẽ đào tạo được đội ngũ gần 150.000 lao động có tay nghề cao.
Động lực để hình thành thị trường lao động kỹ thuật hiện đại
Ngoài số lượng việc làm khổng lồ, dự án đường sắt cao tốc còn tạo sức ép tích cực buộc các đơn vị đào tạo nghề, các trường cao đẳng và đại học kỹ thuật phải đổi mới giáo trình và phương pháp giảng dạy.
Các tiêu chuẩn về vận hành, bảo trì, điều hành khai thác đường sắt tốc độ cao rất khắt khe, yêu cầu kỹ năng chuyên sâu và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình an toàn. Vì vậy, người lao động có cơ hội tiếp cận công nghệ hiện đại, nâng cao trình độ, cải thiện thu nhập và xây dựng kinh nghiệm có thể cạnh tranh cả ở thị trường quốc tế.
Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, mức thu nhập của lao động kỹ thuật cao trong lĩnh vực này sẽ cao hơn từ 20–30% so với mức bình quân ngành xây dựng – vận tải. Đây cũng là yếu tố thu hút lực lượng lao động trẻ, lao động ở các địa phương có tỷ lệ thất nghiệp cao.
Đồng thời, việc hình thành chuỗi cung ứng dịch vụ hỗ trợ – từ logistics, sản xuất vật tư, vận tải hàng hóa đến bảo trì – sẽ tiếp tục tạo thêm hàng chục nghìn việc làm gián tiếp. Các chuyên gia nhận định, tác động lan tỏa của dự án không chỉ dừng ở con số việc làm, mà còn góp phần nâng cấp kỹ năng lao động Việt Nam lên chuẩn quốc tế.
