Đề xuất miễn đăng ký hộ kinh doanh cho người buôn bán nhỏ, thu nhập thấp

Đề xuất miễn đăng ký kinh doanh cho nhiều ngành nghề

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo nghị định mới về đăng ký doanh nghiệp, thay thế Nghị định 01/2021/NĐ-CP, nhằm đồng bộ với Luật Doanh nghiệp sửa đổi sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Trong đó, nội dung đáng chú ý là đề xuất miễn đăng ký hộ kinh doanh cho một số đối tượng, đặc biệt là nhóm buôn bán nhỏ lẻ và có thu nhập thấp.

Theo dự thảo, các trường hợp không phải đăng ký hộ kinh doanh bao gồm: hộ gia đình sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, làm muối; người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến; kinh doanh lưu động, thời vụ; hoặc làm dịch vụ có quy mô nhỏ và thu nhập thấp. Tuy nhiên, miễn trừ này không áp dụng với các ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Một điểm mới trong dự thảo là cho phép UBND cấp tỉnh quy định cụ thể mức “thu nhập thấp” theo điều kiện thực tế của từng địa phương. Quy định này tạo dư địa linh hoạt trong quản lý, đồng thời giảm áp lực hành chính cho lực lượng kinh doanh siêu nhỏ – vốn đang chiếm tỷ lệ lớn tại Việt Nam.

Nghị định cũng bổ sung quy định về nguyên tắc đặt tên hộ kinh doanh. Theo đó, tên gọi phải bao gồm cụm từ “Hộ kinh doanh” kèm tên riêng, không được sử dụng từ ngữ gây hiểu nhầm như “công ty”, “doanh nghiệp”, “tập đoàn”… hoặc vi phạm thuần phong mỹ tục. Tên hộ kinh doanh không được trùng với hộ khác trong cùng phạm vi xã, phường hoặc đơn vị hành chính tương đương.

Dự thảo nghị định dự kiến sẽ được ban hành cùng thời điểm có hiệu lực với Luật Doanh nghiệp sửa đổi, để đảm bảo tính đồng bộ trong hệ thống pháp luật liên quan đến kinh doanh cá thể. Hiện cả nước có hơn 5 triệu hộ kinh doanh, đóng góp khoảng 30% GDP và tạo việc làm cho hàng chục triệu người dân – là lực lượng kinh tế quan trọng cần được hỗ trợ chính sách pháp lý phù hợp.

Hướng dẫn đăng ký hộ kinh doanh trong trường hợp bắt buộc

Đối với những ngành nghề không thuộc diện miễn đăng ký, cá nhân hoặc hộ gia đình vẫn phải thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh theo quy định. Căn cứ Điều 87 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, hồ sơ đăng ký bao gồm:

• Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh;
• Giấy tờ pháp lý của chủ hộ và các thành viên (nếu có);
• Biên bản họp (trong trường hợp hộ có nhiều thành viên);
• Văn bản ủy quyền làm chủ hộ (nếu các thành viên hộ ủy quyền cho một người đại diện).

Hồ sơ được nộp tại cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi đặt trụ sở hộ kinh doanh. Nếu hợp lệ, trong vòng 3 ngày làm việc, cơ quan chức năng sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ, cơ quan tiếp nhận phải thông báo lý do và yêu cầu sửa đổi, bổ sung trong cùng thời gian.

Trường hợp không nhận được phản hồi đúng hạn, người thành lập hộ kinh doanh có quyền thực hiện khiếu nại hoặc tố cáo theo quy định pháp luật.