Chính thức tăng mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân lên 15,5 triệu đồng/tháng

Mức giảm trừ gia cảnh tăng hơn 40%, áp dụng từ kỳ tính thuế 2026

Sáng ngày 17/10, toàn bộ 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt đã biểu quyết thông qua nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Theo nghị quyết, mức giảm trừ cho người nộp thuế được nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng, tương đương 186 triệu đồng/năm. Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc được nâng lên 6,2 triệu đồng/tháng.

Nghị quyết này có hiệu lực kể từ ngày ký và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026, tương ứng với thời điểm quyết toán thuế vào tháng 3/2027. Như vậy, so với quy định hiện hành, mức giảm trừ 11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc thì mức mới tăng hơn 40%, đánh dấu lần điều chỉnh đầu tiên sau 5 năm kể từ năm 2020.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh được thực hiện dựa trên các yếu tố kinh tế vĩ mô gồm tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người, GDP bình quân đầu người và chỉ số giá tiêu dùng (CPI).

Tính đến hết năm 2025, CPI dự kiến tăng 21,24% so với năm 2020 – mức vượt ngưỡng 20% theo quy định tại Luật Thuế TNCN, đủ điều kiện để điều chỉnh. Bên cạnh đó, thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người trong giai đoạn 2020–2025 tăng khoảng 40–42%, tạo thêm cơ sở thực tiễn cho việc nâng giảm trừ gia cảnh.

Ông Chi cho biết, việc điều chỉnh này nhằm phù hợp biến động giá cả và thu nhập, đảm bảo tính công bằng, hợp lý giữa nghĩa vụ nộp thuế và mức sống của người dân.

Ngoài yếu tố CPI, Bộ Tài chính cũng xem xét mức chi tiêu bình quân đầu người, thu nhập khả dụng và tốc độ tăng giá hàng hóa thiết yếu trong cùng kỳ để đưa ra phương án đề xuất phù hợp.

Cách tính mới giúp nhiều người chưa phải nộp thuế

Với mức giảm trừ mới, ngưỡng chịu thuế của người lao động cũng được nới rộng đáng kể.

Cụ thể, một cá nhân có thu nhập 17 triệu đồng/tháng (không có người phụ thuộc), sau khi trừ 10,5% tiền bảo hiểm bắt buộc (gồm 8% bảo hiểm xã hội, 1,5% bảo hiểm y tế, 1% bảo hiểm thất nghiệp) tương đương 1,785 triệu đồng, cộng với 15,5 triệu đồng giảm trừ cho bản thân, tổng các khoản giảm trừ là 17,285 triệu đồng. Như vậy, người có thu nhập 17 triệu đồng/tháng vẫn chưa phải nộp thuế TNCN, vì phần thu nhập chịu thuế bắt đầu tính từ mức vượt quá 17,285 triệu đồng/tháng với thuế suất khởi điểm 5%.

Trường hợp người nộp thuế có 1 người phụ thuộc, với thu nhập 24 triệu đồng/tháng, sau khi trừ 10,5% bảo hiểm (2,52 triệu đồng), cộng thêm 15,5 triệu đồng giảm trừ bản thân và 6,2 triệu đồng giảm trừ người phụ thuộc, tổng giảm trừ là 24,22 triệu đồng. Như vậy, thu nhập 24 triệu đồng/tháng vẫn chưa phải nộp thuế.

Nếu người nộp thuế có 2 người phụ thuộc và thu nhập 31 triệu đồng/tháng, sau khi trừ 10,5% bảo hiểm (3,255 triệu đồng) và các khoản giảm trừ gồm 15,5 triệu đồng cho bản thân và 12,4 triệu đồng cho 2 người phụ thuộc, tổng giảm trừ đạt 31,155 triệu đồng. Do đó, với thu nhập 31 triệu đồng/tháng, cá nhân này vẫn nằm dưới ngưỡng chịu thuế TNCN.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, việc tăng mức giảm trừ gia cảnh theo phương án này sẽ khiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 21.000 tỷ đồng/năm, do lượng người nộp thuế giảm và mức thu nhập chịu thuế cao hơn.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính – Ngân sách do Chủ nhiệm Phan Văn Mãi trình bày nêu rõ: đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban đồng thuận với định hướng điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh và cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ.

Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng mức điều chỉnh 40,9% mới chỉ căn cứ trên tốc độ tăng của các chỉ số đến năm 2025, trong khi đời sống thực tế và lạm phát kỳ vọng có thể tiếp tục tăng trong những năm tới.

Do đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ cân nhắc tạo thêm “dư địa” điều chỉnh, bằng cách tính toán dựa trên tốc độ tăng thu nhập hoặc GDP bình quân đầu người dự kiến của năm 2026 và các năm tiếp theo để tránh phải điều chỉnh sớm trong tương lai. Đồng thời, cần đánh giá tác động tổng thể đối với ngân sách nhà nước, đảm bảo cân đối nguồn thu – chi và bảo đảm an sinh xã hội.

Theo các chuyên gia kinh tế, việc nâng mức giảm trừ gia cảnh lần này là bước đi quan trọng, góp phần giảm gánh nặng thuế cho người lao động, đặc biệt là nhóm có thu nhập trung bình. Chính sách này không chỉ giúp nâng cao thu nhập khả dụng, mà còn kích thích tiêu dùng nội địa và tạo dư địa phục hồi kinh tế trong giai đoạn tới.

Việc áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026 cũng giúp doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh hệ thống kế toán, phần mềm kê khai thuế và dự báo chi phí nhân sự.

Đây được xem là bước chuẩn bị cần thiết, đảm bảo quá trình triển khai diễn ra đồng bộ, minh bạch và thuận lợi cho cả cơ quan thuế lẫn người nộp thuế.