Chính thức phê duyệt dự án đập thủy điện lớn nhất thế giới, sản lượng gấp ba lần đập Tam Hiệp

Siêu dự án năng lượng tái tạo với tham vọng vượt xa đập Tam Hiệp

Theo South China Morning Post, Trung Quốc vừa chính thức phê duyệt kế hoạch xây dựng dự án đập thủy điện lớn nhất thế giới tại khu vực Tây Tạng, gần biên giới Ấn Độ. Công trình mang tên Yarlung Tsangpo Hydropower Project, với tổng vốn đầu tư ước tính khoảng 137 tỷ USD.

Dự án này là một phần trong Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 của Trung Quốc, hướng đến mục tiêu tăng cường sản xuất năng lượng tái tạo và cắt giảm ô nhiễm khí thải. Nếu được triển khai đúng tiến độ và hoàn thành, đây sẽ là nhà máy thủy điện có sản lượng điện lớn nhất hành tinh, với 300 TWh/năm, đủ cung cấp cho khoảng 300 triệu người dân Trung Quốc.

Để so sánh, đập Tam Hiệp hiện tại – biểu tượng thủy điện khổng lồ trên sông Dương Tử – chỉ đạt sản lượng từ 95 đến 112 TWh/năm. Như vậy, Yarlung Tsangpo có thể tạo ra sản lượng gần gấp ba lần đập Tam Hiệp, qua đó trở thành kỷ lục mới về sản lượng thủy điện toàn cầu.

Ở Mỹ, công trình lớn nhất là đập Grand Coulee trên sông Columbia (Washington), sản xuất khoảng 20 TWh/năm, trong khi đập Hoover giữa Nevada và Arizona chỉ đạt khoảng 4,2 TWh/năm. Những con số này cho thấy tham vọng cực lớn của Trung Quốc trong lĩnh vực thủy điện và năng lượng sạch.

Vị trí địa lý đặc biệt, thách thức kỹ thuật và cảnh báo từ khu vực

Sông Yarlung Zangbo là một trong những con sông cao nhất thế giới, bắt nguồn từ Tây Tạng và chảy vào Ấn Độ với tên gọi sông Brahmaputra. Con sông này có độ dốc tổng cộng 7.667m, riêng đoạn gần núi Namcha Barwa dài 50km có độ dốc lên tới 2.000m, tạo nên điều kiện lý tưởng để khai thác thủy điện quy mô lớn.

Tuy nhiên, đi cùng với tiềm năng đó là hàng loạt thách thức kỹ thuật chưa từng có. Theo các kỹ sư tham gia nghiên cứu, dự án sẽ phải khoan nhiều đường hầm dài 20km để chuyển hướng dòng chảy, xử lý lưu lượng nước lên tới 2.000 m³/s – tương đương với 3 bể bơi Olympic mỗi giây.

Ngoài ra, khu vực này cũng có hoạt động địa chấn mạnh, đòi hỏi phải thực hiện các nghiên cứu địa chất sâu rộng và tính toán kỹ lưỡng để tránh thảm họa tiềm ẩn. Phía Trung Quốc cho biết đã hoàn tất các đánh giá rủi ro và tin tưởng dự án có thể được triển khai một cách an toàn.

Tuy nhiên, Ấn Độ tỏ ra lo ngại, vì sông Brahmaputra đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái và an ninh nguồn nước ở khu vực đông bắc nước này. Một số chuyên gia đã lên tiếng về khả năng xảy ra tranh chấp xuyên biên giới nếu dự án thay đổi dòng chảy tự nhiên.

Dù vậy, Trung Quốc hiện vẫn chưa công bố mốc thời gian khởi công cụ thể. Nhưng với tầm vóc và quy mô, dự án Yarlung Tsangpo nếu thành hiện thực sẽ không chỉ phá kỷ lục về sản lượng thủy điện, mà còn định hình lại bản đồ năng lượng toàn cầu trong thế kỷ 21.