Cây đặc sản biến nông dân Sơn La thành “triệu phú vùng cao”, có lúc lãi cả tỷ đồng mỗi năm
Áp dụng kỹ thuật mới và bán hàng qua sàn thương mại điện tử, nông dân Sơn La đang nâng tầm thương hiệu đặc sản, hướng tới thị trường rộng lớn hơn.
Cây na giúp nông dân đổi đời, xây dựng nông thôn mới
Những ngày đầu tháng 10, xã Mai Sơn (tỉnh Sơn La) bước vào vụ thu hoạch na trong không khí rộn ràng. Dọc Quốc lộ 6, xe máy, ôtô nối nhau vào tận vườn chở na về điểm tập kết để tiêu thụ khắp các tỉnh và chợ đầu mối lớn. Năm nay, sản lượng na toàn xã ước đạt hàng nghìn tấn, giúp nhiều hộ nông dân thu lãi hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng.
Gia đình anh Đỗ Văn Lục, tiểu khu 3.2 xã Mai Sơn, đang tất bật thu hoạch. Trước đây, anh trồng ngô và na địa phương nhưng hiệu quả thấp do quả nhỏ và dễ sâu bệnh. Từ năm 2021, anh chuyển sang ghép na Thái và na sầu riêng, giống chống bệnh tốt, kéo dài thời vụ.
“Năm nay vườn 8 tấn, bán 30-40 nghìn đồng/kg, lãi hơn 200 triệu đồng”, anh Lục nói.
Không riêng lẻ, tại Hợp tác xã Mé Lếch, các thành viên cũng tranh thủ thời tiết thuận lợi để thu hái. Ông Nguyễn Hữu Tứ, Giám đốc Hợp tác xã, cho biết đơn vị đang quản lý hơn 300ha na với sản lượng khoảng 4.500 tấn. Ngoài tiêu thụ truyền thống, hợp tác xã còn phối hợp với doanh nghiệp truyền thông để livestream bán hàng trên sàn thương mại điện tử. Mỗi ngày, sản phẩm tiêu thụ khoảng 1 tấn online và 5-6 tấn qua thương lái đến hệ thống siêu thị, chợ đầu mối.
Theo thống kê, toàn xã Mai Sơn hiện có trên 500ha na các loại, tổng sản lượng 7.500 tấn/năm - lớn nhất tỉnh Sơn La. Người dân áp dụng kỹ thuật mới như thụ phấn bổ sung, dùng phân hữu cơ, thuốc sinh học, bọc quả từ sớm nên năng suất tăng hơn 30%. Nhờ đó, na năm nay quả đẹp, trọng lượng từ 0,8 đến 1,3kg/quả, hơn 85% sản lượng được tiêu thụ qua siêu thị và cửa hàng trái cây sạch.
Liên kết sản xuất, nâng tầm thương hiệu Na Mai Sơn
Không chỉ mang lại thu nhập, cây na còn tạo việc làm cho hàng trăm nông dân và tiểu thương địa phương. Anh Trần Văn Hiến, chuyên thu gom na ở phường Chiềng Sinh, cho biết: “Ngày nào tôi cũng gom 5–7 tấn na chuyển về các tỉnh đồng bằng và Hà Nội mà vẫn không đủ hàng, vì na Mai Sơn to, ngọt, thơm được ưa chuộng”.
Cây na cũng giúp nhiều hộ vươn lên khá giả. Ông Quàng Văn Giót (bản Hua Tát) có 1,5ha na Thái và na sầu riêng, thu khoảng 8 tấn, lãi 250 triệu đồng. Anh Bùi Văn Lộc (tiểu khu 32) trồng giống na Hoàng hậu ít hạt, quả to gấp 3–4 lần na thường; 7ha cho sản lượng khoảng 70 tấn, thu nhập 2,5 tỷ đồng.
Theo bà Hoàng Thị Hồng - Chủ tịch UBND xã Mai Sơn, điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng chân núi và vạt đồi dốc vừa phải giúp cây na phát triển mạnh. Chính quyền địa phương đang quy hoạch vùng chuyên canh, mở rộng diện tích trồng na chất lượng cao, thúc đẩy liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, hướng tới xây dựng thương hiệu Na Mai Sơn.
Nguồn thu ổn định từ cây na không chỉ cải thiện đời sống vật chất của người dân mà còn thay đổi diện mạo nông thôn Mai Sơn. Những ngôi nhà khang trang mọc lên giữa những vườn na xanh ngát, khẳng định rằng cây na đã và đang trở thành biểu tượng của nông dân Mai Sơn, giúp họ vững bước trên con đường làm giàu và xây dựng nông thôn mới.