Người "thầy giáo nông dân" ở Sơn La tìm ra bí quyết làm giàu mới, mang về thu nhập 9 con số

Từ “đá nhiều hơn đất” đến giấc mơ hồng giòn

Phiêng Cằm (tỉnh Sơn La) từng được biết đến là vùng đất khắc nghiệt, đá nhiều hơn đất, nơi cuộc sống người dân Mông, Thái gắn với cây ngô, cây sắn. Thu nhập thấp, sản xuất manh mún khiến cái nghèo đeo bám nhiều thế hệ. Nhưng một bước đi táo bạo của thầy giáo Hoàng Văn Quý (sinh năm 1975) đã mở ra lối thoát nghèo bền vững cho cộng đồng địa phương.

Cách đây gần một thập kỷ, trong một chuyến đi Mộc Châu, thầy Quý lần đầu thưởng thức quả hồng giòn – loại quả ngọt mát, giòn đặc trưng, phù hợp khí hậu vùng cao. Từ trải nghiệm đó, thầy nghĩ đến việc đưa cây hồng về trồng tại Phiêng Cằm, nơi có điều kiện thổ nhưỡng và độ cao tương đồng. Dù gặp nhiều hoài nghi, thầy vẫn dồn nửa năm lương cùng số tiền vay mượn để mua 600 cây giống.

Ba năm đầu là chuỗi ngày vừa dạy học, vừa chăm cây đầy lo âu. Nhưng đến mùa thu năm thứ ba, những quả hồng đầu tiên chín vàng, giòn ngọt đã minh chứng cho lựa chọn đúng đắn. Từ một canh bạc rủi ro, cây hồng giòn dần trở thành cơ hội đổi đời cho cả cộng đồng.

Không dừng ở việc giúp gia đình thoát nghèo, thành công của thầy Quý lan tỏa, tạo niềm tin cho người dân trong xã. Bà con mạnh dạn chuyển đổi đất ngô, sắn bạc màu sang trồng hồng. Đến nay, hàng chục hecta hồng giòn phủ xanh Phiêng Cằm, mang lại thu nhập ổn định gấp nhiều lần so với cây truyền thống. Người dân đã có thể yên tâm sản xuất hàng hóa dài hạn, thay vì chỉ dựa vào cây ngắn ngày bấp bênh.

Sinh kế bền vững từ mô hình nông dân tiên phong

Theo ước tính, mỗi hecta hồng giòn có thể cho năng suất 20–30 tấn khi bước vào chu kỳ thu hoạch chính. Với giá bán ổn định, thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm không còn xa lạ với người trồng. Ngoài giá trị quả, cây hồng còn tạo ra việc làm cho lao động địa phương trong mùa thu hoạch, từ hái, vận chuyển đến đóng gói. Sự xuất hiện của thương lái kết nối vùng quê với thị trường rộng lớn, mở ra chuỗi giá trị mới.

Thầy Quý cho rằng nếu địa phương chú trọng xây dựng hợp tác xã, phát triển thương hiệu và chỉ dẫn địa lý, cây hồng sẽ không chỉ mang lại lợi nhuận ngắn hạn mà còn đảm bảo sinh kế bền vững cho nhiều thế hệ. Đây là hướng đi gắn với nông nghiệp hàng hóa, khai thác tiềm năng chế biến và bảo quản để nâng cao giá trị.

Không chỉ là một nông dân tiên phong, Hoàng Văn Quý vẫn là người thầy gắn bó gần 30 năm với bục giảng. Tâm niệm “có tri thức mới thoát nghèo”, nay thầy tiếp tục gieo thêm niềm tin bằng cách đem cây hồng giòn đến với bản làng. Ông Đặng Tiến Dũng, Chủ tịch UBND xã Phiêng Cằm, đánh giá: “Câu chuyện của thầy Quý là minh chứng sống động cho việc giảm nghèo bền vững chỉ thành công khi khơi dậy khát vọng và trao cho người dân công cụ để tự đứng vững trên đôi chân mình”.

Phiêng Cằm giờ đây không chỉ gắn với ngô, sắn như trước, mà đã có thêm biểu tượng hồng giòn. Từ gieo chữ đến gieo cây, người thầy giáo nông dân Hoàng Văn Quý đã truyền cảm hứng cho một cộng đồng, giúp vùng đất đá cằn trở nên trù phú, xanh tươi.