Cảng Hải Phòng (PHP) lẽ ra phải làm được nhiều hơn thế... (Ảnh minh họa)

Vốn lớn, lợi thế nhiều

CTCP Cảng Hải Phòng (PHP) được biết đến là công ty có vốn điều lệ lớn nhất trong các doanh nghiệp cảng biển, với 3.269 tỷ đồng. Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) đại diện chủ sở hữu nhà nước nắm giữ lên tới 92,56%.

Công ty có lợi thế nắm giữ 6 trong 9 cầu cảng khu vực cảng Lạch Huyện, đây đều là những cảng nước sâu, có vị trí tốt để thu hút nguồn hàng. Hiện Công ty đang triển khai xây dựng các bến container số 3 và số 4 tại khu bến cảng Lạch Huyện với giá trị đầu tư hơn 3.000 tỷ đồng.

Năm 2021, dù đại dịch Covid-19 bùng phát và tình trạng thiếu container rỗng trên toàn cầu trầm trọng, nhưng tổng sản lượng hàng hóa thông qua khu vực Hải Phòng vẫn đạt 91,749 triệu tấn, tăng 8% so với năm 2020.

Riêng thị phần hàng hóa hợp nhất của Cảng Hải Phòng (bao gồm cả cảng Đình Vũ) chiếm 49,8% sản lượng thông qua cảng biển khu vực Hải Phòng. Nhờ vậy, Công ty ghi nhận doanh thu hợp nhất 2.284 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 694,6 tỷ đồng, tăng lần lượt là 12,5% và 23% so với năm 2020. Đây cũng là mức lợi nhuận cao nhất kể từ khi doanh nghiệp cổ phần hóa đến nay.

Hiệu quả kinh doanh thấp

Bốn năm về trước, lợi nhuận sau thuế của PHP đã biến động không lớn, lần lượt đạt hơn 482 tỷ đồng trong năm 2017; 515,7 tỷ đồng trong năm 2018; gần 503 tỷ đồng năm 2019 và 564,3 tỷ đồng vào năm 2020.

Cùng với đó là biên lợi nhuận khá mỏng, năm 2016 là 2,5% thì sau 5 năm, đến 2021 chỉ nhích nhẹ lên 3%. Trong khi đó, biên lợi nhuận năm 2021 của Công ty cổ phần Cảng Đồng Nai là 18%; Công ty cổ phần Cảng Cam Ranh, Công ty cổ phần Cảng Đà Nẵng, Công ty cổ phần Container Việt Nam đều là 22%.

Hiệu quả sinh lời trên mỗi cổ phần của PHP cũng ở nhóm cuối của ngành cảng biển, với 1.680 đồng vào năm 2021, trong khi ở Cảng Đồng Nai là 9.310 đồng, Cảng Đà Nẵng là 2.450 đồng, Công ty cổ phần Container Việt Nam là 3.170 đồng… Năm 2021, Công ty chỉ trả cổ tức bằng tiền tỷ lệ 4%.

Theo Báo cáo tài chính riêng, quý I/2022, Cảng Hải Phòng đạt doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ 306,4 tỷ đồng, tăng nhẹ 2% so với quý I/2021. Tuy nhiên, lợi nhuận gộp quý I/2022 chỉ đạt 97,2 tỷ đồng, giảm 9,2% so với quý I/2021. Doanh thu hoạt động tài chính giảm 4,6 tỷ đồng xuống còn 62,2 tỷ đồng trong khi chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 18,6% lên 17,3 tỷ đồng nên lợi nhuận trước thuế quý I/2022 chỉ đạt 140,5 tỷ đồng, giảm 10,3% so với quý I năm ngoái.

Tại ngày 31/3/2022, tổng tiền và tương đương tiền là 36 tỷ đồng, chỉ bằng 17,5% quý I năm ngoái. Các khoản phải thu ngắn hạn tăng 2,25 lần lên 607,7 tỷ đồng, trong đó chủ yếu do khoản trả trước cho người bán ngắn hạn tăng gấp 61 lần năm ngoái lên thành 322 tỷ đồng. Tại ngày 31/3/2022, dự phòng phải thu ngắn hạn khó đòi tăng nhẹ lên thành 25,4 tỷ đồng. Đầu tư tài chính dài hạn tăng nhẹ 1% lên thành 1.377,7 tỷ đồng, trong đó dự phòng giảm giá đầu tư dài hạn là 15 tỷ đồng. Nợ phải trả là 870,8 tỷ đồng, giảm 7,2% so với cùng kỳ năm ngoái.

Quý I/2022, PHP đạt doanh thu hợp nhất 548,5 tỷ đồng, tăng 5,7% so với quý I/2021, lợi nhuận gộp giảm 3,6% xuống còn 196,5 tỷ đồng, chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 9,9% lên 41,5 tỷ đồng. Lợi nhuận trước thuế hợp nhất quý I/2022 là 206,6 tỷ đồng, giảm 4% so với quý I năm ngoái.

Chạy đua trước án huỷ niêm yết

Câu chuyện cổ đông đang quan tâm nhất là liệu cổ phiếu PHP có nguy cơ bị hủy niêm yết hay không. Bởi lẽ, trên báo cáo kiểm toán năm 2021 của doanh nghiệp, kiểm toán viên tiếp tục nêu ý kiến ngoại trừ về việc quyết toán cổ phần hóa, các chi phí liên quan đến dự án cầu cảng số 04, 05 và bãi container cảng Chùa Vẽ.

Như vậy, sau 8 năm cổ phần hóa, đến nay, Cảng Hải Phòng vẫn chưa quyết toán xong phần vốn nhà nước liên quan đến dự án đầu tư bằng nguồn vốn ODA cầu cảng 04, 05 và bãi container thuộc bến cảng Chùa Vẽ.

Theo thông báo của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, cổ phiếu PHP có khả năng bị hủy niêm yết theo quy định tại điểm h, khoản 1, Điều 120 Nghị định 155/2020/NĐ-CP do báo cáo tài chính 3 năm liên tục (2019, 2020, 2021) kiểm toán viên có ý kiến ngoại trừ.

Tại đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2022, diễn ra vào ngày 28/4 vừa qua, Cảng Hải Phòng đã thông qua báo cáo phương án quản lý khai thác cầu cảng số 04,05, bãi container cảng Chùa Vẽ và phần chi phí khác phân bổ cho gói thiết bị.

Theo đó, ngày 18/3/2022, Công ty gửi công văn đến Bộ Giao thông - Vận tải có ý kiến báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt phương án để Công ty thực hiện xong nghĩa vụ và sớm được quyết toán phần vốn nhà nước.

Ngày 29/3/2022, Bộ Giao thông - Vận tải có ý kiến cho biết, Bộ đã có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ đề nghị sớm tham mưu báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo. Sau khi Chính phủ có ý kiến, Bộ sẽ khẩn trương phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức, xây dựng triển khai thực hiện theo quy định.

Đến nay, Công ty chưa cập nhật thông tin mới và theo quy chế niêm yết chứng khoán của HNX thì Cảng Hải Phòng phải báo cáo, giải trình cụ thể, song không quy định thời hạn cụ thể.

Giá cổ phiếu PHP đã giảm mạnh gần 50% từ đỉnh trước khi phục hồi lên 22.000 đồng/cổ phiếu vào cuối tuần qua, tương đương định giá P/E hơn 13 lần và P/B là 1,64 lần, không quá hấp dẫn so với mặt bằng chung của thị trường.