Cách tính lương hưu khu vực nhà nước sẽ mất “đặc quyền” lâu nay từ 1/7

Thay đổi cách tính lương hưu cho cán bộ nhà nước

Từ trước đến nay, có sự khác biệt rõ rệt trong cách tính lương hưu giữa lao động khu vực nhà nước và khu vực tư nhân. Người lao động nhà nước thường được hưởng lợi khi lương hưu tính dựa trên bình quân một số năm cuối cùng trước khi nghỉ hưu – thời điểm thường có mức lương và phụ cấp cao nhất trong sự nghiệp. Điều này tạo ra chênh lệch đáng kể so với lao động tư nhân, vốn phải tính lương hưu theo bình quân toàn bộ quá trình đóng BHXH.

Tuy nhiên, theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2024, từ ngày 1/7/2025, người lao động thuộc khu vực nhà nước bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1/1/2025 trở đi sẽ áp dụng chung một phương pháp tính lương hưu như lao động tư nhân: bình quân toàn bộ quá trình đóng BHXH.

Sự thay đổi này được đánh giá là bước tiến quan trọng trong việc xóa bỏ chênh lệch, tạo công bằng giữa các khu vực lao động, đồng thời góp phần quản lý quỹ BHXH bền vững hơn trong dài hạn.

5 thay đổi lớn về chính sách lương hưu từ 1/7/2025

1. Giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu xuống 15 năm

Người lao động đủ tuổi nghỉ hưu chỉ cần tham gia BHXH đủ 15 năm (thay vì 20 năm như trước) sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng. Quy định này áp dụng cho cả BHXH bắt buộc và tự nguyện, giúp mở rộng diện tiếp cận an sinh xã hội.

2. Điều chỉnh tỷ lệ hưởng lương hưu cho nam giới đóng BHXH dưới 20 năm

Nam giới đóng từ 15–19 năm được tính tỷ lệ hưởng lương hưu bắt đầu từ 40%, sau đó tăng 1% mỗi năm cho đến 45% ở năm thứ 20. Từ năm thứ 21 trở đi, mỗi năm tăng thêm 2%, tối đa 75%. Lao động nữ vẫn giữ nguyên cách tính hiện hành.

3. Mở rộng chính sách trợ cấp một lần

Luật mới bổ sung thêm một mức trợ cấp một lần cho người tiếp tục làm việc và đóng BHXH sau khi đã đủ tuổi nghỉ hưu. Theo đó:

• Mỗi năm vượt quá tuổi nghỉ hưu sẽ được trợ cấp 2 tháng lương bình quân.
• Với thời gian vượt mốc đóng tối đa (30 năm với nữ, 35 năm với nam) nhưng chưa đủ tuổi nghỉ hưu, vẫn áp dụng mức trợ cấp 0,5 tháng lương cho mỗi năm đóng thêm.

4. Có cơ chế trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng cho người không đủ điều kiện hưởng lương hưu

Người đến tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ 15 năm đóng BHXH, và không được hưởng các chế độ an sinh khác, sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng, mức thấp nhất bằng mức trợ cấp cơ bản do nhà nước quy định (hiện khoảng 500.000 đồng/tháng).

5. Thống nhất cách tính lương hưu giữa các khu vực

Từ 1/1/2025, người lao động thuộc khu vực nhà nước tham gia BHXH sẽ tính lương hưu dựa trên toàn bộ thời gian đóng, giống khu vực tư nhân. Những người đã tham gia BHXH trước năm 2025 vẫn được áp dụng quy định tính bình quân những năm cuối cùng, theo lộ trình quá độ.

Việc thay đổi phương pháp tính lương hưu cho cán bộ, công chức về mô hình bình quân toàn bộ quá trình đóng BHXH không chỉ hướng tới công bằng giữa các khu vực lao động, mà còn giúp minh bạch hóa chính sách an sinh, đặc biệt trong bối cảnh dân số già hóa nhanh và nguồn lực quỹ BHXH cần được sử dụng bền vững.

Các chuyên gia nhận định, lương hưu là trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội. Vì vậy, việc cải tiến cách tính lương vừa bảo đảm quyền lợi hợp lý, vừa khuyến khích người lao động tham gia BHXH sớm và dài hạn.