Buôn đất không mấy mát tay, doanh nghiệp này xoay bài sang loại quả có gai cạnh tranh với bầu Đức

Đáng lo ngại dòng tiền kinh doanh

Hoàng Anh Gia Lai (HAG) của bầu Đức hiện là một trong những doanh nghiệp nông nghiệp dẫn đầu về diện tích trồng sầu riêng ở Đông Nam Á với khoảng 2.000 ha, trong đó 300 ha ở Việt Nam và 1.700 ha tại Lào.

Năm 2024, công ty lần đầu thu hoạch khoảng 2.000 tấn từ 80 ha, mang về gần 200 tỷ đồng doanh thu với giá bán trung bình khoảng 100.000 đồng/kg. Sang năm 2025, quy mô thu hoạch đã mở rộng lên 600 ha, và theo kế hoạch, từ 2026 sẽ có khoảng 80% diện tích đi vào khai thác chính vụ.

Nhờ lợi thế chi phí sản xuất thấp, biên lợi nhuận của Hoàng Anh Gia Lai được đánh giá ở mức vượt trội, biến sầu riêng trở thành “cú hích” quan trọng trong cơ cấu doanh thu của tập đoàn.

Tuy nhiên, Hoàng Anh Gia Lai không phải là cái tên duy nhất nhìn thấy cơ hội từ loại trái cây đang ngày càng ‘nóng’ này. Một cái tên đang nổi lên rất đáng chú ý là BIG Group Holdings (UPCoM: BIG) với tham vọng đưa sầu riêng thành động lực tăng trưởng trong giai đoạn tới.

BIG Group Holdings tiền thân là Công ty CP Thiết bị Công nghệ Nam Sơn, thành lập năm 2017. Sau nhiều lần đổi tên và cơ cấu, đến năm 2024, vốn điều lệ công ty đã nâng lên 150,85 tỷ đồng và mới nhất trong tháng 8/2025 đạt gần 160 tỷ đồng. Việc tăng vốn liên tục cho thấy khát vọng mở rộng nhanh chóng của ban lãnh đạo.

Trong giai đoạn 2019–2023, BIG ghi nhận doanh thu tăng trưởng đều từ 85 tỷ đồng lên 204 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận chỉ quanh 2–3 tỷ đồng/năm. Bước sang 2024, doanh thu bất ngờ vọt lên 464 tỷ đồng, gấp 2,3 lần năm trước, lợi nhuận tăng gần 10 tỷ đồng – mức cao nhất lịch sử.

Nửa đầu năm 2025, công ty tiếp tục duy trì đà tăng khi đạt 208,7 tỷ đồng doanh thu (+97% YoY), nhưng lợi nhuận ròng chỉ đạt 2,2 tỷ đồng, cho thấy hiệu quả kinh doanh chưa theo kịp tốc độ mở rộng.

Đáng lo ngại là dòng tiền từ hoạt động kinh doanh của BIG âm gần 90 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025, mức thâm hụt kỷ lục, buộc doanh nghiệp phải vay nợ nhiều hơn. Nợ phải trả hiện gần 200 tỷ đồng, trong đó 151 tỷ là nợ vay, chiếm tới 76% tổng nợ.

Mảng sầu riêng kỳ vọng cứu cánh

Trong khi bất động sản và khách sạn vẫn là mảng kinh doanh truyền thống, BIG Group Holdings đã chọn xuất khẩu nông sản, đặc biệt là sầu riêng làm hướng đi mới. Năm 2024, hơn một nửa doanh thu công ty đến từ hoạt động này.

Tháng 11/2024, BIG thành lập hai công ty con – Công ty CP Nông nghiệp Đại Thần Long và Công ty CP Xuất nhập khẩu Nông sản BGD đồng thời ký kết hợp tác với nhiều đối tác xuất khẩu.

Điểm nhấn là hệ thống kho lạnh và kho chứa hơn 60.000 m² tại Long An, Tiền Giang, Bình Thuận và Đắk Lắk, đảm bảo năng lực bảo quản và phân phối sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc – thị trường vừa mở cửa theo Nghị định thư mới.

Ông Võ Phi Nhật Huy, Chủ tịch HĐQT BIG Group Holdings, khẳng định nông sản sẽ là “bước đột phá”, nhưng cũng thừa nhận lĩnh vực này cần vốn đầu tư cực lớn. Đây chính là lý do công ty cấp tập tăng vốn trong thời gian qua.

Theo chia sẻ từ ban lãnh đạo, BIG đang hướng tới niêm yết trên HNX hoặc HoSE trong năm 2025. Tuy nhiên, với bức tranh tài chính hiện tại, con đường này được đánh giá là vẫn còn nhiều thách thức.

Trên thị trường, cổ phiếu BIG hiện giao dịch ở mức 5.300 đồng/cp (phiên chiều 3/9), thấp hơn gần 50% giá trị sổ sách (P/B 0,51). Đây có thể là cơ hội cho những nhà đầu tư dài hạn tin vào tiềm năng sầu riêng, nhưng đồng thời phản ánh sự thận trọng trước rủi ro nợ vay và dòng tiền âm.

Với BIG, thách thức hiện nằm ở khả năng quản trị tài chính và duy trì hiệu quả kinh doanh. Nếu vượt qua, đây có thể là một cái tên đáng chú ý trong làn sóng niêm yết các doanh nghiệp nông sản trong vài năm tới.