Bí xanh giúp giảm cân, giải độc nhưng có thể gây nguy hiểm với 4 nhóm người dưới đây

Trong bữa cơm Việt, bí xanh (hay bí đao) là loại rau quả quen thuộc, thường xuất hiện trong nhiều món ăn dân dã từ canh hầm, bí nhồi thịt cho đến nước ép giải khát. Với đặc tính thanh mát, bí xanh được xem là một trong những thực phẩm giúp giải nhiệt mùa hè, đồng thời còn hỗ trợ giảm cân, lợi tiểu, tốt cho tim mạch. Thế nhưng, không phải ai cũng có thể thoải mái sử dụng loại thực phẩm này.

Các chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo rằng có bốn nhóm người nếu ăn nhiều bí xanh sẽ dễ gặp những tác dụng phụ không mong muốn, thậm chí gây hại cho sức khỏe.

Giá trị dinh dưỡng của bí xanh

Theo các tài liệu dinh dưỡng, thành phần chính của bí xanh là nước, chiếm đến gần 68% trọng lượng. Ngoài ra, loại quả này chứa lượng chất béo (lipid) và chất đạm (protid) rất thấp, chỉ khoảng 0,1%, nhưng lại giàu chất xơ cùng các khoáng chất thiết yếu.

Trong 100g bí xanh có khoảng 26mg canxi, 23mg phốt pho, 0,3mg sắt, 16mg vitamin C và nhiều loại vitamin nhóm B khác. Bên cạnh đó, các hoạt chất quý như beta-sitosterol, lupeol, carotene cũng góp phần tạo nên giá trị dược tính cho bí xanh.

Nhờ thành phần này, bí xanh được xếp vào nhóm thực phẩm lành mạnh mang lại nhiều lợi ích: Hỗ trợ giảm cân, bí ít calo, nhiều nước và chất xơ giúp tạo cảm giác no lâu, hạn chế cơn thèm ăn.

Thanh nhiệt, giải độc: theo Đông y, bí xanh có vị ngọt nhạt, tính mát, có công dụng làm mát gan, giải nhiệt, tiêu thũng.

Bảo vệ mắt: hàm lượng vitamin B2 giúp giảm stress oxy hóa ở võng mạc, hỗ trợ phòng ngừa thoái hóa điểm vàng.

Tốt cho tim mạch: kali dồi dào trong bí xanh có tác dụng giãn mạch, giảm áp lực lên thành mạch máu, nhờ đó ngăn ngừa các vấn đề tim mạch.

Ngăn ngừa táo bón: chất xơ dạng sợi giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru, giảm tình trạng đầy bụng và táo bón.

Những lợi ích kể trên khiến bí xanh trở thành thực phẩm được ưa chuộng trong nhiều gia đình. Tuy nhiên, ăn quá nhiều hoặc ăn không đúng cách sẽ dẫn đến những tác động tiêu cực mà không phải ai cũng biết.

4 nhóm người không nên ăn nhiều bí xanh

Người bị bệnh huyết áp

Bí xanh có hàm lượng calo thấp và tính mát. Đối với những người huyết áp thấp, việc ăn nhiều bí xanh có thể khiến huyết áp giảm nhanh, gây chóng mặt, hoa mắt, thậm chí có nguy cơ ngất xỉu hoặc đột quỵ.

Không chỉ vậy, đối với những bệnh nhân cao huyết áp đang sử dụng thuốc điều trị, bí xanh lại có thể làm tăng tác dụng của thuốc. Lý do là bí xanh giàu kali, khi kết hợp với thuốc hạ huyết áp sẽ khiến chỉ số huyết áp tụt xuống mức quá thấp, gây nguy hiểm cho người bệnh.

Khuyến cáo: Người bệnh huyết áp chỉ nên ăn bí xanh như một loại rau phụ trong bữa cơm, tuyệt đối không dùng thay thế tinh bột hoặc ăn quá nhiều với mục đích giảm cân.

Người có tỳ vị lạnh

Trong y học cổ truyền, tỳ vị (lá lách và dạ dày) giữ vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng. Người có cơ địa tỳ vị lạnh vốn dễ gặp các triệu chứng như chướng bụng, lạnh bụng, đi ngoài lỏng. Bí xanh lại thuộc nhóm thực phẩm có tính hàn, khi ăn nhiều sẽ làm cho hệ tiêu hóa thêm suy yếu, dễ dẫn đến rối loạn tiêu hóa, đau bụng, tiêu chảy.

Khuyến cáo: Người có tỳ vị lạnh nếu vẫn muốn sử dụng bí xanh nên ăn với lượng nhỏ, kết hợp cùng các loại thực phẩm có tính ấm như gừng, tỏi để cân bằng.

Người bị bệnh thận

Bí xanh có tác dụng lợi tiểu tự nhiên, đồng nghĩa với việc làm tăng áp lực hoạt động của thận. Với những người có chức năng thận yếu hoặc đang mắc bệnh thận mạn tính, việc ăn nhiều bí xanh sẽ khiến thận làm việc quá sức, từ đó làm bệnh tình trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, bí xanh chứa nhiều kali, nếu thận không lọc kịp lượng kali dư thừa sẽ dẫn đến tăng kali máu gây rối loạn nhịp tim nguy hiểm.

Khuyến cáo: Người bị bệnh thận nên hạn chế bí xanh, chỉ dùng với liều lượng nhỏ và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung vào thực đơn.

Người bị tiêu chảy, đau dạ dày

Bí xanh có tính hàn, giàu nước, khi đi vào cơ thể có thể kích thích niêm mạc dạ dày. Những người đang bị đau dạ dày, viêm loét hoặc tiêu chảy sẽ thấy tình trạng bệnh thêm nặng nếu ăn bí xanh thường xuyên. Ngoài ra, việc uống nhiều nước ép bí xanh khi bụng yếu còn gây cảm giác lạnh bụng, buồn nôn, thậm chí làm dạ dày co bóp bất thường.

Khuyến cáo: Người đang có vấn đề tiêu hóa cần tạm thời loại bỏ bí xanh khỏi chế độ ăn cho đến khi bệnh ổn định.

Bí xanh: Ăn đúng mới tốt

Không thể phủ nhận những giá trị dinh dưỡng mà bí xanh mang lại. Tuy nhiên, giống như bất kỳ loại thực phẩm nào khác, bí xanh không phải "thần dược" có thể dùng tùy tiện. Để tận dụng lợi ích mà không gây hại, người khỏe mạnh chỉ nên dùng 2–3 bữa/tuần, mỗi lần khoảng 100–200g bí xanh nấu chín.

Bên cạnh đó, không nên lạm dụng nước ép bí xanh để giảm cân quá nhanh, bởi cơ thể cần nguồn dinh dưỡng đa dạng và cân đối. Một chế độ ăn phong phú, kết hợp nhiều loại rau củ, trái cây, tinh bột, đạm và chất béo lành mạnh mới giúp duy trì sức khỏe lâu dài.

Bí xanh là thực phẩm lành tính, giàu nước, nhiều chất xơ, mang lại lợi ích cho tim mạch, mắt, hệ tiêu hóa và cả cân nặng. Tuy nhiên, với bốn nhóm người gồm: bệnh nhân huyết áp, người có tỳ vị lạnh, người bệnh thận và người bị đau dạ dày tiêu chảy, việc ăn nhiều bí xanh lại trở thành con dao hai lưỡi.

Ăn uống điều độ, lắng nghe cơ thể và tham khảo ý kiến chuyên gia khi cần thiết là chìa khóa để vừa tận dụng được công dụng của bí xanh, vừa bảo vệ sức khỏe.