"Ăn quả nhớ kẻ trồng cây": Một câu ca dạy ta sống có tình có nghĩa

Từ bao đời nay, cha ông ta đã truyền lại kho tàng ca dao, tục ngữ vô cùng phong phú và sâu sắc. Những câu nói ấy, tuy ngắn gọn, súc tích, lại chứa đựng những bài học quý báu về đạo đức, đối nhân xử thế, về cách sống có nghĩa có tình và cả những kinh nghiệm sống, kinh nghiệm sản xuất từ thực tiễn cuộc đời.

Trong số đó, câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là một trong những lời dạy được nhiều thế hệ người Việt thuộc nằm lòng.

Câu nói vỏn vẹn chỉ 6 chữ nhưng hàm chứa triết lý sâu xa: khi ta được hưởng thành quả, cần phải biết tri ân người đã tạo ra thành quả ấy.

Nếu hiểu theo nghĩa đen: khi ăn một trái quả ngọt ta nên nhớ tới người đã gieo trồng, chăm sóc cây. Nhưng trên tầng ý nghĩa rộng hơn, câu tục ngữ dạy con người phải biết ơn những người đã tạo dựng nên thành quả mà ta đang thụ hưởng, dù đó là thành quả vật chất hay tinh thần.

Trong đời sống, không có thành quả nào tự nhiên mà có. Mọi thứ ta hưởng thụ hôm nay như từ cơm ăn, áo mặc đến kiến thức, sự an toàn đều là kết quả của bao công sức, mồ hôi, thậm chí là máu xương của thế hệ đi trước.

Cha mẹ sinh thành, dưỡng dục.

Thầy cô truyền dạy tri thức.

Người lao động tạo ra vật chất phục vụ đời sống.

Những người lính giữ gìn hòa bình, bảo vệ Tổ quốc.

Nhà khoa học, nghệ sĩ đóng góp những giá trị tinh thần phong phú cho cộng đồng.

Câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” nhắc nhở mỗi chúng ta luôn phải giữ lòng biết ơn:

Biết ơn nguồn cội ông bà, tổ tiên.

Biết ơn thầy cô những người khai mở tri thức.

Biết ơn người lao động những người tạo ra giá trị thiết thực.

Biết ơn người đi trước đã dựng xây đất nước.

Điều đó cũng chính là tinh thần của những câu ca xưa:

“Uống nước nhớ nguồn”

“Chim có tổ, người có tông”

Trong mỗi gia đình, mỗi trường học, mỗi cộng đồng, việc giáo dục lòng biết ơn luôn được xem là giá trị cốt lõi. Đó là nền tảng giúp con người sống có tình nghĩa, có nhân cách và biết trân trọng giá trị quá khứ.

Lòng biết ơn không chỉ dừng ở lời nói mà cần được thể hiện bằng hành động. Như câu tục ngữ đã nhắc: khi hưởng trái ngọt, đừng quên nhớ người đã trồng cây. Mỗi người có thể thể hiện lòng biết ơn qua những việc làm cụ thể:

Học sinh: chăm ngoan học tập, biết lễ phép với thầy cô, hiếu thảo với cha mẹ.

Người trẻ: giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Mỗi công dân: biết trân trọng và gìn giữ thành quả của đất nước, đóng góp tích cực cho cộng đồng. Tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa như: Chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ; Thăm hỏi gia đình chính sách; Gìn giữ các di tích lịch sử, văn hóa

Hành xử nhân ái, tôn trọng người đi trước trong công việc và cuộc sống.

Học sinh hôm nay khi ngồi trên ghế nhà trường, ngoài việc học kiến thức còn cần học bài học về lòng biết ơn, để sau này trở thành người có phẩm chất đạo đức tốt, sống có ích cho xã hội.