5 hiểu lầm phổ biến dễ khiến hộ kinh doanh bị truy thu thuế

Ngày càng nhiều hộ cá nhân kinh doanh bị truy thu thuế, thậm chí đối diện với rủi ro pháp lý nghiêm trọng vì hiểu sai bản chất của việc chuyển tiền vào tài khoản cá nhân trong quá trình kinh doanh. Trong khi công tác quản lý thuế ngày càng hiện đại, liên thông dữ liệu giữa các cơ quan và ngân hàng ngày càng chặt chẽ, việc duy trì những hiểu nhầm phổ biến có thể khiến người nộp thuế rơi vào tình huống bị xử lý mà không ngờ tới.

Để tránh sai sót và hậu quả không đáng có, cá nhân và hộ kinh doanh cần biết rõ thêm 5 nhầm lẫn phổ biến liên quan đến nghĩa vụ thuế.

1. Không đăng ký kinh doanh thì không phải nộp thuế

Nhiều cá nhân cho rằng nếu chưa đăng ký kinh doanh và chỉ khi nào có giấy phép kinh doanh thì mới phát sinh nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, theo quy định, chỉ cần phát sinh hoạt động bán hàng, cung cấp dịch vụ là đã phải thực hiện nghĩa vụ thuế như một hộ kinh doanh. Việc không đăng ký vừa có thể bị xử lý về hành vi kinh doanh trái phép, vừa có thể bị truy thu và xử phạt về hành vi trốn thuế nếu chưa kê khai.

2. Thu tiền mặt thì không ai biết, chỉ chuyển khoản mới phải nộp thuế

Không ít hộ kinh doanh nghĩ rằng nếu chỉ nhận tiền mặt thì sẽ không bị cơ quan thuế phát hiện. Tuy nhiên, thuế được tính trên tổng doanh thu, không phân biệt hình thức thanh toán là tiền mặt hay chuyển khoản. Việc từ chối chuyển khoản, chỉ nhận tiền mặt như một số nhà hàng, quán ăn đang thực hiện hiện nay là hành vi dễ khiến cơ quan thuế đưa vào diện nghi ngờ. Nếu phát hiện có dấu hiệu trốn thuế, hành vi sẽ bị truy thu và có thể truy cứu trách nhiệm hình sự.

3. Chia doanh thu ra nhiều tài khoản để giảm thuế

Một số người chuyển doanh thu về nhiều tài khoản cá nhân khác nhau để tránh bị chú ý. Tuy nhiên, hiện nay, cơ quan thuế đã có công cụ định danh cá nhân, liên kết mã số thuế với VNeID, tài khoản ngân hàng và hệ thống eTax Mobile. Từ 1/7/2025, mã định danh cá nhân sẽ chính thức thay thế mã số thuế, giúp cơ quan quản lý truy vết đầy đủ dòng tiền. Tức là, dù chia nhỏ doanh thu về nhiều tài khoản thì vẫn được quy về một chủ thể nộp thuế.

4. Ghi nội dung chuyển khoản không rõ để tránh bị phát hiện

Nhiều hộ kinh doanh cho rằng nếu không ghi rõ nội dung mua bán thì sẽ không bị kiểm tra thuế. Đây là một suy nghĩ sai lệch. Dù ghi nội dung khác đi, nếu bản chất dòng tiền là doanh thu từ hoạt động kinh doanh, cơ quan thuế hoàn toàn có thể xác minh và xử lý. Nếu không giải trình được, cá nhân có thể bị nghi ngờ trốn thuế và bị xử lý theo quy định pháp luật.

5. Chỉ khi thu được tiền mới phải kê khai thuế

Một số người hiểu nhầm rằng chỉ khi nào nhận được tiền thì mới phát sinh nghĩa vụ thuế. Trên thực tế, theo quy định, doanh thu để tính thuế phát sinh tại thời điểm chuyển giao hàng hóa hoặc hoàn thành dịch vụ, không phụ thuộc vào việc đã thu được tiền hay chưa. Đối với dịch vụ, nếu thu tiền trước thì thời điểm tính thuế chính là lúc nhận tiền, không phải khi hoàn thành dịch vụ.

Những hiểu lầm khiến nhiều hộ cá nhân kinh doanh đối mặt với rủi ro ngày càng lớn. Người nộp thuế cần chủ động cập nhật quy định, kê khai đầy đủ, đúng thời điểm.