08 quy định mới về thuế mà cá nhân và doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý

Từ ngày 1/7/2025, nhiều quy định mới quan trọng liên quan đến lĩnh vực thuế sẽ chính thức có hiệu lực, theo các văn bản luật và hướng dẫn đã được Quốc hội thông qua và Bộ Tài chính ban hành. Trong đó, đáng chú ý là những thay đổi liên quan đến mã số thuế, đối tượng không chịu thuế GTGT, cách tính thuế nhập khẩu, hoàn thuế, khấu trừ thuế GTGT đầu vào... Đây là những điều chỉnh mang tính hệ thống, ảnh hưởng trực tiếp đến người nộp thuế, tổ chức kinh doanh và cơ quan quản lý.

1. Mã số thuế sẽ được thay thế bằng số định danh cá nhân

Theo Thông tư 86/2024/TT-BTC, đến hết ngày 30/6/2025, mã số thuế do cơ quan thuế cấp cho cá nhân, hộ gia đình, hộ kinh doanh vẫn được sử dụng bình thường. Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025, mã số thuế này sẽ được thay thế bằng số định danh cá nhân theo quy định tại Điều 35 Luật Quản lý thuế 2019. Điều này giúp đồng bộ dữ liệu thuế và dân cư, đơn giản hóa thủ tục quản lý và tạo thuận lợi cho việc tích hợp dữ liệu số.

2. Điều chỉnh đối tượng không chịu thuế GTGT

Luật Thuế GTGT sửa đổi 2024 loại bỏ một số mặt hàng và dịch vụ khỏi danh mục không chịu thuế. Các đối tượng bị loại khỏi diện miễn thuế gồm:

• Phân bón
• Máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất nông nghiệp
• Tàu đánh bắt xa bờ
• Dịch vụ lưu ký chứng khoán
• Dịch vụ tổ chức thị trường chứng khoán
• Các hoạt động kinh doanh chứng khoán khác

Bên cạnh đó, chỉ các sản phẩm xuất khẩu từ tài nguyên, khoáng sản sau chế biến thuộc danh mục do Chính phủ quy định mới được miễn thuế GTGT.

Luật cũng bổ sung trường hợp miễn thuế GTGT cho hàng hóa nhập khẩu dùng để tài trợ, ủng hộ công tác phòng chống thiên tai, dịch bệnh hoặc chiến tranh, nhằm thể hiện tính nhân đạo và hỗ trợ kịp thời trong các tình huống khẩn cấp.

3. Sửa đổi giá tính thuế GTGT đối với hàng nhập khẩu

Theo quy định mới tại Điều 7 Luật Thuế GTGT 2024, giá tính thuế đối với hàng hóa nhập khẩu được xác định gồm:

• Trị giá tính thuế nhập khẩu theo Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu
• Thuế nhập khẩu
• Thuế nhập khẩu bổ sung (nếu có)
• Thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có)
• Thuế bảo vệ môi trường (nếu có)

Quy định này thay thế cách tính cũ (dựa trên giá tại cửa khẩu) nhằm đồng bộ hóa pháp luật thuế và nâng cao tính chính xác trong xác định nghĩa vụ thuế.

4. Hướng dẫn rõ ràng khi kê khai sai, sót thuế GTGT đầu vào

Luật mới đưa ra quy định cụ thể hơn cho các trường hợp doanh nghiệp phát hiện kê khai sai hoặc sót số thuế GTGT đầu vào:

• Nếu việc khai bổ sung làm tăng số thuế phải nộp hoặc giảm số thuế được hoàn, doanh nghiệp phải khai lại trong kỳ phát sinh, nộp phần chênh lệch và tiền chậm nộp (nếu có).
• Nếu việc khai bổ sung làm giảm số thuế phải nộp hoặc chỉ điều chỉnh số thuế khấu trừ chuyển sang kỳ sau, thì được khai trong kỳ phát hiện.

5. Bổ sung điều kiện hoàn thuế GTGT

Cơ sở kinh doanh chỉ sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ áp dụng thuế suất 5% sẽ được hoàn thuế GTGT nếu sau 12 tháng hoặc 4 quý liên tiếp có số thuế GTGT đầu vào chưa khấu trừ hết từ 300 triệu đồng trở lên.

6. Thay đổi điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào

Từ ngày 1/7/2025, mọi giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ đều phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, không phân biệt giá trị giao dịch, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định. Trước đây, điều kiện này chỉ áp dụng cho giao dịch từ 20 triệu đồng trở lên.

Ngoài ra, phiếu đóng gói, vận đơn, chứng từ bảo hiểm (nếu có) cũng được bổ sung làm căn cứ khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với hàng hóa xuất khẩu.

7. Điều chỉnh thuế suất GTGT của nhiều hàng hóa, dịch vụ

Luật Thuế GTGT 2024 có nhiều thay đổi về thuế suất:

• Thuế suất 0% được mở rộng cho:
  • Vận tải quốc tế
  • Công trình xây dựng ở nước ngoài/khu phi thuế quan
  • Hàng hóa bán tại khu cách ly, cửa hàng miễn thuế
  • Dịch vụ ngành hàng không, hàng hải cho vận tải quốc tế
• Thuế suất 5% áp dụng trở lại cho:
  • Phân bón
  • Tàu khai thác thủy sản xa bờ
• Tăng lên 10% với:
  • Lâm sản chưa qua chế biến
  • Đường, phụ phẩm từ sản xuất đường
  • Thiết bị giảng dạy, nghiên cứu, thí nghiệm
  • Hoạt động văn hóa, triển lãm, thể thao, biểu diễn nghệ thuật, phim ảnh

8. Bổ sung quy định về thuế GTGT với hàng hóa khuyến mại

Luật mới quy định giá tính thuế GTGT bằng 0 đối với hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại theo quy định pháp luật về thương mại. Quy định này góp phần tháo gỡ vướng mắc thực tiễn trong hoạt động tiếp thị, bán hàng.

Đi kèm với các quy định chuyên ngành, Luật Quản lý thuế sửa đổi cũng nhấn mạnh các nguyên tắc cốt lõi trong quản lý thuế, gồm: tuân thủ pháp luật, công khai, minh bạch, công bằng; sử dụng dữ liệu điện tử; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và áp dụng quản lý rủi ro theo thông lệ quốc tế.

Với 8 nhóm quy định lớn sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân cần chủ động cập nhật, điều chỉnh quy trình kế toán và thuế để bảo đảm tuân thủ và tránh rủi ro pháp lý. Các thay đổi lần này không chỉ cải thiện tính hiệu quả trong thu thuế, mà còn thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính và minh bạch hóa chính sách thuế trong thời đại số.