Tôm – động lực tăng trưởng mạnh mẽ
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tôm tiếp tục là điểm sáng lớn nhất trong ngành thủy sản với kim ngạch xuất khẩu đạt 542 triệu USD trong hai tháng đầu năm, tăng 30,8%. Riêng tháng 2, xuất khẩu tôm đạt 231 triệu USD, tăng 34%.
| Ảnh minh họa |
Sự phục hồi mạnh mẽ này cho thấy ngành tôm Việt Nam đang lấy lại đà tăng trưởng sau giai đoạn giá thấp kéo dài trong năm 2023-2024. Trong khi nhập khẩu từ Trung Quốc và Mỹ suy giảm, các thị trường mới như EU đã bù đắp khoảng trống, giúp sản lượng tôm toàn cầu duy trì ổn định với giá cả cải thiện.
EU hiện là thị trường đáng chú ý với tổng lượng nhập khẩu tôm chân trắng đông lạnh và chế biến giá trị gia tăng đạt 376.875 tấn trong năm 2024, tăng 4% so với năm 2023. Việt Nam cũng ghi nhận sự phục hồi một phần trong nguồn cung sang EU, củng cố vị thế trong nhóm các nhà cung cấp hàng đầu.
Tuy nhiên, VASEP cảnh báo ngành tôm Việt Nam đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ Ecuador và Ấn Độ. Để duy trì lợi thế, Việt Nam cần tập trung vào các sản phẩm giá trị gia tăng, đa dạng hóa thị trường và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Cá tra: Tăng trưởng về giá nhưng tiềm ẩn rủi ro
Cá tra ghi nhận kim ngạch xuất khẩu đạt 253 triệu USD trong hai tháng đầu năm, giảm nhẹ 0,8% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, tháng 2/2025 ghi nhận sự phục hồi đáng kể với xuất khẩu đạt 120 triệu USD, tăng 33%.
Giá cá tra thương phẩm hiện đạt mức cao nhất trong ba năm, dao động từ 32.000 - 33.000 đồng/kg cho cá trên 1kg/con. Điều này giúp người nuôi có lợi nhuận đáng kể, trung bình 2.000 - 3.500 đồng/kg.
Mặc dù giá bán tăng, thị trường cá tra vẫn đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm giá nguyên liệu đầu vào cao (thức ăn, nhân công) và sự bất ổn từ chính sách thuế quan của Mỹ. Đặc biệt, mức thuế bổ sung 10% đối với thủy sản chế biến từ Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại toàn cầu, tác động gián tiếp đến cá tra Việt Nam.
VASEP khuyến nghị người nuôi cá tra cần thận trọng, tránh mở rộng sản xuất tự phát. Việc liên kết với doanh nghiệp, áp dụng công nghệ nuôi hiện đại và tập trung vào các sản phẩm chế biến sâu sẽ giúp ngành cá tra duy trì sự ổn định và tăng trưởng dài hạn.
Cá ngừ đối diện với thách thức từ quy định quốc tế
Xuất khẩu cá ngừ đạt 126 triệu USD trong hai tháng đầu năm 2025, giảm nhẹ 3,5% so với cùng kỳ năm trước. Riêng tháng 2, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ đạt 59 triệu USD, tăng 15,9%.
Thị trường Nhật Bản – một trong những điểm đến chính của cá ngừ Việt Nam – tiếp tục duy trì sự ổn định về giá. Tuy nhiên, ngành xuất khẩu cá ngừ Việt Nam đang đối mặt với các rào cản thương mại ngày càng siết chặt từ EU và Mỹ.
Quy định về chống đánh bắt bất hợp pháp (IUU) tiếp tục là trở ngại lớn đối với thủy sản khai thác. Nghị định 37/2024 quy định kích thước tối thiểu cá ngừ vằn 0,5m đang tạo áp lực lên nguồn cung nguyên liệu, khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó khăn.
Tại Mỹ, Đạo luật Bảo vệ Động vật có vú ở Biển (MMPA) yêu cầu các quốc gia xuất khẩu hải sản phải chứng minh quy trình đánh bắt không gây hại đến động vật biển. Mới đây, Mỹ thông báo chưa công nhận Việt Nam có quy trình quản lý tương đương. Nếu không có động thái điều chỉnh kịp thời, Việt Nam có nguy cơ bị cấm xuất khẩu một số loài hải sản vào thị trường Mỹ từ ngày 1/1/2026.
Triển vọng xuất khẩu thủy sản năm 2025
Theo VASEP, triển vọng xuất khẩu thủy sản năm 2025 vẫn khá lạc quan, đặc biệt đối với ngành tôm và cá tra. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng, ngành thủy sản cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng, tăng cường chế biến sâu và thích ứng với các yêu cầu từ thị trường quốc tế.
Với những động thái siết chặt quy định từ các nước nhập khẩu lớn như Mỹ và EU, việc thực hiện các biện pháp kiểm soát nguồn gốc khai thác, tuân thủ quy định về môi trường và đa dạng hóa thị trường sẽ là chiến lược then chốt để đảm bảo sự bền vững của ngành thủy sản Việt Nam trong tương lai.
.
Băng Di