Áp lực cạnh tranh và rào cản thương mại
Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), lượng tiêu thụ thép cuộn cán nóng (HRC) trong tháng 1/2025 đạt 553.695 tấn, giảm gần 8% so với tháng trước. Đáng chú ý, HRC chỉ đạt 39.381 tấn, giảm 87,8% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tỷ trọng xuất khẩu chỉ chiếm 7%, giảm mạnh so với mức 33% của cả năm 2024. Xu hướng này đang diễn ra với tốc độ nhanh hơn, khi thép Việt Nam đối mặt với cạnh tranh từ Trung Quốc và loạt biện pháp phòng vệ thương mại từ các nước nhập khẩu.
| Xuất khẩu thép HRC giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2024 |
Không chỉ cạnh tranh với nguồn cung dồi dào từ Trung Quốc, thép HRC Việt Nam còn đối diện với các biện pháp phòng vệ thương mại trên toàn cầu.
Tháng 8/2024, Việt Nam đồng thời bị Ấn Độ và EU điều tra, áp thuế chống bán phá giá đối với HRC.
Tháng 2/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp thuế 25% lên toàn bộ thép nhập khẩu, bao gồm cả từ Việt Nam.
Điều này càng làm giảm mạnh sản lượng xuất khẩu HRC, khi các doanh nghiệp Việt Nam gặp khó khăn trong việc duy trì lợi thế cạnh tranh tại những thị trường lớn.
Giá thép HRC biến động mạnh trên thế giới
Trong bối cảnh xuất khẩu giảm, HRC cũng có diễn biến trái chiều trên các thị trường.
Tại châu Á, giá HRC trung bình tháng 1 ở mức 474 USD/tấn, giảm 16% so với cùng kỳ năm trước.
Tại châu Âu, giá HRC duy trì xu hướng tăng, đạt 612 USD/tấn vào cuối tháng 1, tăng 5,5% so với cuối năm 2024. Đến ngày 25/2/2025, giá tiếp tục tăng lên 638 USD/tấn.
Tại Mỹ, giá thép HRC giảm 5,6% trong tháng 1 xuống 680 USD/tấn, nhưng sau đó bật tăng mạnh lên 779 USD/tấn ngay khi Mỹ áp thuế 25% với thép nhập khẩu.
Hiện tại, chênh lệch giá thép HRC giữa thị trường châu Á và Bắc Mỹ lên tới 300 USD/tấn, tạo nên xu hướng dịch chuyển dòng chảy thương mại và gia tăng áp lực cạnh tranh giữa các nhà sản xuất.
Thị trường nội địa hưởng lợi từ thuế chống bán phá giá
Trong khi xuất khẩu gặp khó khăn, doanh nghiệp sản xuất HRC trong nước lại đón tin tích cực khi Bộ Công Thương áp thuế chống bán phá giá tạm thời với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Ngày 21/2/2025, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 460/QĐ-BCT, áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời đối với thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ.
Mức thuế với thép HRC Trung Quốc: từ 19,38% đến 27,83%.
Thép HRC từ Ấn Độ: Không áp dụng do tỷ lệ nhập khẩu ở mức không đáng kể (dưới 3%).
Thuế chống bán phá giá có hiệu lực sau 15 ngày kể từ ngày ban hành và được áp dụng trong 120 ngày.
Thu Thủy