Xe điện nguy cơ cháy nổ thấp hơn xe xăng 60 lần

Góc nhìn từ người dùng và chuyên gia kỹ thuật

Trong bối cảnh xe điện ngày càng phổ biến tại các thành phố lớn, nhiều người vẫn đặt câu hỏi về tính an toàn, đặc biệt là nguy cơ cháy nổ liên quan đến pin. Tuy nhiên, theo chia sẻ từ người dùng thực tế và đánh giá từ giới chuyên môn, xe điện không chỉ tiện lợi mà còn có tỷ lệ cháy nổ thấp hơn nhiều so với xe sử dụng động cơ đốt trong.

Chủ một garage tại TP.HCM và là người sử dụng xe điện lâu năm chia sẻ rằng anh gần như đã từ bỏ hoàn toàn xe xăng. Xe điện được anh sử dụng hàng ngày cho các hoạt động thể thao, di chuyển nội thành và cả đi tỉnh. Điều anh đánh giá cao là sự thuận tiện của các trạm sạc: “Trước kia khu vực tôi ở chỉ có vài trạm, giờ đã có gần 20 trạm. Đặc biệt, việc VinFast miễn phí sạc ở nhiều nơi khiến việc sử dụng xe điện cực kỳ kinh tế”.

Anh cũng nói thêm rằng trong nhiều năm sử dụng xe điện, anh chưa từng gặp tình huống nguy hiểm nào liên quan đến cháy nổ. Anh nhận định: “Pin lithium khó cháy nếu không bị va đập hoặc sạc sai cách. Người dùng chỉ cần tuân thủ hướng dẫn thì hoàn toàn yên tâm”.

Mô hình trạm sạc nhượng quyền và các trụ sạc lắp đặt tại điểm thể thao, bãi xe trung tâm, tuyến phố thương mại cũng đang mở rộng, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận năng lượng khi cần. Điều này không chỉ khuyến khích người dân chuyển sang sử dụng xe điện mà còn làm thay đổi thói quen di chuyển đô thị theo hướng xanh hơn.

So sánh rủi ro giữa xe điện và xe xăng qua ba giai đoạn vòng đời

Về góc độ kỹ thuật, PGS.TS Đỗ Văn Dũng – Nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM đã phân tích nguy cơ cháy nổ và ô nhiễm của hai loại phương tiện theo ba giai đoạn: sản xuất, vận hành và thải bỏ.

Đối với giai đoạn sản xuất, xe điện tiêu tốn năng lượng lớn hơn khi sản xuất pin lithium-ion (74–100 g CO2/km), nhưng quá trình sản xuất xe xăng dầu cũng gây ô nhiễm đáng kể thông qua khai thác dầu mỏ và tinh chế nhiên liệu. Mặc dù pin lithium cần vận chuyển và lưu trữ cẩn thận, nhưng các nguy cơ trong giai đoạn sản xuất đều nằm trong kiểm soát kỹ thuật.

Ở giai đoạn vận hành, theo thống kê từ NTSB (2023), tỷ lệ cháy xe xăng là 1.530 vụ/100.000 xe trong khi xe điện chỉ có 25 vụ/100.000 xe (thấp hơn khoảng 60 lần). Xe xăng dễ cháy do nhiên liệu lỏng có điểm bắt cháy thấp, còn xe điện khi gặp cháy pin có thể gây ra phản ứng nhiệt lan truyền (thermal runaway), tuy khó dập hơn nhưng lại ít xảy ra.

Về khí thải, xe điện sử dụng điện từ năng lượng tái tạo hầu như không phát thải trong quá trình vận hành, trong khi xe xăng thải từ 120–180 g CO2/km kèm các khí độc như NOx, SOx. WHO ước tính ô nhiễm từ xe xăng liên quan đến khoảng 7 triệu ca tử vong mỗi năm do bệnh về hô hấp và tim mạch.

Sang giai đoạn thải bỏ, pin xe điện nếu không được xử lý đúng có thể gây ô nhiễm do kim loại nặng. Tuy nhiên, xu hướng tái chế đang phát triển mạnh, đặc biệt tại EU với mục tiêu tái chế 95% kim loại quý từ pin vào năm 2030. Trong khi đó, xe xăng dầu ít có rủi ro cháy ở giai đoạn thải bỏ, nhưng vẫn có nguy cơ từ bình nhiên liệu cũ nếu không được kiểm soát.

Thực tế cho thấy, nguy cơ cháy nổ của xe điện chủ yếu đến từ va chạm nghiêm trọng, lỗi sản xuất hoặc thói quen sạc sai cách. Với sự cải tiến không ngừng của công nghệ pin và tiêu chuẩn an toàn ngày càng được siết chặt, các rủi ro này đang được kiểm soát tốt hơn.