Xe điện có một lợi thế vượt trội khi so sánh với xe xăng trong vòng vài năm tới

Doanh số tăng trưởng, chính sách thay đổi

Kể từ năm 2010 đến nay, tại Hoa Kỳ đã có hơn 7 triệu xe điện chạy pin và hybrid cắm điện được bán ra. Riêng năm 2024, doanh số đạt kỷ lục 1,5 triệu chiếc, cho thấy đây không còn là một thị trường ngách. Trong nửa đầu năm 2025, đà tăng trưởng tiếp tục được duy trì, với lượng xe bán ra đạt mức cao nhất từ trước đến nay.

Không chỉ ở Mỹ, các thị trường lớn như Trung Quốc và châu Âu cũng ghi nhận doanh số tăng hơn 25% so với cùng kỳ 2024. Xu thế toàn cầu cho thấy xe điện đang ngày càng trở thành lựa chọn chính trong ngành công nghiệp ô tô.

Tại Mỹ, sự phát triển của thị trường này phần lớn nhờ các ưu đãi như tín dụng thuế liên bang, hỗ trợ từ tiểu bang và công ty tiện ích, cùng lợi ích về chi phí vận hành rẻ hơn và bảo dưỡng thấp hơn. Tuy nhiên, chính sách mới của liên bang được ban hành từ tháng 9/2025 đã thay đổi cục diện. Theo đó, nhiều ưu đãi quan trọng bị bãi bỏ, bao gồm tín dụng thuế xe sạch lên đến 7.500 USD cho xe mới và 4.000 USD cho xe đã qua sử dụng. Điều này khiến một bộ phận người tiêu dùng lo ngại liệu việc mua xe điện còn là lựa chọn tài chính hợp lý.

Dù vậy, các chuyên gia nhận định rằng ngay cả khi mất đi ưu đãi, tổng chi phí sở hữu xe điện trong dài hạn vẫn có lợi thế rõ rệt nhờ vận hành tiết kiệm năng lượng và ít bảo trì hơn so với xe dùng động cơ đốt trong.

Lợi thế chi phí và triển vọng công nghệ pin

Theo nghiên cứu của ICCT năm 2022, chủ sở hữu một chiếc BEV (Battery Electric Vehicle) với phạm vi hoạt động 300 dặm sẽ tiết kiệm từ 6.600 đến 11.000 USD trong vòng 6 năm so với xe chạy xăng cùng loại. Các khoản tiết kiệm chủ yếu đến từ chi phí nhiên liệu và bảo dưỡng. Ở phạm vi hoạt động xa hơn (400 dặm), mức tiết kiệm có thể đạt được trong giai đoạn 2026–2027.

Nhiều nghiên cứu độc lập khác cũng đưa ra kết quả tương tự. Atlas Public Policy ước tính chủ xe BEV tiết kiệm đáng kể chi phí nhiên liệu và bảo dưỡng trong 7 năm sử dụng. Vincentric phân tích chi phí sở hữu 2025 cho thấy 24 trong số 54 mẫu xe điện có tổng chi phí 5 năm thấp hơn xe động cơ đốt trong, ngay cả khi không còn khoản tín dụng thuế liên bang.

Một trong những yếu tố then chốt giúp giảm giá thành là chi phí pin. Từ năm 2010 đến 2023, giá pin đã giảm 87%. Năm 2024, giá pin trung bình toàn cầu giảm xuống dưới 100 USD/kWh, trong đó pin lithium sắt phosphate (LFP) thậm chí dưới 60 USD/kWh. Đây là mức thấp hơn nhiều so với dự báo trước đó của ICCT.

Các nhà sản xuất ô tô cũng đang đẩy mạnh đầu tư. Reuters ước tính ngành đã công bố khoản vốn 1,2 nghìn tỷ USD đến năm 2030 để phát triển BEV và pin. Năng lực sản xuất pin tại Mỹ dự kiến tăng 8–12 lần vào năm 2030 so với 2023. Nhiều hãng lớn như GM, Hyundai, Toyota, VW và Panasonic đang triển khai các dự án nhà máy pin mới.

Song song với mở rộng quy mô, công nghệ pin tiếp tục được cải tiến, từ pin thể rắn, pin lithium mangan giàu (LMR) đến cực dương silicon. Các cải tiến này hứa hẹn giảm thêm chi phí, kéo dài tuổi thọ và tăng hiệu suất. Ngay cả trong kịch bản giá nguyên liệu tăng mạnh, sự chậm trễ để đạt mức giá xe điện ngang bằng xe xăng được dự báo không vượt quá 3 năm.

Nhìn chung, khi chi phí pin giảm và hiệu suất xe cải thiện, lợi thế kinh tế của xe điện được duy trì và thậm chí mở rộng. Dù ưu đãi thuế không còn, tổng chi phí sở hữu vẫn thấp hơn nhờ tiết kiệm nhiên liệu và bảo dưỡng. Đây là lý do khiến các chuyên gia tin rằng xe điện sẽ tiếp tục là lựa chọn bền vững, cả về tài chính lẫn môi trường, trong những năm tới.