Vùng đất "trung du" tại Thanh Hóa hứa hẹn tăng trưởng nhanh chóng từ thương mại đến du lịch nhờ tuyến giao thông huyết mạch sau sáp nhập

Nền tảng tăng trưởng và định hướng phát triển đến năm 2030

Xã Ngọc Lặc mới (Thanh Hóa) được thành lập từ việc sáp nhập thị trấn Ngọc Lặc và hai xã Mỹ Tân, Thúy Sơn thuộc huyện Ngọc Lặc cũ. Sau 5 năm vận hành trong mô hình hành chính mới, địa phương ghi nhận mức tăng trưởng kinh tế khá với giá trị tổng sản phẩm năm 2025 cao gấp 1,4 lần so với năm 2020. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, thu ngân sách hằng năm đều vượt kế hoạch.

Thu nhập bình quân đầu người năm 2025 ước đạt 63,4 triệu đồng, tăng 1,5 lần so với năm 2020 và là mức cao nhất khu vực miền núi của tỉnh. Lĩnh vực văn hóa – xã hội có nhiều chuyển biến tiến bộ, tạo nền tảng cho định hướng phát triển giai đoạn mới.

Bước sang thời kỳ sau sáp nhập, xã Ngọc Lặc đặt mục tiêu phát triển kinh tế nhanh và bền vững, gắn với nâng cao chất lượng văn hóa – xã hội và bảo vệ môi trường. Trọng tâm là phát triển nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao, thúc đẩy công nghiệp, dịch vụ thương mại và du lịch. Ngoài ra, chú trọng nâng cao đời sống, thu nhập cho người dân. Mục tiêu đến năm 2030, xã cơ bản đạt tiêu chí nông thôn mới nâng cao.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, địa phương định hướng đẩy mạnh sản xuất hàng hóa, nông nghiệp hữu cơ và xây dựng các vùng sản phẩm chủ lực gắn với thương hiệu địa phương. Ngọc Lặc cũng chú trọng cải cách hành chính, tăng cường xúc tiến đầu tư nhằm thu hút doanh nghiệp vào các lĩnh vực công nghiệp và thương mại. Cùng với đó, xã quan tâm phát triển đa dạng các ngành dịch vụ, tăng cường quảng bá du lịch và phát triển các loại hình du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch tâm linh nhằm khai thác tiềm năng văn hóa – lịch sử của địa phương.

Hạ tầng giao thông và quần thể Bàn Bù tạo đòn bẩy cho thương mại – du lịch

Việc hoàn thành dự án nâng cấp Quốc lộ 15 dài hơn 53 km, đoạn từ xã Ngọc Lặc đến xã Hồi Xuân, có tổng mức đầu tư 1.051 tỷ đồng được xem là bước ngoặt về hạ tầng của khu vực. Dù quá trình thi công gặp khó khăn, dự án vẫn hoàn thành vào đầu năm 2022. Tuyến đường này trở thành “trục xương sống” kết nối miền núi với miền xuôi, đồng thời liên thông với QL 15C đi cửa khẩu Tén Tằn, mở ra nhiều cơ hội giao thương.

Trên địa bàn xã, tuyến QL 15 đóng vai trò đòn bẩy quan trọng, hỗ trợ phát triển thương mại – dịch vụ, vận chuyển hàng hóa và nông sản ra các vùng phụ cận. Đây cũng là cửa ngõ kết nối với đường Hồ Chí Minh, góp phần thu hút đầu tư và phát triển các mô hình du lịch cộng đồng, du lịch khám phá văn hóa – thiên nhiên của người dân vùng cao.

Một điểm nhấn khác của xã Ngọc Lặc là Khu Di tích lịch sử văn hóa – danh thắng Bàn Bù thuộc khu vực thị trấn Ngọc Lặc cũ. Quần thể này gắn với dấu ấn lịch sử thời kháng chiến chống quân Minh, đồng thời sở hữu cảnh quan thiên nhiên nổi bật. Quần thể di tích gồm núi, hang động, suối cùng hệ thống chùa Nán, đền thờ Mẫu Thoải, đền Lê Lai, Lê Lợi, Nguyễn Trãi và các tướng sĩ Lam Sơn. Trong đó, hang Bàn Bù – dài trên 6 km với nhiều nhũ đá và dòng suối ngầm được đánh giá là một trong những hang động nguyên sơ nhất phía Tây Thanh Hóa, từng là phòng tuyến tự nhiên quan trọng của nghĩa quân.

Chùa Nán trong quần thể cũng mang giá trị văn hóa lâu đời. Dù từng bị tàn phá trong thời kỳ nhà Minh xâm lược, người dân địa phương đã phục dựng để làm nơi sinh hoạt tín ngưỡng. Nhiều năm qua, huyện Ngọc Lặc cũ đã tổ chức Lễ hội văn hóa – du lịch Bàn Bù thu hút đông đảo người dân và du khách, vừa góp phần bảo tồn giá trị truyền thống, vừa thúc đẩy phát triển du lịch địa phương.

Năm 2019, Bàn Bù được UBND tỉnh xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa – danh thắng và đưa vào quy hoạch tổng thể nhằm bảo tồn và phát huy giá trị. Hang Bàn Bù cũng đã được công nhận là điểm du lịch, tạo thêm tiềm năng thu hút đầu tư và khai thác du lịch sinh thái – văn hóa trong thời gian tới.