Vùng đất nằm giữa dãy núi Rocky, nổi tiếng với hồ nước biết đổi màu, được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới năm 1984
Đây không chỉ là công viên quốc gia lâu đời nhất Canada, mà còn là di sản thiên nhiên minh chứng cho sự hòa hợp giữa con người và môi trường.
Vẻ đẹp vĩnh cửu giữa lòng dãy Rockies
Nằm ở phía tây bang Alberta, giữa dãy núi Rocky hùng vĩ, Banff National Park được xem là viên ngọc quý của Canada và là công viên quốc gia lâu đời nhất của đất nước này, thành lập từ năm 1885. Với diện tích hơn 6.600 km², nơi đây hội tụ đầy đủ những biểu tượng của Bắc Mỹ: núi tuyết trập trùng, rừng thông bạt ngàn, hồ băng xanh ngọc và hệ động vật hoang dã phong phú.
Cảnh quan Banff được tạo nên từ hàng triệu năm kiến tạo và băng hà. Khi các sông băng cổ tan chảy, chúng để lại vô số thung lũng sâu và những hồ nước mang sắc ngọc lam đặc trưng. Trong số đó, nổi tiếng nhất là hồ Louise (Lake Louise) – “viên ngọc của Rockies” với màu xanh lục được hình thành từ bột đá do sông băng mài mòn. Vào mỗi buổi bình minh, mặt hồ phản chiếu những dãy núi tuyết xa xa, tạo nên một khung cảnh huyền ảo mà du khách nào cũng muốn chiêm ngưỡng ít nhất một lần.
Không xa Lake Louise là hồ Moraine, nằm giữa Thung lũng Mười Đỉnh, từng xuất hiện trên tờ 20 đô la Canada cũ. Màu nước nơi đây thay đổi theo ánh sáng, lúc xanh lam, khi lục nhạt, khiến cảnh quan trở nên như bức tranh chuyển sắc sống động. Ngoài ra, tuyến đường Icefields Parkway nối Banff và Jasper dài 232 km được mệnh danh là “con đường đẹp nhất hành tinh”, đi qua hàng trăm đỉnh núi, thác nước và sông băng Athabasca nổi tiếng.
Khí hậu Banff khắc nghiệt nhưng giàu bản sắc. Mùa đông, tuyết phủ trắng xóa với nhiệt độ xuống -30°C; mùa hè, nắng vàng và không khí trong lành lý tưởng cho leo núi, chèo kayak hay ngắm thú hoang. Hệ sinh thái ở đây có mặt của gấu xám, nai sừng tấm, báo tuyết, dê núi, cùng đại bàng đầu trắng (biểu tượng của Bắc Mỹ). Nhờ sự phong phú ấy, Banff được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới năm 1984, là một phần của cụm “Canadian Rocky Mountain Parks” cùng với Jasper, Kootenay và Yoho.
Cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo tồn di sản
Với hơn 4 triệu lượt khách mỗi năm, Banff vừa là niềm tự hào vừa là thách thức trong công tác bảo tồn. Chính phủ Canada áp dụng mô hình du lịch bền vững, yêu cầu mọi công trình phải hòa vào cảnh quan, sử dụng năng lượng tái tạo và quản lý nghiêm ngặt rác thải, nước thải. Các khu nghỉ dưỡng, khách sạn và điểm tham quan đều bị giới hạn xây dựng, nhằm giảm thiểu tác động đến môi trường tự nhiên.
Một trong những vấn đề đáng lo ngại là biến đổi khí hậu. Nhiệt độ tăng trung bình khiến các sông băng tan nhanh gấp ba lần so với thế kỷ trước, ảnh hưởng đến mực nước và chuỗi thức ăn tự nhiên. Từ năm 2020, Canada triển khai dự án “Banff Climate Action”, sử dụng vệ tinh theo dõi băng tan và thử nghiệm công nghệ “băng nhân tạo” nhằm duy trì nguồn nước ngọt trong mùa khô hạn.
Song song đó, công tác bảo vệ động vật hoang dã được chú trọng. Hệ thống “cầu vượt xanh” (wildlife overpasses) được xây dựng dọc các tuyến cao tốc – những cây cầu phủ đầy cây cỏ, giúp động vật băng qua an toàn mà không va chạm với phương tiện. Đây là mô hình tiên phong trên thế giới và đã được nhân rộng sang Mỹ, châu Âu, thậm chí cả châu Á.
Dù con người đã để lại dấu ấn quản lý và nghiên cứu, Banff vẫn giữ được vẻ nguyên sơ đáng kinh ngạc. Khi sương sớm tan trên mặt hồ Louise hay khi ánh hoàng hôn phủ lên đỉnh Mount Rundle, người ta cảm nhận rõ nhịp thở của thiên nhiên – chậm rãi, hùng vĩ và vĩnh cửu.
Banff không chỉ là điểm đến du lịch, mà còn là biểu tượng của triết lý bảo tồn hiện đại, con người có thể tận hưởng vẻ đẹp của Trái đất nhưng phải học cách sống hòa hợp với nó. Ở nơi mà từng tảng băng, từng con nai, từng giọt nước đều được trân trọng, Banff nhắc nhở rằng thiên nhiên không cần chúng ta, nhưng chúng ta thì luôn cần thiên nhiên.