 | Sầu riêng bị kiểm tra nghiêm ngặt, xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc giảm mạnh |
| Giá sầu riêng hôm nay 22/3/2025: Thị trường lặng sóng, sầu Đài Đẹp vẫn trên 140.000 đồng/kg |
Việt Nam xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc giảm kỷ lục
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu rau quả của Việt Nam trong hai tháng đầu năm 2025 đạt hơn 687 triệu USD, giảm 15,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, Trung Quốc – thị trường chủ lực – chứng kiến mức giảm nghiêm trọng tới 39%, chỉ đạt 306 triệu USD, thấp nhất từ trước đến nay.
 |
| Việt Nam xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc giảm kỷ lục |
Đáng chú ý, mặt hàng “chiến lược” là sầu riêng ghi nhận mức sụt giảm tới 80%, chỉ đạt khoảng 3.500 tấn so với con số 32.750 tấn cùng kỳ năm trước. Điều này khiến kim ngạch toàn ngành rau quả Việt Nam chao đảo, khi sầu riêng từng chiếm hơn 40% tổng giá trị xuất khẩu ngành hàng này.
Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm xuất khẩu được xác định là do phía Trung Quốc siết chặt kiểm tra tồn dư chất Basic Yellow 2 (vàng O) – một loại hóa chất bị cấm tuyệt đối trong thực phẩm do nguy cơ gây ung thư.
Ngay trong những ngày đầu năm, hàng trăm container sầu riêng của Việt Nam bị giữ lại tại cửa khẩu vì không có giấy chứng nhận không chứa vàng O và Cadimi đạt chuẩn. Nhiều doanh nghiệp phải cấp tốc hoàn thiện hồ sơ kiểm định, dẫn đến việc giao hàng chậm, trễ đơn và mất cơ hội xuất khẩu.
Không chỉ thị trường Trung Quốc, từ ngày 8/1/2025, sầu riêng Việt Nam xuất khẩu sang EU cũng phải chịu tần suất kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tăng gấp đôi từ 10% lên 20%.
Thái Lan cũng "mắc kẹt" với trái cây vua
Tình hình tại Thái Lan cũng không sáng sủa hơn. Từ đầu năm đến nay, nhiều lô hàng sầu riêng của nước này đã bị Trung Quốc từ chối nhập khẩu vì dính nghi vấn tồn dư hóa chất cấm. Thương nhân và nhà xuất khẩu Thái Lan hiện đang cầu cứu Chính phủ tìm hướng giải quyết, đồng thời kêu gọi mở rộng thị trường thay vì phụ thuộc vào Trung Quốc.
Ông Paiboon Wongchotesathit, cựu Chủ tịch Hiệp hội thương nhân và xuất khẩu trái cây tươi Thái Lan, cảnh báo: "Nếu không xử lý dứt điểm vấn đề vàng O, chúng tôi sẽ không thể xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc nữa".
Việt Nam ứng phó ra sao?
Trước thách thức lớn này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam đã công bố danh sách 9 phòng kiểm nghiệm đạt chuẩn được cả Trung Quốc và Việt Nam công nhận. Đồng thời, Cục Bảo vệ thực vật đang tích cực đàm phán mở rộng thêm các phòng xét nghiệm, tạo điều kiện thông quan thuận lợi hơn.
Bộ cũng khuyến cáo nông dân và doanh nghiệp tuyệt đối không sử dụng các hóa chất cấm, đặc biệt là vàng O. Các chương trình kiểm soát an toàn thực phẩm từ vườn trồng đến nhà máy đóng gói cần được siết chặt.
 |
Nguy cơ cạnh tranh gia tăng từ Indonesia
Trong bối cảnh Việt Nam và Thái Lan đang gặp khó tại thị trường Trung Quốc, Indonesia được cho là sẽ sớm bắt đầu xuất khẩu sầu riêng đông lạnh vào cuối năm 2025, sau khi ký kết thỏa thuận thương mại mới với Bắc Kinh.
Nếu điều này thành hiện thực, cạnh tranh trên thị trường sầu riêng sẽ ngày càng gay gắt, buộc Việt Nam phải tái cấu trúc chiến lược sản xuất và xuất khẩu, đảm bảo các tiêu chuẩn vệ sinh và chất lượng cao hơn nữa.
Dù đối mặt nhiều rào cản, sầu riêng vẫn là mặt hàng có sức hút lớn với thị trường Trung Quốc. Với nhu cầu tiêu thụ cao, đặc biệt trong dịp lễ hội, nếu kiểm soát tốt chất lượng, sầu riêng Việt Nam vẫn có nhiều cơ hội để phục hồi đà tăng trưởng.
Doanh nghiệp cần đầu tư vào vùng nguyên liệu chuẩn hóa, đẩy mạnh giám sát dư lượng thuốc BVTV, đa dạng hóa thị trường và sản phẩm (sầu riêng đông lạnh, đóng gói tiện lợi…) để thích ứng với yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng quốc tế.
Minh Phương
Phiên bản di động