Vũ khí này chỉ cần một viên đạn có thể phá tường, đục giáp, khiến kẻ thù phải đổi đường tiến quân
Đây là một trong những vũ khí hạng nặng lâu đời và hiệu quả nhất thế giới, được sử dụng xuyên suốt từ Thế chiến II đến các chiến dịch hiện đại ngày nay.
Sức mạnh đến từ đạn .50 BMG
Trong lịch sử vũ khí quân sự hiện đại, khẩu súng máy hạng nặng M2 Browning là một trường hợp đặc biệt hiếm thấy: Ra đời cách đây gần một thế kỷ nhưng đến nay vẫn được nhiều quốc gia tin dùng. Được đưa vào sử dụng chính thức từ năm 1933, M2 là sản phẩm của nhà thiết kế vũ khí John Browning – người có ảnh hưởng lớn đến ngành công nghiệp quốc phòng thế kỷ 20.
Một trong những yếu tố tạo nên danh tiếng cho M2 chính là loại đạn mà nó sử dụng: .50 BMG (12,7x99mm NATO). Đây là dòng đạn có khả năng xuyên phá cực mạnh, được đánh giá là có thể xuyên thủng gạch, thép mỏng, thậm chí lớp giáp nhẹ của các phương tiện bọc thép. Tầm bắn hiệu quả của M2 lên đến 1.800 mét, và tầm xa tối đa hơn 6.800 mét khi bắn vòng cung.
Sự hiện diện của M2 trên chiến trường không chỉ đơn thuần để tiêu diệt mục tiêu, mà còn có giá trị về tâm lý. Các binh sĩ thường nói rằng: “Nếu nó không tiêu diệt được đối phương thì ít nhất cũng khiến kẻ địch phải chùn bước”. Đây là một minh chứng rõ nét cho khả năng áp chế chiến thuật của dòng vũ khí này.
Thiết kế trường tồn và khả năng thích ứng cao
Khẩu M2 có trọng lượng khoảng 38kg (chưa tính chân đế), hoạt động theo cơ chế nạp đạn bằng khí nén và làm mát bằng không khí. Ưu điểm của thiết kế là sự bền bỉ và ổn định. M2 có thể được triển khai trên nhiều phương tiện chiến đấu như xe thiết giáp, tàu chiến, trực thăng, máy bay tấn công mặt đất hoặc bố trí cố định tại các điểm phòng thủ.
Không ít đơn vị quân đội từng ghi nhận việc phát hiện các khẩu M2 từng tham chiến từ thời Thế chiến II vẫn còn sử dụng tốt sau nhiều lần bảo trì. Đây là minh chứng cho độ bền cơ khí và tính hiệu quả của thiết kế nguyên bản.
Trong các cuộc chiến lớn như Thế chiến II, chiến tranh Triều Tiên, chiến tranh Việt Nam, đến các chiến dịch hiện đại tại Iraq, Afghanistan… M2 đều hiện diện. Tại Việt Nam, khẩu súng này thường được lắp trên xe thiết giáp M113, trực thăng UH-1, hoặc các đồn tiền tiêu để trấn áp hỏa lực. Tại Trung Đông, M2 được dùng để tiêu diệt mục tiêu ẩn nấp sau lớp tường đá dày – điều mà nhiều súng trường hiện đại không thể làm được.
Sự cải tiến không ngừng và ứng dụng rộng rãi
Biệt danh “Ma Deuce” được lính Mỹ đặt cho M2 như một cách thể hiện sự kính trọng với loại vũ khí đồng hành nhiều năm. Đến năm 2010, phiên bản nâng cấp M2A1 ra đời với hệ thống thay nòng nhanh (quick-change barrel), giúp rút ngắn thời gian thay thế và cải thiện an toàn khi vận hành. Thay vì mất vài phút và phải đo nhiệt độ bằng tay, người lính giờ chỉ cần vài giây để thay nòng súng một cách an toàn hơn.
Ngoài ra, còn có các biến thể như AN/M2 dùng trên máy bay thời Thế chiến II, hoặc phiên bản dành cho hải quân với lớp phủ chống ăn mòn để sử dụng lâu dài trên tàu.
Trên thế giới, một số loại súng máy hạng nặng khác như Kord 12.7mm của Nga hay QJZ-89 của Trung Quốc cũng được phát triển để cạnh tranh với M2. Tuy nhiên, không dễ để thay thế vị thế của M2 bởi sự phổ biến, kinh nghiệm sử dụng lâu dài và khả năng hoạt động ổn định trong nhiều điều kiện khắc nghiệt – từ rừng nhiệt đới, sa mạc đến vùng núi tuyết lạnh.
Ngoài chiến trường, M2 cũng được nhiều quốc gia sử dụng cho các nhiệm vụ an ninh nội địa như bảo vệ biên giới, chống khủng bố, kiểm soát đám đông có vũ trang hoặc ngăn chặn phương tiện vượt trạm kiểm soát. Một số lực lượng đặc nhiệm còn sử dụng M2 trong các chiến dịch yêu cầu hỏa lực mạnh và độ chính xác cao.