Vũ khí lai tên lửa - drone: Thời gian bay 25 phút, tấn công chính xác ở cự ly 40 km

Thiết kế đột phá: Tên lửa có thể “bay chờ”

Một trong những điểm nhấn công nghệ nổi bật tại triển lãm AUSA 2025 ở Washington D.C. là sự xuất hiện của L-SPIKE 4X, dòng vũ khí chiến thuật mới do Rafael Advanced Defense Systems (Israel) phát triển. Không chỉ là một tên lửa, L-SPIKE 4X là hệ thống “lai” giữa tên lửa và drone tác chiến, mở ra xu hướng hoàn toàn mới trong công nghệ vũ khí tấn công tầm trung.

Khác với những drone tự sát thông thường chỉ mang đầu đạn cố định, L-SPIKE 4X được thiết kế từ đầu để vừa có thể phóng nhanh, vừa có thể “lơ lửng” trên không trung tới 25–30 phút, theo dõi và lựa chọn thời điểm tấn công lý tưởng. Chính vì vậy, giới chuyên môn gọi nó là “Launched Effect” – hiệu ứng phóng kết hợp giữa tên lửa truyền thống và khả năng bay chờ chủ động.

Với trọng lượng chỉ 50 kg (bao gồm canister), L-SPIKE 4X nhỏ gọn hơn nhiều so với các dòng đạn cùng phân khúc, giúp triển khai linh hoạt trên nhiều nền tảng khác nhau: bộ binh, trực thăng, tàu chiến hoặc xe cơ giới. Đây là thế hệ thứ 6 trong họ tên lửa SPIKE nổi tiếng của Rafael – vốn được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu nhờ độ chính xác và khả năng dẫn đường quang điện tử tiên tiến.

Tốc độ 480 km/h, tầm bắn 40 km và trí tuệ nhân tạo hỗ trợ chiến thuật

Điểm ấn tượng nhất của L-SPIKE 4X nằm ở động cơ phản lực cỡ nhỏ (jet propulsion), cho phép đạt vận tốc 480 km/h (Mach 0.4) – nhanh gấp 4 lần các hệ thống loitering munition dùng động cơ điện. Với tốc độ này, nó có thể đánh trúng mục tiêu cách 40 km chỉ trong 5 phút, trong khi các drone chiến thuật khác cần 20–30 phút để bay cùng quãng đường.

Khi chuyển sang chế độ “loitering mode”, tên lửa có thể duy trì vị trí trên không hơn 25 phút, đóng vai trò như một cảm biến bay (aerial sensor) để trinh sát, theo dõi và chờ thời điểm ra đòn. Điều này giúp người vận hành chủ động quyết định thời điểm tấn công, giảm thiểu rủi ro tiêu hao và nâng cao hiệu quả sử dụng.

Về đầu đạn, L-SPIKE 4X có hai biến thể chính:

Tandem HEAT (High Explosive Anti-Tank): đầu đạn kép có khả năng xuyên giáp xe tăng và công trình kiên cố.

Multi-Purpose: linh hoạt hơn, dùng để tiêu diệt mục tiêu mềm như nhân sự, phương tiện cơ động hoặc công trình hạ tầng.

Hệ thống cảm biến quang điện tử (EO) thế hệ mới giúp tên lửa tự động phát hiện, theo dõi và nhận diện mục tiêu di động trong cả điều kiện thiếu sáng hoặc thời tiết xấu. Kích thước nhỏ và dấu vết radar thấp (low signature) giúp tăng khả năng sống sót khi hoạt động trong không phận có phòng thủ dày đặc.

Đặc biệt, chế độ “salvo mode” cho phép phóng đồng loạt đến 4 quả tên lửa chỉ bởi một người điều khiển duy nhất. Nhờ tích hợp AI (trí tuệ nhân tạo), người vận hành có thể giám sát và phối hợp 4 tên lửa cùng lúc, mỗi tên lửa có thể tự định hướng, chia sẻ dữ liệu cảm biến và cập nhật vị trí mục tiêu theo thời gian thực.

Tên lửa thông minh với AI và khả năng tác chiến không cần GPS

AI trên L-SPIKE 4X không chỉ dừng ở việc nhận dạng hình ảnh. Nó hỗ trợ tự động khóa mục tiêu (auto-tracking), phân loại đối tượng (target classification), đồng thời kích hoạt chế độ “man-in-the-loop”, cho phép con người giữ quyền quyết định cuối cùng trước khi khai hỏa – đảm bảo an toàn và giảm sai sót trong môi trường phức tạp.

Trong điều kiện tác chiến điện tử (electronic warfare), L-SPIKE 4X vẫn giữ được tính năng ổn định nhờ liên kết truyền thông được “cứng hóa” (hardened communications), chống gây nhiễu mạnh và hoạt động độc lập không cần GPS (GPS-denied operation). Điều này giúp tên lửa vẫn có thể định vị, theo dõi và tiêu diệt mục tiêu ngay cả khi bị đối phương áp chế tín hiệu.

Về nền tảng triển khai, L-SPIKE 4X tương thích hoàn toàn với các bệ phóng SPIKE NLOS đã có sẵn trên nhiều quốc gia. Nhờ đó, các lực lượng có thể nâng cấp năng lực tác chiến mà không cần đầu tư mới vào hạ tầng hoặc phương tiện phóng.

Khi so sánh với những hệ thống tương đương như Switchblade 600 (Mỹ, tốc độ ~110 km/h) hay Lancet (Nga, 80–110 km/h), L-SPIKE 4X cho thấy hiệu suất vượt trội ở cả tốc độ, khả năng sống sót và độ chính xác. Với khả năng “bay chờ” 25 phút, tốc độ gần 500 km/h, đầu đạn kép tùy biến và AI chiến thuật, L-SPIKE 4X được đánh giá là một trong những thiết kế tên lửa – drone tiên tiến nhất thế giới hiện nay, mở đường cho kỷ nguyên vũ khí tự hành tốc độ cao thế hệ 6.