Việt Nam sở hữu loại quả ‘vàng treo trên cây’ được Lào, Trung Quốc cực kỳ ưa chuộng, thu về 3 triệu USD kể từ đầu năm

Ớt là một trong những loại gia vị được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới, được sử dụng phổ biến trong các món ăn. Vị cay là một phần không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của người dân đa số các nước Châu Á. Những nước nổi tiếng với ăn cay là Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, Buhtan, Hàn Quốc… Ở Trung Quốc, các vùng Hà Nam và Tứ Xuyên sử dụng rất nhiều ớt, gừng và tiêu. Không những thế, màu sắc của ớt còn có thể dùng để trang trí và còn rất nhiều công dụng đối với sức khỏe.

Theo số liệu thống kê sơ bộ của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA), trong 3 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu được 849 tấn ớt, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 3,0 triệu USD, giảm 73% về lượng và kim ngạch giảm 63,3%.

Đứng đầu xuất khẩu là thị trường Lào đạt 451 tấn, chiếm 53,1% thị phần xuất khẩu, theo sau là Trung Quốc và Mỹ.

Đối với Lào, hương vị cay là một phần không thể thiếu trong ẩm thực của người dân nơi đây. Đại diện một doanh nghiệp xuất khẩu ớt cho biết người dân xứ triệu voi ăn cay rất giỏi và ớt khô là gia vị chính trong các món ăn. Ớt được thu gom bên Việt Nam xuất bán sang Trung Quốc, Lào để họ làm ớt chiên giòn, ớt muối chua, ớt sa tế, ớt hầm, ớt luộc… Sức mua mỗi năm mỗi tăng, lượng khách tìm mua ký hợp đồng lâu dài cũng nhiều hơn.

Trung Quốc có diện tích trồng ớt hàng năm khoảng 32 triệu mẫu, sản lượng vượt 66 triệu tấn một năm, cao nhất thế giới. Ngành ớt đóng góp hơn 250 tỷ nhân dân tệ vào kinh tế Trung Quốc, bao gồm cả tươi và sản phẩm chế biến. Ớt là một thành phần không thể thiếu trong ẩm thực của nhiều vùng ở Trung Quốc, đặc biệt là các tỉnh miền nam và tây nam như Tứ Xuyên, Hồ Nam, Vân Nam. Những khu vực này nổi tiếng với các món ăn cay được chế biến đa dạng.

Tuy nhiên, chi phí trồng ớt ở Trung Quốc cao hơn so với nhiều nước. Từ năm 2018, nhập khẩu ớt của nước này bắt đầu vượt kim ngạch xuất khẩu. Kể từ tháng 3/2022, ớt tươi của Việt Nam được chấp thuận xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Theo đó, các lô hàng ớt tươi đều phải được xử lý kiểm dịch bởi các đơn vị chức năng của Việt Nam hoặc do các đơn vị chức năng của Việt Nam ủy quyền, đồng thời phải chú thích rõ các tham số liên quan trong chứng thư kiểm dịch thực vật.

Ngoài Trung Quốc, kể từ tháng 4/2024, lần đầu tiên tỉnh Hòa Bình đã xuất khẩu 7,5 tấn ớt muối chua sang thị trường Hàn Quốc, mở ra cánh cửa tiềm năng về xuất khẩu ớt chế biến thay vì xuất thô như trước.

Theo thống kê kể từ đầu năm 2025 đến nay, giá ớt đầu mùa dao động 40.000 – 45.000 đồng/kg, sau đó tăng dần lên 70.000 đồng. Hiện mỗi kg ớt có giá 72.000 đồng, cao gấp 10 lần cùng kỳ năm ngoái.

Tại một số vùng trồng ớt trọng điểm, với sản lượng khoảng một tấn mỗi sào, người nông dân thu hoạch thành nhiều đợt, bán các giá khác nhau. Bình quân một vụ ớt kéo dài 4-5 tháng, lợi nhuận mỗi sào khoảng 50 triệu đồng.

Việt Nam sở hữu khí hậu nhiệt đới gió mùa, rất phù hợp để canh tác cây ớt quanh năm. Các vùng đất phù sa màu mỡ như Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên hay miền Đông Nam Bộ là những khu vực lý tưởng để trồng ớt với năng suất cao và chất lượng ổn định. Ngoài ra, chi phí đầu tư ban đầu cho cây ớt không quá cao, giúp nông dân dễ dàng tiếp cận mô hình canh tác mà không cần vốn quá lớn. Chỉ sau 3-4 tháng gieo trồng, người nông dân có thể thu hoạch, tạo điều kiện thuận lợi cho việc quay vòng vốn nhanh chóng.