Việt Nam có loại cây tốt ngang “nhân sâm”, tăng cường miễn dịch, phục hồi sức khỏe sau bệnh

Đinh lăng – Cây thuốc nam gắn bó với sức khỏe người Việt

Đinh lăng (Polyscias fruticosa) là loài cây phổ biến tại Việt Nam, thuộc họ Nhân sâm (Araliaceae) và được mệnh danh là “sâm của người nghèo”. Với hình dáng nhỏ gọn, lá xanh hình lông chim, đinh lăng không chỉ làm cảnh mà còn có giá trị cao về y học cổ truyền và ứng dụng đời sống.

Theo lương y Nguyễn Công Đức (Đại học Y Dược TP.HCM), đinh lăng chứa nhiều hoạt chất quý, giúp cải thiện thể lực, hỗ trợ điều trị bệnh và nâng cao sức khỏe tổng thể. Từ lâu, cây đã được người dân sử dụng như một phương thuốc dân gian hiệu quả, dễ tiếp cận và an toàn.

Công dụng nổi bật của đinh lăng đối với sức khỏe

1. Bổ dưỡng như nhân sâm

Cây đinh lăng chứa các hoạt chất như saponin, alcaloid, vitamin C, A, khoáng chất… đem lại nhiều lợi ích:

• Saponin: Tăng cường miễn dịch, hỗ trợ phục hồi cơ thể sau bệnh.
• Alcaloid: Giảm đau, kháng viêm tự nhiên.
• Vitamin và khoáng chất: Cải thiện tuần hoàn máu, tăng trí nhớ, ổn định chức năng cơ thể.

2. Ứng dụng trong các bài thuốc dân gian

Bồi bổ sức khỏe: Rễ đinh lăng phơi khô sắc nước uống giúp chống mệt mỏi.

Hỗ trợ tiêu hóa: Lá non nấu canh giúp ăn ngon, giảm đầy hơi.

Lợi sữa sau sinh: Lá đinh lăng nấu nước hoặc kết hợp thực phẩm giúp tăng tiết sữa tự nhiên (theo báo Sức Khỏe & Đời Sống).

Giảm đau nhức: Dùng lá giã nát, đắp ngoài da lên vùng đau xương khớp.

Lưu ý khi sử dụng đinh lăng

Dù có nhiều công dụng, người dùng cần dùng đúng liều lượng để tránh tác dụng phụ. Rễ khô đinh lăng không nên dùng quá 30g/ngày, tránh gây chóng mặt, buồn nôn. Phụ nữ mang thai và người mẫn cảm nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Bên cạnh giá trị y học, đinh lăng còn có khả năng lọc bụi mịn PM2.5 và cải thiện chất lượng không khí. Theo nghiên cứu từ Viện Sinh thái học Miền Nam (VietnamNet), cây có thể: Hấp thụ bụi mịn nhờ cấu trúc lá rộng; Lọc khí độc như CO2, SO2 qua khí khổng; Tăng độ ẩm, giảm nhiệt độ môi trường, tạo cảm giác mát mẻ dễ chịu.

So với các loại cây phổ biến như lưỡi hổ hay trầu bà, đinh lăng ít tốn công chăm sóc hơn nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả thanh lọc cao, thích hợp trồng trong nhà, văn phòng hoặc ban công.

Hướng dẫn trồng và chăm sóc đinh lăng tại nhà

1. Nhân giống

• Giâm cành: Cách phổ biến nhất. Chọn cành khỏe, dài 15–20cm, cắm vào đất ẩm.
• Gieo hạt: Ít sử dụng do cây phát triển chậm hơn.

2. Điều kiện trồng

• Đất: Tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt.
• Ánh sáng: Cần ánh sáng nhẹ, không chịu nắng gắt.
• Nước tưới: 2–3 lần/tuần, tránh ngập úng.
• Nhiệt độ lý tưởng: 20–30°C.

3. Chăm sóc và thu hoạch

• Bón phân hữu cơ hàng tháng, thường xuyên kiểm tra sâu bệnh.
• Thu hoạch lá non quanh năm, dùng tươi hoặc phơi khô.
• Rễ đinh lăng nên thu sau 3–5 năm, khi hoạt chất đạt mức cao nhất để dùng làm thuốc.

Kết hợp dược liệu và môi trường sống xanh

Đinh lăng không chỉ là loại cây thuốc dễ trồng, dễ chăm sóc mà còn mang lại lợi ích kép: bảo vệ sức khỏe và làm sạch không khí. Trong thời đại ô nhiễm môi trường và thực phẩm thiếu an toàn, đinh lăng ngày càng được ưa chuộng không chỉ ở nông thôn mà cả ở đô thị, văn phòng làm việc.

Việc trồng đinh lăng tại nhà không chỉ giúp chủ động nguồn thảo dược an toàn mà còn tạo không gian sống trong lành hơn – một lựa chọn phù hợp cho mọi gia đình hiện đại.