Vì sao giá vàng liên tục leo thang, chênh với thế giới tới 20 triệu đồng/lượng?

Giá vàng hôm nay 7/9 ghi nhận đà tăng mạnh của cả vàng miếng SJC và vàng nhẫn, liên tiếp lập kỷ lục mới chỉ trong thời gian ngắn. Diễn biến này không chỉ phản ánh tác động từ thị trường quốc tế mà còn cho thấy yếu tố cung – cầu trong nước đang chịu sức ép lớn.

Trên thị trường Hà Nội và TP.HCM, giá vàng SJC tại Tập đoàn Doji giao dịch quanh mức 133,9 – 135,4 triệu đồng/lượng (mua – bán), tăng tới 1 triệu đồng/lượng ở cả hai chiều so với phiên trước. Chênh lệch mua – bán được duy trì ở mức 1,5 triệu đồng.

Đối với vàng nhẫn, sản phẩm nhẫn tròn trơn vàng rồng Thăng Long của Bảo Tín Minh Châu cũng tăng thêm 1 triệu đồng/lượng, lên 127,8 – 130,8 triệu đồng/lượng. Chênh lệch mua – bán giữ ở mức 3 triệu đồng/lượng.

Tính trong tuần, vàng SJC tăng 4,8 triệu đồng/lượng so với cuối tuần trước, trong khi vàng nhẫn còn tăng mạnh hơn, tới 5,2 triệu đồng/lượng. Đáng chú ý, cả hai loại vàng liên tục lập đỉnh mới mỗi ngày, phản ánh tâm lý đổ xô mua vàng tích trữ của người dân.

Ba nguyên nhân chính đẩy giá vàng lập đỉnh

Báo cáo tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8 ngày 6/9, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đoàn Thái Sơn chỉ ra ba yếu tố then chốt khiến giá vàng trong nước tăng mạnh, đạt đỉnh 135 triệu đồng/lượng, tương đương mức tăng gần 10 triệu đồng chỉ trong hai tuần.

Thứ nhất, giá vàng thế giới leo thang lên mốc 3.500 USD/ounce. Khi quy đổi, mức này khiến giá vàng trong nước tăng hơn 3 triệu đồng/lượng chỉ trong một tuần.

Thứ hai, tâm lý kỳ vọng giá vàng tiếp tục phá đỉnh lan rộng trên thị trường, cộng hưởng cùng truyền thông, đã thúc đẩy nhu cầu mua vàng tích trữ.

Thứ ba, nguồn cung trong nước tạm thời khan hiếm do NHNN dừng bán vàng miếng SJC ra thị trường để chuẩn bị áp dụng cơ chế quản lý mới theo Nghị định 232, có hiệu lực từ 10/10/2025. Khi triển khai, nghị định này cho phép một số ngân hàng và doanh nghiệp đủ điều kiện nhập khẩu, sản xuất vàng miếng, kỳ vọng thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới từ mức 20 triệu đồng/lượng hiện tại xuống chỉ còn 4-5 triệu đồng/lượng.

Chính phủ yêu cầu kiểm soát chặt thị trường vàng

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đánh giá diễn biến giá vàng tăng mạnh là “rất đáng chú ý”, yêu cầu các cơ quan chức năng vào cuộc ngăn chặn tình trạng thao túng, găm hàng, đội giá.

Phó Thống đốc Đoàn Thái Sơn khẳng định NHNN sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an và Thanh tra Chính phủ để thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại lớn trong lĩnh vực kinh doanh vàng, xử lý nghiêm nếu phát hiện vi phạm. “Quan trọng nhất là phải nhanh chóng triển khai cơ chế quản lý vàng mới mà Chính phủ đã thông qua”, ông nhấn mạnh.

Cũng tại họp báo Chính phủ, Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà cho biết NHNN đang hoàn thiện văn bản hướng dẫn thi hành Nghị định 232 theo hướng minh bạch, giảm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp. Đồng thời, NHNN sẽ theo dõi sát diễn biến trong và ngoài nước để điều chỉnh chính sách phù hợp, nhằm kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.

Giới phân tích cho rằng việc triển khai cơ chế quản lý vàng mới sẽ giúp thị trường minh bạch và cạnh tranh hơn. Khi nguồn cung vàng miếng được mở rộng nhờ nhập khẩu và sản xuất, áp lực khan hiếm sẽ giảm, kéo chênh lệch giá trong nước – thế giới xuống mức hợp lý.

Ngoài ra, các biện pháp mạnh tay trong thanh tra, giám sát thị trường vàng sẽ góp phần ngăn chặn tình trạng đầu cơ, thao túng giá, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và người dân.

Trong bối cảnh lạm phát cơ bản tại Việt Nam duy trì trên 3% trong nhiều tháng và giá năng lượng toàn cầu biến động, việc kiểm soát thị trường vàng không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn liên quan trực tiếp đến ổn định vĩ mô và tâm lý xã hội.