Vì sao các ngân hàng "lạnh lùng" từ chối hồ sơ chỉ vì một khoản nợ quá hạn?

Nợ xấu là gì và được xác định như thế nào?

Nợ xấu là khoản vay không được thanh toán đúng hạn theo hợp đồng tín dụng đã ký giữa người vay và tổ chức cho vay. Tại Việt Nam, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, nợ xấu thường được hiểu là khoản nợ quá hạn từ 91 ngày trở lên, hoặc những khoản nợ được đánh giá có khả năng mất vốn. Tuy nhiên, trên thực tế, ngay cả các khoản nợ quá hạn từ 10 đến dưới 90 ngày cũng đã được xếp vào nhóm có rủi ro cao (nhóm 2 hoặc nhóm 3), ảnh hưởng tiêu cực đến lịch sử tín dụng của người vay.

Ngân hàng và các tổ chức tín dụng sử dụng hệ thống thông tin tín dụng quốc gia (CIC) để theo dõi lịch sử vay vốn của cá nhân. Mọi hành vi trễ hạn, không trả đúng kỳ hoặc vi phạm hợp đồng tín dụng đều được ghi nhận và ảnh hưởng đến khả năng vay vốn sau này. Thời gian lưu trữ thông tin xấu trên CIC có thể kéo dài từ 3 đến 5 năm, ngay cả khi khoản nợ đã được tất toán sau đó.

Một lần trễ hạn có thể ảnh hưởng lâu dài

Nhiều người vay có tâm lý chủ quan, nghĩ rằng chậm trả một vài ngày không đáng kể. Tuy nhiên, trong hệ thống chấm điểm tín dụng, mỗi lần trễ hạn đều bị coi là tín hiệu rủi ro. Khi bạn nộp hồ sơ vay mới, các ngân hàng sẽ tra cứu CIC và cân nhắc dựa trên điểm tín dụng cũng như lịch sử thanh toán trước đó. Nếu bạn từng có khoản nợ bị quá hạn, kể cả chỉ một lần duy nhất, hồ sơ vay có thể bị từ chối, hoặc bạn sẽ phải chịu lãi suất cao hơn và điều kiện vay khắt khe hơn.

Không chỉ ảnh hưởng đến khoản vay cá nhân, việc bị ghi nhận nợ xấu còn có thể gây khó khăn khi bạn đứng tên vay hộ người thân, mở thẻ tín dụng mới, hoặc thực hiện các giao dịch tài chính yêu cầu uy tín tín dụng như thuê mua ô tô, mua nhà trả góp.

Cách phòng tránh nợ xấu và giữ uy tín tín dụng cá nhân

Để tránh rơi vào nhóm nợ xấu, điều quan trọng nhất là quản lý tốt lịch thanh toán. Bạn nên ghi nhớ hoặc đặt nhắc nhở về các kỳ hạn trả nợ, ưu tiên thanh toán đúng hạn cho dù chỉ là khoản nhỏ. Việc trả chậm một vài ngày có thể bị phạt phí và ghi nhận vào hệ thống tín dụng.

Nếu gặp khó khăn tài chính bất ngờ, đừng im lặng. Hãy chủ động liên hệ với tổ chức cho vay để đề nghị được giãn nợ hoặc cơ cấu lại thời gian trả nợ. Nhiều ngân hàng hiện nay có chính sách hỗ trợ khách hàng trong trường hợp đặc biệt, miễn là người vay hợp tác minh bạch và chủ động.

Ngoài ra, bạn có thể tự kiểm tra lịch sử tín dụng của mình bằng cách đăng ký tài khoản trên cổng thông tin của CIC (cic.gov.vn) để theo dõi điểm tín dụng, phát hiện sớm các khoản nợ chưa thanh toán hoặc thông tin sai sót, từ đó có biện pháp xử lý kịp thời.

Giữ lịch sử tín dụng sạch là một phần của tài chính thông minh

Tín dụng cá nhân không chỉ là việc vay vốn trong hiện tại mà còn là sự chuẩn bị cho các cơ hội tài chính trong tương lai. Một lịch sử tín dụng tốt giúp bạn dễ dàng tiếp cận các dịch vụ tài chính, hưởng lãi suất ưu đãi và điều kiện vay linh hoạt hơn. Ngược lại, một sai sót nhỏ nếu để thành nợ xấu có thể làm giảm đáng kể khả năng tài chính cá nhân trong nhiều năm tới.

Vì vậy, hãy coi uy tín tín dụng như một tài sản vô hình mà bạn cần gìn giữ. Sự cẩn trọng trong từng khoản vay, trách nhiệm với lịch trả nợ và ý thức minh bạch trong tài chính cá nhân chính là nền tảng để xây dựng sự ổn định và chủ động cho mọi kế hoạch tương lai.