Vay mua hàng trả góp: ‘0% lãi suất’ - chiêu tiếp thị hay bẫy tiêu dùng?

Không phải cứ 0% là không mất thêm tiền

Ngày càng nhiều người lựa chọn hình thức vay tiêu dùng để mua sắm, từ điện thoại, đồ gia dụng cho đến xe máy, máy tính. Sự tiện lợi của việc “mua trước, trả sau” kèm theo lời quảng cáo “lãi suất 0%” khiến hình thức này trở nên phổ biến, đặc biệt vào các dịp khuyến mãi. Tuy nhiên, không ít khách hàng sau khi ký hợp đồng mới nhận ra tổng chi phí phải trả cao hơn dự kiến.

Trên thực tế, lãi suất 0% thường chỉ áp dụng cho phần lãi vay, trong khi khách hàng vẫn phải thanh toán thêm nhiều loại phí khác như phí hồ sơ, phí bảo hiểm khoản vay, hoặc phí dịch vụ trả góp. Những chi phí này không được gọi là “lãi suất”, nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến số tiền phải trả mỗi tháng. Vì vậy, nếu chỉ dựa vào con số “0%” mà không đọc kỹ hợp đồng, người tiêu dùng rất dễ hiểu nhầm và cho rằng đây là hình thức vay không mất chi phí.

Hiểu rõ cách tính và tổng chi phí khoản vay

Ngoài các khoản phí đi kèm, một yếu tố khác người vay cần lưu ý là cách tính lãi suất. Có hai phương pháp phổ biến: tính theo dư nợ gốc và tính theo dư nợ giảm dần. Với cùng một mức lãi suất danh nghĩa, số tiền thực tế phải trả sẽ khác nhau đáng kể tùy theo cách tính được áp dụng.

Ví dụ, với khoản vay 50 triệu đồng trong 12 tháng, nếu lãi suất được tính theo dư nợ gốc, người vay có thể phải trả gần 9 triệu đồng tiền lãi. Nhưng nếu áp dụng phương pháp tính theo dư nợ giảm dần, tổng số tiền lãi có thể chỉ vào khoảng 5 triệu đồng. Sự chênh lệch này cho thấy việc nắm rõ cách tính lãi là rất quan trọng để người vay có thể đánh giá chính xác chi phí thực sự của khoản vay.

Khi ký hợp đồng trả góp, người tiêu dùng nên yêu cầu bên cung cấp dịch vụ cung cấp bảng chi tiết trả nợ theo tháng, trong đó thể hiện rõ số tiền gốc, lãi và các khoản phí phát sinh. Nếu không rõ về bất kỳ điều khoản nào, cần hỏi lại để được giải thích cụ thể trước khi ký.

Chủ động kiểm tra, tránh rủi ro không đáng có

Việc vay trả góp giúp nhiều người tiếp cận sản phẩm và dịch vụ một cách linh hoạt hơn, nhưng cũng đòi hỏi sự chủ động trong việc tìm hiểu và so sánh. Đừng chỉ dựa vào quảng cáo, mà hãy dành thời gian đọc kỹ hợp đồng, đặc biệt là phần điều kiện vay, các khoản phí, lịch thanh toán và mức phạt nếu trả chậm hoặc tất toán sớm.

Đối với các khoản vay qua công ty tài chính liên kết với cửa hàng, người vay cần kiểm tra kỹ thông tin về đơn vị cho vay, phương thức liên hệ và cách hỗ trợ nếu có tranh chấp xảy ra. Ngoài ra, nên cân nhắc khả năng tài chính cá nhân trước khi cam kết một khoản trả góp dài hạn, để tránh tạo áp lực cho các chi tiêu thiết yếu khác trong cuộc sống.

Sử dụng tín dụng tiêu dùng là một công cụ tài chính hữu ích nếu được hiểu và áp dụng đúng cách. Việc tìm hiểu kỹ các điều khoản, đặc biệt là các chi phí ẩn đằng sau con số “0% lãi suất”, không chỉ giúp bảo vệ túi tiền, mà còn góp phần xây dựng thói quen tài chính cẩn trọng và minh bạch.