Ứng dụng hiệu quả CAPEX trong phân tích và định giá cổ phiếu

CAPEX là thuật ngữ được sử dụng khá nhiều trong phân tích, định giá cổ phiếu. Vậy CAPEX là gì? Ý nghĩa của chỉ số CAPEX và cách xác định như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ về CAPEX và ứng dụng để phân tích định giá cổ phiếu hiệu quả nhất.

CAPEX là gì?

CAPEX (Capital Expenditure) là khái niệm nói về các khoản chi phí đầu tư vào tài sản cố định như nhà máy, máy móc, thiết bị… của doanh nghiệp. Các khoản đầu tư CAPEX có thể là mua sắm tài sản cố định mới để mở rộng quy mô sản xuất, sửa chữa tài sản cố định hư hỏng hiện có và nâng cấp hiệu suất hoạt động của tài sản cố định. CAPEX được coi là một chỉ số quan trọng, phản ánh dòng tiền đầu tư tài sản cố định của doanh nghiệp.

Ứng dụng hiệu quả CAPEX trong phân tích và định giá cổ phiếu

Hình minh họa (nguồn internet)

Đặc điểm của CAPEX

Các khoản phí CAPEX cần được vốn hóa, phân bổ theo thời gian sử dụng dự kiến của một loại tài sản cố định. Trường hợp CAPEX được sử dụng để duy trì hoạt động, doanh nghiệp cần khấu trừ hoàn toàn trong năm phát sinh.

Các khoản đầu tư chi phí vốn thường có giá trị lớn hoặc ở quy mô lớn hoặc cả hai. Những tài sản này sẽ được sử dụng trong nhiều năm và có thể trở thành tài sản cố định.

Chi phí vốn là đầu tư dài hạn, không thể thu hồi ngay lập tức mà cần thời gian hoạt động. Khi chi phí vốn giảm, tài sản cố định sẽ mất đi một phần giá trị của nó sau mỗi kỳ kế toán.

CAPEX sẽ phải xác định và ghi nhận ở các mục khác nhau, tùy từng loại tài sản. Ví dụ như: Chi phí mua bất động sản, chi phí đầu tư máy móc, thiết bị, nhà xưởng…

Tùy từng lĩnh vực hoạt động mà giá trị của CAPEX sẽ khác nhau. Ví dụ như: Sản xuất, khai khoáng, nông nghiệp… Trong đó, ngành viễn thông, khai thác dầu mỏ và sản xuất sẽ có chỉ số CAPEX cao nhất.

Cách tính CAPEX

CAPEX = Tiền chi để mua sắm, xây dựng tài sản cố định – Tiền thu từ thanh lý, nhượng bán tài sản cố định

CAPEX = Tiền chi để mua sắm, xây dựng tài sản cố định – Tiền thu từ thanh lý, nhượng bán tài sản cố định

CAPEX của một doanh nghiệp bao gồm:

Mua sắm tài sản cố định mới, đôi khi đó có thể là tài sản vô hình;

Sửa chữa tài sản cố định hiện có để kéo dài thời gian sử dụng hữu ích của tài sản;

Nâng cấp tài sản cố định để tăng hiệu suất hoạt động…

CAPEX được thể hiện ở mục Dòng tiền từ hoạt động đầu tư trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ của doanh nghiệp.

Ví dụ: Năm 2021, Doanh nghiệp B chi 63 tỷ đồng để mua sắm, xây dựng tài sản cố định và không có khoản thu từ thanh lý. Như vậy, CapEx = 63 - 0 = 63 tỷ đồng. Khoản chi này đã giảm đáng kể 63% so với cùng kỳ (107 tỷ đồng).

CAPEX bao nhiêu là tốt?

Việc đánh giá CAPEX bao nhiêu là tốt cần được đánh giá tương quan với những yếu tố sau:

Giai đoạn phát triển của doanh nghiệp: Thông thường, doanh nghiệp đang trong giai đoạn đầu tư mới hoặc mở rộng quy mô dự án sẽ cần dòng tiền lớn phục vụ cho xây dựng, mua sắm mới hoặc nâng cấp nhà xưởng, máy móc. Nếu doanh nghiệp đang trong giai đoạn sản xuất ổn định thì chủ yếu sẽ chi tiền để sửa chữa tài sản cố định.

Năng lực tài chính: việc đánh giá tương quan kế hoạch đầu tư CAPEX kết hợp với năng lực tài chính của doanh nghiệp giúp nhà đầu tư đánh gí được tính khả thi của dự án. Một số dự án có thể bị đứt gãy khi khả năng tài chính không đủ để chi trả cho CAPEX khi dự án đang thực hiện dang dở.

Biên lợi nhuận gộp (gross margin): đối với những doanh nghiệp sản xuất không thể thiếu việc tái đầu tư vào CAPEX. Nâng cấp quy mô sản xuất, cải thiện hiệu quả máy móc không chỉ là để gia tăng sản lượng hàng hóa mà còn là để cải thiện biên lợi nhuận gộp. Nếu cứ đầu tư liên tục vào CAPEX mà biên lợi nhuận gộp không được cải thiện thì việc đầu tư không có hiệu quả, thậm chí còn bào mòn lợi nhuận và tiền mặt của doanh nghiệp.

Lợi nhuận sau thuế: Theo Warren Buffett những doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh dài hạn thường chỉ cần sử dụng một phần nhỏ lợi nhuận hàng năm cho hoạt động đầu tư tài sản cố định (CAPEX) để duy trì vị thế và hoạt động kinh doanh của mình so với những đối thủ cạnh tranh khác.

CAPEX thường được so sánh với lợi nhuận sau thuế bằng cách tính tổng CAPEX mà doanh nghiệp đã sử dụng trong khoảng thời gian 7 – 10 năm, và so sánh với tổng lợi nhuận sau thuế trong cùng khoảng thời gian đó.

Nếu:

Tổng CAPEX < 50% Lợi nhuận sau thuế: đây là 1 dấu hiệu tốt cho thấy doanh nghiệp có thể có lợi thế cạnh tranh.

Còn nếu con số này < 25%, đây là 1 doanh nghiệp tuyệt vời với lợi thế cạnh tranh lớn. Nhà đầu có thể cân nhắc đầu tư.

Ngoài ra, chúng tôi cũng xin giới thiệu tới độc giả các thông tin mà nhiều người quan tâm trong lĩnh vực Kinh tế - Chứng khoán được liên tục cập nhật như: #Nhận định chứng khoán #Bản tin chứng khoán #chứng khoán phái sinh #Cổ phiếu tâm điểm #đại hội cổ đông #chia cổ tức #phát hành cổ phiếu #bản tin bất động sản #Bản tin tài chính ngân hàng. Kính mời độc giả đón đọc.