Từ tích tụ ruộng đất đến doanh thu hàng tỷ đồng/năm, nông dân Thanh Hóa đang viết nên câu chuyện làm giàu mới lạ
Mô hình này đang mở ra hướng đi mới cho nông dân Thanh Hóa về nông nghiệp sạch, công nghệ cao và phát triển bền vững.
Từ những thửa ruộng manh mún đến vùng dưa kim hoàng hậu 6 ha
Từ vùng đất trồng lúa kém hiệu quả, những nông dân xã Thiệu Hóa (Thanh Hóa) nay đã quen với quy trình canh tác hiện đại trong nhà màng. Điểm khởi đầu của hành trình này là Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thiệu Hưng (HTX nông nghiệp Thiệu Hưng) – đơn vị tiên phong trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng và ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp.
Năm 2020, HTX Thiệu Hưng bắt đầu tích tụ 2 ha đất nông nghiệp, chuyển đổi sang trồng dưa kim hoàng hậu trong nhà màng. Việc vận động người dân góp đất ban đầu gặp không ít khó khăn vì tâm lý “bám đất, giữ đất”. Phải mất gần một năm, HTX mới tích tụ được diện tích cần thiết để triển khai mô hình. Tổng vốn đầu tư ban đầu 10 tỷ đồng được sử dụng để xây dựng nhà màng, lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt tự động của Israel, hạ tầng tiêu thoát nước và khu sơ chế sau thu hoạch.
Năm 2022, sản phẩm dưa kim hoàng hậu và dưa chuột baby của HTX đạt chứng nhận OCOP 4 sao, mở rộng thị trường tiêu thụ ra Hà Nội, TP.HCM và nhiều tỉnh miền Tây. Theo kỹ thuật viên Hà Văn Tình, HTX lựa chọn trồng trong giá thể thay vì đất tự nhiên để kiểm soát tốt dinh dưỡng và hạn chế sâu bệnh. Mỗi vụ, HTX phải chi khoảng 150 triệu đồng cho giá thể, song đổi lại là chất lượng quả đồng đều, giòn và ngọt thanh.
HTX ưu tiên sử dụng phân bón hữu cơ sinh học chế biến từ đạm cá, đạm tôm, chi phí cao hơn phân vô cơ khoảng 13 triệu đồng/1.000 m², nhưng đem lại chất lượng nông sản vượt trội và đạt tiêu chuẩn VietGAP.
“Mặc dù đầu tư kỹ thuật cao, chi phí ban đầu lớn, nhưng sản xuất trong nhà màng tiết kiệm được nhân công, chủ động nguồn nước, cho phép sản xuất quanh năm và năng suất cao hơn 1,5 lần so với truyền thống”, ông Lê Văn Hoàn, kiểm soát viên HTX cho biết.
Hiện mô hình đã mở rộng lên 6,1 ha, sản xuất ổn định, mỗi năm thu hoạch 180 tấn dưa kim hoàng hậu, giá bán 30.000 đồng/kg, mang lại doanh thu từ 1,5 – 1,7 tỷ đồng/năm sau khi trừ chi phí. HTX còn tạo việc làm thường xuyên cho 15 lao động địa phương, mức lương 200.000 đồng/ngày, góp phần nâng cao thu nhập và đời sống cho nông dân.
Hướng đi mới cho nông dân: từ “cánh đồng nhỏ” đến nông nghiệp thông minh
Thanh Hóa là tỉnh đầu tiên trong cả nước ban hành Nghị quyết chuyên đề (năm 2019) về tích tụ, tập trung đất đai để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao. Chính sách này mở ra cơ hội để các hợp tác xã như Thiệu Hưng ứng dụng khoa học – công nghệ, cơ giới hóa và chuyển đổi số trong sản xuất, thay đổi tư duy “làm nhỏ, ăn chắc” vốn tồn tại lâu đời ở nông thôn.
Trước năm 2019, người dân thị trấn Thiệu Hóa (nay là xã Thiệu Hóa) chỉ quen với canh tác lúa truyền thống. Nhà màng, nhà lưới hay công nghệ tưới tự động còn là khái niệm xa lạ. Chính HTX Thiệu Hưng là cầu nối liên kết nông dân với Trung tâm Nông nghiệp Công nghệ cao Lam Sơn (thuộc Công ty CP Mía đường Lam Sơn), mở lớp chuyển giao kỹ thuật trồng dưa vàng, hướng dẫn canh tác sạch, quản lý sâu bệnh và kiểm soát môi trường trồng.
Năm 2024, HTX tiếp tục mở rộng 1.700 m² để trồng thử nghiệm 150 gốc nho sữa Hàn Quốc, nhập khẩu giống gốc từ Hàn Quốc với giá 400.000 đồng/gốc. Dù mới ở giai đoạn chăm dưỡng, nhưng kết quả ban đầu cho thấy sự thích nghi tốt của giống mới, mở ra triển vọng đa dạng hóa cây trồng, nâng cao giá trị sử dụng đất.
Theo ông Lê Cao Quý, Trưởng phòng Kinh tế – UBND xã Thiệu Hóa, mô hình của HTX Thiệu Hưng đang chứng minh rằng chuyển đổi cây trồng gắn với công nghệ cao là hướng đi tất yếu của nông dân thời đại mới. Trong giai đoạn 2025–2026, xã dự kiến chuyển đổi thêm 20 ha đất nông nghiệp sang sản xuất trong nhà màng, mở rộng vùng trồng đạt chuẩn VietGAP, nâng cao giá trị và thương hiệu cho sản phẩm dưa kim hoàng hậu Thiệu Hóa.
Sự thành công của HTX Thiệu Hưng không chỉ giúp nông dân tăng thu nhập mà còn thay đổi tư duy sản xuất – từ manh mún sang liên kết, từ “nông dân truyền thống” sang “nông dân công nghệ cao”, góp phần quan trọng đưa nông nghiệp Thanh Hóa bước vào kỷ nguyên mới – nông nghiệp thông minh, bền vững và hội nhập.