Từ nắng và gió, nông dân Gia Lai sáng tạo ra món "tinh túy" mới, vừa có thương hiệu nổi tiếng, vừa có tiền trong tay
Mô hình mới này đã giúp nông dân Gia Lai làm giàu, xây dựng thương hiệu OCOP và mở rộng thị trường nhờ hương vị đặc trưng và nguyên liệu bản địa.
Từ vùng đất nắng gió đến thương hiệu OCOP đặc sắc
Huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai, nổi bật với đặc điểm khí hậu nắng nóng quanh năm – điều kiện tự nhiên tưởng như khắc nghiệt nhưng lại góp phần tạo nên một đặc sản nức tiếng: bò một nắng. Với đàn bò lên đến khoảng 70.000 con, chủ yếu là bò cỏ được nông dân địa phương chăn thả tự nhiên, Krông Pa không chỉ là vựa bò lớn nhất tỉnh mà còn là cái nôi sản sinh ra hàng chục sản phẩm OCOP mang hương vị đặc trưng Tây Nguyên.

Tính đến nay, huyện đã có 42 sản phẩm OCOP, trong đó có 33 sản phẩm được chế biến từ thịt bò như: bò một nắng, khô bò sợi, bò khô miếng, sườn bò một nắng, gàu bò một nắng, bê cuộn hấp sẵn, bò gác bếp… Các sản phẩm không chỉ phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong tỉnh mà còn lan tỏa ra thị trường các tỉnh, thành phố lớn nhờ việc kết hợp giữa nguyên liệu bản địa và kỹ thuật chế biến truyền thống.
Nông dân khởi nghiệp từ căn bếp – Những câu chuyện đổi đời từ bò một nắng
Năm 2008, ông Ngô Đức Mạo (tổ 1, thị trấn Phú Túc) – một người dân địa phương đã tình cờ thưởng thức món bò khô của người Jrai. Nhận thấy tiềm năng thương mại từ món ăn này, ông bắt đầu thử nghiệm chế biến món bò một nắng để làm quà biếu. Không ngờ, sản phẩm được đón nhận nồng nhiệt, là tiền đề để ông thành lập thương hiệu bò một nắng Ama Châu.
Chia sẻ về bí quyết tạo nên hương vị đặc trưng, ông Mạo nhấn mạnh: “Chỉ dùng thịt bò cỏ được chăn thả tự nhiên, chọn phần đùi sau hoặc thăn, lọc sạch gân, thái miếng to vừa bàn tay. Gia vị gồm bột nêm, tỏi, sả, ớt được ướp trong 1 giờ, sau đó đem phơi nắng 3-4 giờ để lớp thịt se lại, bên trong vẫn mềm, ngọt, không bị khô xác.”
Không chỉ dừng lại ở một sản phẩm, gia đình ông Mạo hiện có 3 sản phẩm OCOP 3 sao, gồm bò một nắng, ba chỉ heo một nắng và gàu bò một nắng. Mỗi năm, cơ sở của ông cung cấp ra thị trường hơn 2 tấn bò một nắng, cùng hàng tấn sản phẩm khác. Đặc biệt, ông còn phối hợp với các cơ sở giết mổ để đảm bảo đầu vào 100% là thịt bò cỏ – một yếu tố quan trọng để giữ chất lượng.
Một gia đình nông dân khác là bà Võ Thị Thạch (thôn Huy Hoàng, xã Ia Rsươm) cũng ghi dấu ấn với 8 sản phẩm OCOP 3 sao như bò khô miếng một nắng, heo một nắng, măng le rừng… Bà đầu tư vào kho đông lạnh, máy móc chế biến và giàn phơi để đảm bảo sản phẩm luôn đạt tiêu chuẩn vệ sinh, giữ được vị ngon nguyên bản. “Từ khi được chứng nhận OCOP, sản lượng sản phẩm bán ra thị trường của gia đình tôi tăng 30-50% mỗi năm”, bà Thạch chia sẻ.
Nâng chất nông sản địa phương – Hướng đi bền vững cho nông dân
Theo ông Võ Ngọc Châu, Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Krông Pa, địa phương đã và đang đẩy mạnh nhiều hoạt động hỗ trợ nông dân và các chủ thể OCOP. Huyện thường xuyên tổ chức tập huấn về ý tưởng sản phẩm, kỹ thuật chế biến, thiết kế bao bì, nhãn hiệu; hỗ trợ xây dựng hồ sơ pháp lý, quảng bá trên sàn thương mại điện tử, hội chợ nông sản và xúc tiến thương mại tại các sự kiện lớn.
Điểm đáng chú ý là các hộ dân được hướng dẫn cách lựa chọn nguyên liệu đầu vào chất lượng, đầu tư thiết bị bảo quản và chế biến theo chuẩn an toàn thực phẩm. Đây là điều kiện tiên quyết để nâng tầm các sản phẩm OCOP từ mức 3 sao lên 4 sao, 5 sao trong thời gian tới.
Ngoài ra, Krông Pa còn chú trọng bảo tồn và khai thác tri thức bản địa như món muối kiến vàng, loại gia vị đặc trưng không thể thiếu khi thưởng thức thịt một nắng. Món chấm này được chế biến từ kiến vàng và trứng kiến rang chín, giã với muối, bột nêm và ớt tươi, tạo nên vị chua béo cay hài hòa.