Từ đam mê lạ, người nông dân TP.HCM thành công trồng giống cây giá hàng chục triệu/gốc, doanh thu hiện nay cao ngất ngưởng
Sau 5 năm thử nghiệm, nông dân TP.HCM đã trồng thành công giống cây từ Trung Đông, mang về doanh thu hơn 500 triệu đồng mỗi năm.
Từ niềm đam mê cây độc lạ đến mô hình kinh tế hiệu quả
Sau 5 năm gắn bó với cây chà là, anh Lê Văn Thuận, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Bình Dương (ấp Cà Na, xã Phú Giáo, TP.HCM), đã biến đam mê sưu tầm giống cây độc lạ thành mô hình kinh tế hiệu quả. Hiện anh sở hữu hơn 1.250 gốc chà là nhập từ Trung Đông, với tổng giá trị đầu tư hàng tỷ đồng và doanh thu mỗi năm hơn 500 triệu đồng.
Anh Thuận bắt đầu ý tưởng này từ năm 2018, trong chuyến đi Thái Lan và Trung Đông. Tại đây, anh nhận thấy cây chà là có khả năng thích nghi tốt với khí hậu khô nóng, thậm chí còn được trồng thành công tại Thái Lan – quốc gia có điều kiện thổ nhưỡng tương đồng với Việt Nam. Nhận thấy tiềm năng, anh mua bốn cây giống về trồng thử và nhận thấy cây sinh trưởng mạnh, cho quả tốt trên vùng đất Phú Giáo.
Từ kết quả khả quan, anh quyết định đầu tư mở rộng diện tích. Thời điểm đó, nông dân Việt Nam trồng chà là rất hiếm, cây giống khan hiếm và giá cao – mỗi cây từ 4 đến 20 triệu đồng. Dù vậy, anh vẫn kiên trì sưu tầm từng cây một, đến nay đã hình thành vườn chà là quy mô lớn nhất khu vực. Vườn có cây 10 năm tuổi xen lẫn những cây 5 năm tuổi, hầu hết đều đang cho trái ổn định.
Khác với nhiều loại cây ăn trái khác, chà là có thể trồng xen trong vườn, không đòi hỏi nhiều nước và vẫn phát triển tốt ở đất khô, miễn có ánh nắng. Nhờ đặc tính này, anh Thuận tận dụng khoảng trống quanh rẫy để trồng chà là, vừa làm cây bóng mát, vừa tăng giá trị kinh tế.
Theo anh, chà là được tách từ cây mẹ sau 2 năm, trồng thêm một năm là có thể bói quả. Cây có khả năng chịu hạn cao, ít sâu bệnh, chỉ cần chú ý phòng trừ đuông ăn đọt như với cây dừa. Công chăm sóc ít: 3–10 ngày tưới nước một lần, mỗi năm bón phân ba đợt, trung bình 5kg/gốc giai đoạn cho trái. Bên cạnh đó, người trồng cần thụ phấn nhân tạo và bọc quả để đạt năng suất và chất lượng cao, hạn chế côn trùng gây hại.
Mỗi vụ, giống chà là vàng cho thu hoạch một lần, còn chà là đỏ cho hai vụ. Từ khi đậu trái đến thu hoạch mất khoảng 150 ngày.
Hướng phát triển của nông dân trẻ
Theo tính toán của anh Thuận, cây chà là bắt đầu cho năng suất cao từ năm thứ 5 đến năm thứ 20. Mỗi cây thời kỳ ổn định cho trung bình 100kg trái/năm, với giá bán tại vườn khoảng 50.000 đồng/kg, đem lại doanh thu khoảng 5 triệu đồng/cây mỗi năm. Với mật độ trồng 270–300 cây/ha, người trồng có thể thu từ 750 triệu đến 1 tỷ đồng/năm, lợi nhuận sau chi phí đạt hơn 500 triệu đồng/ha.
Vòng đời cây chà là kéo dài 70–80 năm, thời kỳ cho trái mạnh nhất khoảng 25 năm. Đặc biệt, sau 2 năm trồng, cây sẽ tự ra cây con; mỗi cây con có giá bán 1,2–1,5 triệu đồng. Từ năm thứ 5 trở đi, một cây cái có thể cho 2–3 cây con, mang lại giá trị đáng kể ngoài thu nhập từ trái.
Cây chà là được xem là giải pháp cây trồng mới cho nông dân đô thị, đặc biệt ở những vùng đất cao, khô, ít nước tưới. Mô hình của anh Thuận đang được nhân rộng sang các xã lân cận như Phú Giáo, Phước Thành (TP.HCM), với kỳ vọng hình thành vùng chuyên canh chà là đầu tiên tại khu vực phía Nam.
Hiện nay, anh Thuận cùng Hợp tác xã Bình Dương đang hỗ trợ kỹ thuật, chia sẻ giống và hướng dẫn quy trình canh tác cho nhiều nông dân trẻ khởi nghiệp nông nghiệp hiện đại. Mục tiêu trong thời gian tới là xây dựng thương hiệu “Chà là Phú Giáo”, hướng tới tiêu chuẩn VietGAP, phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.