Trung Quốc tăng tốc trong cuộc đua Mặt Trăng, Mỹ có nguy cơ về nhì

Mỹ đặt kế hoạch Artemis, nhưng vấp thách thức về công nghệ

Theo tạp chí Space, NASA đang tập trung toàn lực cho chương trình Artemis, dự án được xem là chìa khóa giúp Mỹ khẳng định vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực hàng không vũ trụ. Cụ thể, nhiệm vụ Artemis 2 dự kiến sẽ đưa phi hành gia bay vòng quanh Mặt Trăng và quay về Trái Đất vào đầu năm 2026. Tiếp đó, Artemis 3, nhiệm vụ được mong chờ nhất, sẽ thực hiện mục tiêu hạ cánh có người lái xuống bề mặt Mặt Trăng, dự kiến vào năm 2027.

Tuy nhiên, kế hoạch tưởng chừng chắc chắn này lại đối mặt nhiều rủi ro. Một trong những trở ngại lớn nhất nằm ở tên lửa Starship của SpaceX, vốn được chọn làm tàu đổ bộ cho Artemis 3. Để hoàn thành nhiệm vụ, Starship cần thực hiện hàng loạt chuyến tiếp nhiên liệu ngoài không gian – một công nghệ chưa từng được chứng minh thành công ở quy mô này. Sự phụ thuộc quá lớn vào tiến độ của SpaceX khiến nhiều chuyên gia lo ngại NASA có thể bị chậm trễ.

Tại phiên điều trần trước Ủy ban Thương mại Thượng viện Mỹ, các chuyên gia hàng không vũ trụ cảnh báo rằng tốc độ phát triển hiện tại không đảm bảo Mỹ duy trì vị thế tiên phong. Mike Gold, Chủ tịch không gian dân sự và quốc tế của Redwire, nhấn mạnh: “Nếu Trung Quốc hạ cánh lên Mặt Trăng trước, tác động sẽ vô cùng sâu sắc đối với Mỹ – từ kinh tế, an ninh quốc gia cho tới vị thế lãnh đạo toàn cầu”.

Trung Quốc công bố tiến triển, nuôi tham vọng vượt Mỹ

Trong khi Mỹ còn loay hoay, Trung Quốc đang tăng tốc. Nước này đặt mục tiêu đưa phi hành gia hạ cánh Mặt Trăng trước năm 2030, đồng thời đã công bố tiến triển đáng kể về phần cứng như tên lửa Trường Chinh 10 và tàu đổ bộ Lãm Nguyệt. Đây được coi là bước chuẩn bị trực tiếp cho sứ mệnh có người lái.

Đáng chú ý, Trung Quốc không chỉ dừng lại ở lời hứa. Họ đã vạch ra lộ trình rõ ràng: tàu robot Hằng Nga 7 và 8, dự kiến phóng lần lượt vào năm 2026 và 2028–2029, sẽ hạ cánh tại các khu vực quan trọng gần cực nam Mặt Trăng – nơi được cho là giàu trữ lượng băng nước. Băng này có thể tách thành oxy, hydro để sản xuất nhiên liệu hoặc cung cấp nước cho các khu định cư lâu dài. Ngoài ra, Trung Quốc còn lên kế hoạch thử nghiệm công nghệ in gạch từ đất Mặt Trăng nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng.

Giới phân tích cho rằng nếu Trung Quốc thành công, họ sẽ có lợi thế thiết lập các “quy tắc cuộc chơi” trên Mặt Trăng. Allen Cutler, Giám đốc Liên minh Khám phá Không gian sâu, khẳng định: “Quốc gia nào đặt chân lên Mặt Trăng trước sẽ có tiếng nói mạnh mẽ trong quản trị tài nguyên, hợp tác quốc tế và định hình tương lai ngành không gian”.

Trong khi Mỹ vẫn nắm trong tay tiềm lực công nghệ và tài chính khổng lồ, sự quyết liệt của Trung Quốc đang khiến cục diện trở nên khó lường. Nhiều chuyên gia nhận định thập kỷ tới sẽ chứng kiến một trong những cuộc cạnh tranh căng thẳng nhất trong lịch sử không gian hiện đại. Việc ai sẽ là quốc gia đầu tiên thiết lập sự hiện diện lâu dài trên Mặt Trăng sẽ không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng, mà còn quyết định đến nguồn tài nguyên, công nghệ và quyền lực địa chính trị trong nhiều thập kỷ tới.