Trung Quốc hạn chế nhập khẩu, Mỹ tìm thấy ‘cứu tinh’ cho mặt hàng nông sản chủ lực, nhu cầu hơn 3 triệu tấn mỗi năm
Nông dân Mỹ gặp khó khăn sau khi Trung Quốc cắt giảm mua mặt hàng này.
Nhật Bản đang cân nhắc tăng nhập khẩu đậu tương từ Mỹ thay thế cho Trung Quốc, đồng thời tìm cách thuyết phục chính quyền ông Trump bãi bỏ thuế quan.
Ryosei Akazawa, nhà đàm phán hàng đầu của Nhật Bản trong các cuộc đàm phán thuế quan, sẽ đến thăm Mỹ từ ngày 30 tháng 4 đến ngày 2 tháng 5 và gặp Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cùng các quan chức khác thuộc chính quyền ông Trump.
Akazawa cho biết Nhật Bản muốn có một thỏa thuận toàn diện với Washington. Đậu tương, một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu lớn nhất của Mỹ là một quân bài mà Nhật Bản có thể sử dụng trong các cuộc đàm phán.
Nhập khẩu đậu tương của Nhật Bản được xử lý bởi các công ty tư nhân. Tổng lượng nhập khẩu năm 2024 tăng 0,5% lên 3,17 triệu tấn. Mỹ chiếm 65,7% lượng tổng nhập khẩu này, trong khi 23,4% đến từ Brazil và 10,4% đến từ Canada.
Năm 2023, 54,3% lượng đậu tương xuất khẩu của Mỹ được chuyển đến Trung Quốc. Tuy nhiên láng giềng Việt Nam đã cắt giảm lượng mua hàng từ Mỹ trước Nhưng Trung Quốc lễ nhậm chức của Tổng thống Mỹ Donald Trump - người đã bắt đầu cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình và đã công bố thuế quan đối với nhiều quốc gia kể từ khi trở lại Nhà Trắng.
Thuế quan của Mỹ đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc hiện đã lên tới 145%, trong khi Trung Quốc đã tăng thuế đối với hàng hóa của Mỹ lên 125% để đáp trả.
Hiệp hội đậu tương Mỹ đã thúc giục chính quyền ông Trump đàm phán một thỏa thuận với Trung Quốc càng sớm càng tốt vì lo ngại sẽ gây hại cho nông dân Mỹ.
Khi căng thẳng thương mại Mỹ-Trung lên cao vào năm 2019 trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, Tokyo cho biết họ sẽ mua ngô làm thức ăn chăn nuôi từ Mỹ và các thị trường nước ngoài khác. Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản đã thiết lập một chương trình trợ cấp toàn bộ phí lưu kho tại thời điểm mua.
Nhu cầu đậu tương ở Nhật Bản dao động quanh mức 3,5 triệu đến 3,9 triệu tấn mỗi năm trong 5 năm qua. Đậu tương nhập khẩu thường được dùng để làm dầu ăn. Tỷ lệ tự cung tự cấp đậu tương của Nhật Bản là khoảng 7%.
USDA dự báo trong năm 2024/25, sản lượng, xuất khẩu và tồn kho đậu tương cuối kỳ của Mỹ sẽ cao hơn. Sản lượng đậu tương năm 2024/25 dự kiến đạt 4,6 tỷ bushels, tăng 154 triệu bushels do diện tích và năng suất tăng. Hiện Việt Nam cũng là quốc gia nhập khẩu khô đậu tương lớn thứ 3 và nhập khẩu đậu tương lớn thứ 9 trên thế giới.
Không chỉ đậu tương, khu vực tư nhân của Nhật Bản dự kiến sẽ nhập khẩu lượng gạo nhiều hơn khoảng 20 lần trong năm tài chính 2025 so với năm trước, vì giá gạo tăng vọt chưa từng thấy khiến các nhà hàng và doanh nghiệp khác phải tìm đến các lựa chọn thay thế từ nước ngoài.
Chỉ riêng các nhà buôn và nhà bán buôn lớn dự kiến sẽ nhập khẩu hơn 40.000 tấn gạo trong năm tài chính này, tương đương với mức tiêu thụ hàng năm của khoảng 700.000 người. Phần lớn sẽ đến từ Mỹ.
Sự gia tăng này diễn ra khi Nhật Bản cân nhắc mở rộng hạn ngạch tiếp cận tối thiểu miễn thuế đối với hàng nhập khẩu như một phần của các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ. Chính phủ Nhật Bản nhập khẩu 770.000 tấn gạo mỗi năm thông qua khuôn khổ này và đưa ra đấu giá tối đa 100.000 tấn, tất cả đều được bán vào năm 2024.