Trực tiếp đi kiểm tra tình hình dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam, lãnh đạo Nghệ An khẳng định một điều có lợi cho người dân

Nỗ lực đảm bảo tiến độ tái định cư

Ngày 9/9, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Hoàng Phú Hiền trực tiếp đi thực địa, kiểm tra tình hình chuẩn bị tái định cư phục vụ Dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam. Đây được xem là hạng mục then chốt, có ý nghĩa quyết định tới tiến độ triển khai của công trình trọng điểm quốc gia. Theo báo cáo tiền khả thi, tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam dài khoảng 1.541 km, tốc độ thiết kế 350 km/h với 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa. Riêng Nghệ An có 85,5 km tuyến đi qua, ảnh hưởng trực tiếp đến 18 xã, phường.

Dự kiến, khoảng 2.150 hộ dân sẽ chịu tác động, trong đó hơn 1.940 hộ phải di dời, tái định cư. Để đáp ứng nhu cầu này, tỉnh dự kiến xây dựng gần 30 khu tái định cư trên diện tích 103 ha với tổng kinh phí khoảng 1.450 tỷ đồng.

Trong số 18 xã, phường nằm trên tuyến, đến nay đã có 7 đơn vị chấp thuận chủ trương khảo sát địa điểm lập quy hoạch, 5 đơn vị phê duyệt đề cương nhiệm vụ khảo sát và cắm mốc, 3 đơn vị lựa chọn xong tư vấn lập và thẩm định quy hoạch chi tiết. Tại chuyến kiểm tra, lãnh đạo UBND tỉnh đã khảo sát trực tiếp tại phường Hoàng Mai và các xã Quỳnh Lưu, Minh Châu, Đức Châu, Tân Châu, Thần Lĩnh, Hưng Nguyên và Hưng Nguyên Nam.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh quan điểm: "Nơi tái định cư phải tốt hơn, thuận lợi hơn nơi ở cũ". Các khu tái định cư cần được quy hoạch hợp lý, vuông vắn, đồng bộ về hạ tầng và tiện ích để người dân sớm ổn định cuộc sống. Với những vị trí khó bố trí, địa phương phải chủ động chọn địa điểm khác phù hợp hơn. Đồng thời, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, đặc biệt là Sở Xây dựng, sớm góp ý với địa phương để đẩy nhanh phê duyệt, song song với việc dự kiến kinh phí, thu hồi đất và triển khai xây dựng từng giai đoạn.

UBND tỉnh cũng lưu ý, những địa phương chưa có Ban quản lý dự án cần khẩn trương thuê đơn vị tư vấn để không làm chậm tiến độ. Trường hợp cần điều chỉnh tuyến, tỉnh sẽ báo cáo Chính phủ, song trước mắt, mọi công việc vẫn phải bám sát hướng tuyến hiện tại, đảm bảo bàn giao mặt bằng đúng tiến độ.

Hoàn thiện tiêu chuẩn kỹ thuật và cơ sở pháp lý

Trước đó, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Thông báo số 462/TB-VPCP kết luận của Thường trực Chính phủ về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho các dự án đường sắt trọng điểm quốc gia, trong đó có đường sắt cao tốc Bắc – Nam. Thông báo nêu rõ, mặc dù các bộ ngành đã có nỗ lực, nhưng tiến độ vẫn chậm so với yêu cầu, cần khẩn trương rút kinh nghiệm và đẩy nhanh tiến độ.

Theo chỉ đạo, Bộ Xây dựng, Bộ Khoa học và Công nghệ cùng các cơ quan liên quan phải căn cứ chỉ đạo của Bộ Chính trị, Nghị quyết Quốc hội, cũng như kinh nghiệm quốc tế và điều kiện thực tế tại Việt Nam để lựa chọn công nghệ tối ưu, an toàn, hiệu quả. Các tiêu chuẩn và quy chuẩn cần được xây dựng, thẩm định và công bố trong tháng 10/2025, nhằm làm cơ sở cho việc lựa chọn phương thức đầu tư, nhà đầu tư cũng như triển khai các bước tiếp theo.

Thủ tướng Chính phủ nhiều lần nhấn mạnh yêu cầu đồng bộ, an toàn, hiệu quả, coi đây là nguyên tắc xuyên suốt để bảo đảm dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam được triển khai đúng hướng, hạn chế tối đa những chậm trễ không đáng có. Việc ban hành khung tiêu chuẩn cũng sẽ giúp xác định rõ trách nhiệm từng bộ, ngành và tránh tình trạng chồng chéo trong triển khai.

Trong bối cảnh dự án đã đi vào giai đoạn quan trọng, các địa phương có tuyến đi qua như Nghệ An đang phải giải quyết khối lượng công việc rất lớn từ giải phóng mặt bằng đến xây dựng hạ tầng tái định cư. Nếu đảm bảo đồng bộ giữa quy hoạch, vốn đầu tư và khung pháp lý, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam sẽ có cơ sở chắc chắn để về đích đúng tiến độ, trở thành động lực quan trọng cho phát triển kinh tế – xã hội đất nước trong những thập kỷ tới.